Περί ηλιθιότητος

Ανέκαθεν υπήρχαν οι έξυπνοι ή αυτοί που νόμιζαν πως είναι έξυπνοι που έψαχναν για ηλίθιους. Ανέκαθεν δεν χρειαζόταν να ψάξουν πολύ. Εβρισκαν θύματα σε αφθονία και με άνεση περισσή. Μόνο που στις μέρες μας έχει παραγίνει το κακό. Το πρόβλημα όμως πλέον δεν είναι ότι αναζητούν ηλιθίους, αλλά το φωνάζουν. Βγάζουν επίσημες ανακοινώσεις τύπου "ζητείται ηλίθιος" και -παραδόξως πώς- υπάρχει ενδιαφέρον ζωηρό. Χιλιάδες ή και εκατομμύρια άνθρωποι σπεύδουν ανενδοίαστα να δηλώσουν -ακομπλεξάριστα κατά πώς λένε- συμμετοχή. Σε κοινή θέα. Κι αυτοί που παρακολουθούν όχι μόνο δεν επαναστατούν ή δεν τραβούν διακριτικά στην άκρη όσους δηλώνουν δημοσίως την ηλιθιότητά τους, αλλά τους επιβραβεύουν. Τους χειροκροτούν. Μα και συχνότατα τους μιμούνται. Μετά την επιτυχία του πλησίον σε έναν διαγωνισμό ηλιθιότητας σπεύδουν να τον ακολουθήσουν κι άλλοι. Με την παρότρυνση συγγενών και φίλων.

- Πήγαινε. Εμπρός. Και μη διστάσεις να εξευτελιστείς. Να πετάξεις τα όσια και τα ιερά σου -όποια κι αν είναι αυτά- στα σκυλιά. Με το καλό. Και με τη νίκη.

Αυτός είναι ο κοινός παρονομαστής των λεγόμενων "ριάλιτυ". Ολων των ριάλιτυ ανεξαιρέτως. Μονάχα ο δείκτης μέτρησης ηλιθιότητας αλλάζει και ο βαθμός του εξευτελισμού. Πώς να το κάνουμε; Είναι διαφορετικό να δέχεσαι οικειοθελώς να μπεις σε μια διαδικασία ίντριγκας για να εξοντώσεις τον πλησίον και είναι εντελώς διαφορετικό να ομολογείς μπροστά στη μάνα σου και τον πατέρα σου, σε πανελλαδική μετάδοση, ότι ντρέπεσαι που είναι γονείς σου. Υπάρχει διαφορά μεταξύ των γονιών που παροτρύνουν το κοριτσάκι τους να διακόψει τη φοίτησή του στο σχολείο για να το ξεσκίσουν κάτι τηλεοπτικά όρνια με στόχο καριέρα στο μόντελινγκ και διαφορετικό να χαμουρεύεσαι σε πανελλαδική σύνδεση με στόχο να λυθούν τα προβλήματα μοναξιάς των νεαρών Ελλήνων αγροτών.

Μα δεν είναι μόνο τα ριάλιτυ. Είναι τα επονομαζόμενα "junk mail", που κατακλύζουν τα ηλεκτρονικά μας ταχυδρομεία με μηνύματα για άγνωστους θείους και θείτσες που τάχατες τα τίναξαν στις εσχατιές της γης και μας άφησαν μερικά εκατομμύρια δολλάρια διότι από κάπου έμαθαν ότι στις φλέβες μας τρέχει αίμα συγγενικό. Αρκεί να δώσεις τα στοιχεία σου για να σε μαδήσουν. Είναι οι προφητείες για το τέλος του κόσμου σε ημερομηνία συγκεκριμένη, που έχουν -αν είναι δυνατόν- ακόμα φανατικούς οπαδούς.

Μα και κάτι διαφημίσεις σαν αυτή που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες στο διαδίκτυο για ένα μοντέλο κινητού τηλεφώνου. Είναι ένας διαγωνισμός για ηλιθίους με τρεις ερωτήσεις, που έχεις το χρόνο να τις απαντήσεις τρεις-τέσσερις φορές λάθος και όμως να κερδίσεις! Το δικαίωμα να τους παραχωρήσεις δωρεάν τα στοιχεία σου... Γιατί κυκλοφορεί; Μα, γιατί οι διαφημιστές αναζητούν ακομπλεξάριστα ηλιθίους, βέβαιοι ότι απευθύνονται σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Νίκος Σπιτσέρης