Τετάρτη 31 Αυγούστου 2011

Σαβουάρ βιβρ

Έχει ένα σνακ-μπαρ στη Θάσο, σε μέρος τουριστικό όπου υποτίθεται ότι κονομάει, αλλά παλεύει νυχθημερόν για το μεροκάματο. Δεν βγαίνει. Τρεις άνθρωποι από την ίδια οικογένεια δουλεύουν επί ώρες για να τα φέρουν βόλτα. Είναι αλήθεια πως το μεροκάματο ήταν καλό τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αλλά ακολουθεί ο χειμώνας που προβλέπεται βαρύς κι ασήκωτος.

- Πέρυσι, φονικό να γινόταν κατά τις 9-10 το βράδυ εδώ έξω, ουδείς θα το έπαιρνε είδηση, είπε.

Μα, αυτό που τους έχει γονατίσει είναι η φοβερή ιδέα της επιβολής ΦΠΑ 23% στην εστίαση.

- Θέλουν να μας κλείσουν, έλεγε, άλλη ερμηνεία δεν χωρά. Δεν είναι δυνατόν στα 100 ευρώ τζίρο να δίνω τα 23. Δεν υπάρχει περίπτωση να βγει το μεροκάματο ακόμα κι αν δουλεύουμε 25 ώρες το 24ωρο.

Χθες, ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου Βασίλης Κορκίδης έθεσε στον πρωθυπουργό ευθέως το θέμα όπως το εισπράττουν όλοι οι μικρομεσαίοι, είτε πουλούν γύρο στη Θάσο, είτε παπούτσια στην Καβάλα, είτε αθλητικά είδη στην Αττική. Η φορολογική επίθεση που δέχεται η μεσαία τάξη την οδηγεί στον αφανισμό. Τα μέτρα που λαμβάνονται στόχο δεν έχουν το συμμάζεμα των δημόσιων οικονομικών ή τη δίκαιη φορολόγηση όλων, αλλά τον αφανισμό των μικρομεσαίων. Την εξαφάνισή τους από τον χάρτη. Δεν είναι ούτε ένα, ούτε δυο τα μέτρα, που οδηγούν τη μεσαία τάξη στο περιθώριο για να μπορεί να γίνει λόγος για σφάλμα. Είναι μια συνολική πολιτική, που υλοποιείται σε όλη την Ευρώπη, που βάλλει κατά της λογικής των 2/3. Το ζητούμενο πια δεν είναι να ζουν καλά τα 2/3 της κοινωνίας. Πλέον ο στόχος είναι η δραματική αλλαγή αυτού του λόγου στο 1/4 ή 1/5 του πληθυσμού με τις επιπτώσεις που τούτο συνεπάγεται στην κοινωνική συνοχή.

Διότι όταν αύριο-μεθαύριο πεινάσει η οικογένεια του ταξιτζή, του ιδιοκτήτη του σνακ-μπαρ ή του μικρομάγαζου που πουλά ρούχα θα αυξηθούν δραματικά αυτοί που κάποια στιγμή δεν θα έχουν να χάσουν τίποτα και που ανά πάσα στιγμή μπορεί να πάρουν κεφάλια για λόγους επιβίωσης. Στη ζούγκλα που ετοιμάζουν οι κρατούντες δεν χωρά σαβουάρ βιβρ.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

Για τον Μίμη

Ο Μίμης Γκουλούσης, ο δάσκαλος, ο «θείος» ή μεγάλος αδελφός των περισσότερων δημοσιογράφων της Καβάλας έγραψε το τελευταίο του ρεπορτάζ πριν από δυο μέρες στο Νοσοκομείο της Καβάλας. Η μάχη του με τον καρκίνο ήταν άνιση και σύντομη. Ίσα που πρόλαβε να μας αφήσει ένα τελευταίο χαμόγελο, που μαζί με τα καλαμπούρια και τις θύμισες από τα παλιά κρατάμε παρακαταθήκη. Μα και αφηγήσεις. Αφηγήσεις υπέροχες από τα παλιά από έναν καλό «παραμυθά». Όχι, ο Μίμης δεν διηγούνταν παραμύθια. Αλήθειες έλεγε, άλλοτε χαρούμενες και άλλοτε πικρές από τα παλιά με το ταλέντο του καλού παραμυθά. Σαν εκείνη της συνάντησης του παλιού αντάρτη με έναν αστυνομικό στο κουτούκι του Φραγκούλια, στην οδό Καράνου. Εκείνο το παλιό κουτούκι ανεβαίνοντας την ανηφορίτσα για τα δικαστήρια, όπου τα τελευταία χρόνια στεγάζονται τα είδη υγιεινής του Καζανίδη. Όταν διασταυρώθηκαν οι ματιές του αστυνομικού και του παλιού αντάρτη, ουδείς άλλος μπορούσε να καταλάβει την φόρτιση της στιγμής. Δυο άνθρωποι, που για λίγες ώρες είχαν απομονωθεί από τους υπόλοιπους και προσπαθούσαν ο ένας να σκοτώσει τον άλλο στον εμφύλιο, ξαναντάμωσαν και λίγες μέρες αργότερα γιόρτασαν μαζί τις γιορτές με την κοινή ιδιότητα του επιζώντα.


Ή την άλλη καταπληκτική ιστορία με τα αυτοσχέδια πατίνια, που ο Μίμης και οι φίλοι του –σαν ήταν παιδιά- κατέβαιναν τις κατηφόρες του Αη-Σίλα την εποχή που τα αυτοκίνητα εμφανίζονταν σποραδικά μόνο στους δρόμους της Καβάλας. Μα σε μια στροφή ένας πιτσιρικάς με το πατίνι βρέθηκε στην πορεία ενός φορτηγού και όλη η παρέα κράτησε την ανάσα της βλέποντάς τον να χάνεται κάτω από τις ρόδες του φορτηγού. Μα αυτός είχε την ψυχραιμία να ξαπλώσει και να περάσει δίχως γρατζουνιά κάτω από το φορτηγό.


Ιστορίες και αφηγήσεις από τα χρόνια που ήταν ανταποκριτής στην «Καθημερινή» και την «Ελευθεροτυπία». Από τα χρόνια που στον «Ταχυδρόμο» τέλειωναν τη δουλειά τα ξημερώματα έχοντας ξενυχτήσει πάνω από τα telex. Για τα ρεπορτάζ της Καθημερινής που δημοσιεύονταν και στον «Κήρυκα» της Νέας Υόρκης όπου διάβαζε τις ανταποκρίσεις του μια συμμαθήτριά του από το δημοτικό.


Νίκος Σπιτσέρης

Πάρε πάπιες

Ένας Εβραίος ρώτησε μια μέρα τον σοφό ραβίνο τι σημαίνει εναλλακτική. Ο σοφός γέροντας έξυσε την κούτρα του και του ζήτησε να του φέρει τους τίτλους ιδιοκτησίας από έναν κλήρο που είχε στις όχθες του ποταμού. Την άλλη μέρα ο Εβραίος πηγαίνει τους τίτλους. «Τώρα, του λέει ο ραβίνος, πήγαινε στο παζάρι και αγόρασε δυο κουνέλια. Ένα αρσενικό και ένα θηλυκό». Όταν του πήγε τα κουνέλια, ο ραβίνος άρχισε να του εξηγεί:

- Θα φράξεις, του λέει, το κτήμα και θα βάλεις μέσα τα κουνέλια. Αυτά θα γεννοβολήσουν και σύντομα θα μπορείς να πουλήσεις αρκετά και να κερδίσεις χρήματα. Με τα χρήματα που θα κερδίσεις θα αγοράσεις τα γειτονικά αγροκτήματα, ενώ στο μεταξύ τα κουνέλια θα συνεχίσουν να γεννοβολούν. Τα κουνέλια θα αυξάνονται, θα τα πουλάς, θα κερδίζεις χρήματα και θα αγοράζεις γη και σύντομα γίνεις οικονομικός παράγοντας. Θα παντρευτείς και την κόρη του γιατρού, σε έχω δει πώς την κοιτάς, και θα κάνεις τρία παιδιά. Στο μεταξύ, η επιχείρηση με τα κουνέλια θα επεκτείνεται διαρκώς και σε λίγα χρόνια θα είσαι «άρχοντας». Ολος ο κόσμος θα σε σέβεται, οι πολιτικοί θα ζητούν την εύνοιά σου και φυσικά τα παιδιά σου θα καλοπαντρευτούν.

- Μα γέροντα, του λέει ο Εβραίος εγώ ρώτησα μόνο τι σημαίνει εναλλακτική.

- Μη βιάζεσαι, του απαντά. Μια μέρα θα πλημμυρίσει ο ποταμός, θα πνιγούν τα κουνέλια και το πλήγμα θα είναι ανυπολόγιστο. Θα σε βρει ανοιχτό στις τράπεζες και πριν καλά-καλά το καταλάβεις θα βρεθείς χρεωκοπημένος. Από άρχοντας με κύρος στη γύρω περιοχή, θα βρεθείς κουρελής και αυτοί που μέχρι χθες σε προσκυνούσαν δεν θα γυρίζουν να σε κοιτάξουν. Ακόμα και τα ίδια σου τα παιδιά θα σου κόψουν την καλημέρα επειδή θα σε θεωρούν ηθικό αυτουργό των κατεστραμμένων γάμων και ζωών τους.

- Μα γέροντα, εγώ ρώτησα μόνο τι σημαίνει εναλλακτική.

- Πάρε πάπιες.

Νίκος Σπιτσέρης

ΥΓ: Ο παλιός εβραϊκός μύθος είναι κατευόδιο στον Λεωνίδα Κύρκο, έναν πολιτικό με λόγο εναλλακτικό μεν, μειοψηφικό δε. Ο λόγος του ανέκαθεν ξεχώριζε, αλλά δεν έπειθε τους πολλούς, που θέλγονταν από τις λαϊκίστικες κορώνες. Τώρα που έφυγε αξίζει να αναλογιστούμε τι θα γινόταν εάν φερ’ ειπείν αντί να πάρουμε κουνέλια παίρναμε πάπιες.

Σάββατο 27 Αυγούστου 2011

Απλά ηλίθιο

Αν τελικά στο πλαίσιο του κατά τα άλλα απολύτως απαραίτητου εξορθολογισμού των δημοσίων οικονομικών μεταφερθεί το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών (ΙΝΑΛΕ) από τη Νέα Πέραμο στην έδρα της Περιφέρειας, στην Κομοτηνή, θα έχει χαθεί οριστικά το όποιο ίχνος σοβαρότητας έχει απομείνει σε τούτο το τσούρμο που έτυχε να κυβερνά αυτό τον τόπο. Ήδη είναι γελοίο που γίνεται αυτή η συζήτηση. Μόνο ένας νοσηρός νους ή ένας συστηματικός φαρσέρ θα έθετε τέτοιο ζήτημα. Το ΙΝΑΛΕ ουδέποτε λειτούργησε ξεκομμένο από την κοινωνία και την αλιεία. Είναι ένα επιστημονικό ίδρυμα, που βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους ψαράδες και τα προβλήματά τους. Οι επιστήμονες που διαθέτει είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να συζητήσουν με τους συλλόγους των ψαράδων τα προβλήματά τους και να δώσουν κατευθύνσεις και συμβουλές. Ελέγχουν τα ιχθυαποθέματα της περιοχής, που είναι ένας από τους σημαντικότερους ψαρότοπους της χώρας.

Είναι γελοίο, παράλογο και παράδοξο να μεταφερθεί αυτό το ινστιτούτο από τον γιαλό στη στεριά. Η θέση του είναι αυτονόητα στον γιαλό. Στον φυσικό του χώρο. Εν προκειμένω αυτό που προέχει δεν είναι το θέμα της επιχειρούμενης γιγάντωσης της έδρας της Περιφέρειας εις βάρος των υπολοίπων πόλεων, όπως επί παραδείγματι κυριαρχεί στο ζήτημα της δημιουργίας εφετείου. Στο πρόβλημα αυτό, της αθηνοκεντρικής στον πυρήνα της αντίληψης, προστίθεται το γελοίον του πράγματος. Είναι σα να πηγαίνεις να ψαρέψεις σαργούς στο Καρά-Ντερέ ή να πας για αγριογούρουνα στον Σαλονικιό.

Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι αυτοί που έχουν την τύχη της χώρας στα χέρια τους δεν είναι ικανοί να αντιληφθούν τα στοιχειώδη. Εάν χρειάζεται να καταβληθεί προσπάθεια για να γίνει κατανοητό ότι η θέση του ΙΝΑΛΕ είναι στη Νέα Πέραμο και όχι στην Κομοτηνή, τότε αυτοί που μας κυβερνούν είναι πολύ πιθανό να πάρουν το σαργοκάλαμο κάποια στιγμή και να τρέχουν στα βουνά για φρέσκο ψάρι.

Μα και φως φανάρι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι ακατάλληλοι ακόμα και για να διεκπεραιώνουν τα τρέχοντα. Πολλώ δε μάλλον να χαράξουν νέες κατευθύνσεις και να απαλλάξουν τον δημόσιο τομέα από παθογένειες δεκαετιών.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

Ζήτημα μειωμένης αντίληψης

Το αδιέξοδο που βιώνουμε καθημερινά δεν είναι μόνο πολιτικό και κοινωνικό. Είναι παθολογικό και αφορά το πολύ σοβαρό πρόβλημα αδύναμης ή επιλεκτικής μνήμης μα και μειωμένης αντίληψης, που διαθέτουν αυτοί που κυβερνούν, αλλά και οι πρόθυμοι κονδυλοφόροι τους. Συνέβη με την πολιτική των επιδομάτων στον δημόσιο τομέα, που παρά τους γελοίους τίτλους που έφεραν κατά καιρούς, δίνονταν συστηματικά αντί αυξήσεων, ώστε να μην συνυπολογίζονται στις συντάξιμες αποδοχές. Μόλις όμως οι αρμόδιοι αντελήφθησαν τι έκαναν οι ίδιοι τόσα χρόνια αντέδρασαν άμεσα. Όχι μόνο έκοψαν μαχαίρι τα επιδόματα που είχαν δώσει πάνω ή κάτω από το τραπέζι, αλλά φρόντισαν να διαπομπεύσουν και αυτούς που τα καρπώνονταν. Όχι παίζουμε.

Συνέβη με την συνεπέστατα ασυνεπή στάση των εργοδοτών που έχουν αναλάβει εργολαβικά τον καθαρισμό νοσοκομείων και άλλων δημόσιων ιδρυμάτων, που ναι μεν πληρώνονται κανονικά, αλλά «ξεχνούν» να πληρώσουν τους εργαζόμενους που απασχολούν.

Συνέβη με το μετοχικό κεφάλαιο του ΑΟΚ και του Ολυμπιακού Βόλου, η σύνθεση του οποίου γινόταν κανονικά αποδεκτή τα προηγούμενα χρόνια από την Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού, αλλά τούτη τη φορά δεν έγινε με συνέπεια οι ομάδες της Καβάλας και του Βόλου να καταλήξουν στη Δ’ Εθνική. Για όσους δεν κατάλαβαν, τα προηγούμενα χρόνια οι μετοχές του ΑΟΚ ανήκαν στα παιδιά του Μάκη Ψωμιάδη και πέντε-έξι κολλητούς του, αλλά πρόβλημα δεν υπήρχε διότι ουδείς είχε αντιληφθεί ότι ο Μάκης παίζει ρόλο ενεργό στα πράγματα της ομάδας. Άλλωστε, πού να τον δουν; Μήπως πήγαινε στο γήπεδο; Καθόταν στον πάγκο; Έκανε δηλώσεις ποτέ για τους στόχους της ομάδας; Ποτέ. Αφανής ήταν ο ρόλος του. Στόμα είχε και μιλιά δεν είχε. Μόλις έγινε αντιληπτό ότι ο Μάκης Ψωμιάδης ήταν το αφεντικό στην Καβάλα και ο Αχιλλέας Μπέος στον Ολυμπιακό Βόλου (σ.σ. άλλος αφανής και αυτός), ο πέλεκυς της δικαιοσύνης έπεσε αμείλικτος.

Το συμπέρασμα είναι ότι ζούμε σε ένα κράτος δικαίου, οι λειτουργοί του οποίου αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα μνήμης και αντίληψης. Μπορεί όμως να αργούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει σε έναν τομέα, αλλά άπαξ και το αντιληφθούν δεν διστάζουν στιγμή. Άτεγκτοι και αποφασισμένοι δίνουν πάντα τη δέουσα λύση.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

Χαστούκια

Κατανοητή και αναμενόμενη και η οργή και η πικρία των φιλάθλων και οπαδών της Καβάλας και του Ολυμπιακού Βόλου για τον υποβιβασμό των ομάδων τους στη Δ’ Εθνική. Έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι αν στη θέση της Καβάλας και του Ολυμπιακού Βόλου ήταν ο ΠΑΟΚ και ο Ολυμπιακός η απόφαση θα ήταν άλλη. Ότι σε μια τέτοια περίπτωση ο υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος θα προσάρμοζε αναλόγως την επικοινωνιακή τακτική του και αντί της χαμένης τιμής του ελληνικού ποδοσφαίρου θα προέτασσε τον σεβασμό στον υπέροχο κόσμο των δυο ομάδων και την ιστορία τους. Μόνο που επειδή δεν παρακολουθούν το ρεπορτάζ του υπουργείου Πολιτισμού δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι η εν λόγω απόφαση δεν είναι κεραυνός εν αιθρία, αλλά μέρος της συνολικής στροφής του κ. Γερουλάνου στην ουσία αντί των επικοινωνιακών τεχνασμάτων.

Μια επίσκεψη στους αρχαιολογικούς χώρους της Θάσου και της Μαρώνειας είναι ικανή να πείσει και τον πλέον δύσπιστο. Τίποτα απολύτως δεν έχει μείνει όρθιο. Ούτε περιφράξεις υπάρχουν, ούτε φύλακες, τίποτα. Όχι λόγω εγκατάλειψης. Αλλά λόγω μιας ρηξικέλευθης προσέγγισης, που θέλει τον επισκέπτη να έρχεται σε άμεση επαφή με την ιστορική μνήμη. Με απόφαση του κ. Γερουλάνου, που μάλιστα προσωπικώς φρόντισε για την εφαρμογή της, η είσοδος στο Αρχαίο Θέατρο της Θάσου γίνεται από μια «ουμπατή» καθώς λέμε στο νησί και όχι από μια τυπικώς τακτοποιημένη είσοδο, με στόχο να συνδέεται η αρχαία ιστορία με τη σύγχρονη. Όπως λοιπόν οι Θάσιοι πατούσαν πάνω σε ξερόκλαδα για να μπουν σε ορισμένα κτήματά τους (σ.σ. αυτή είναι η «ουμπατή»), έτσι και οι επισκέπτες του νησιού πατούν πάνω σε μια μισοπεσμένη περίφραξη για να μπουν στο Αρχαίο Θέατρο.

Ομοίως και στους άλλους αρχαιολογικούς χώρους. Εκθέματα και περιφράξεις κείτονται δεξιά και αριστερά ατάκτως ερριμμένα, έτσι που να απορεί κανείς με το θράσος των αστυνομικών που επιμένουν να συλλαμβάνουν αρχαιοκάπηλους. Όσοι δύσπιστοι δεν έχουν ακόμα πειστεί για τούτο το νέο πολιτικό στίγμα που υιοθετεί η κυβέρνηση δια του κ. Γερουλάνου ας κάνουν υπομονή ως την επόμενη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Τότε, που ο Γιώργος Παπανδρέου θα αστράψει ένα καλά σχεδιασμένο χαστούκι σε κείνη τη μισητή Μέρκελ υπό τις επευφημίες των εταίρων μας, που θα αναγνωρίσουν στο πρόσωπό του τον νέο ηγέτη της Ευρώπης.

Τα χαστούκια στους Μπέο και Ψωμιάδη και κατ’ επέκταση στους οπαδούς των δυο ομάδων είναι απλά δοκιμή. Πρόβα.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Φιμπονάτσι

Ήταν πολύ απλό. Ο 13χρονος Aidan Dwyer σκέφτηκε ότι η παράταξη των φωτοβολταϊκών κατά σειρά δεν είναι τόσο αποδοτική. Τα παρέταξε με τη μαθηματική ακολουθία Fibonacci με βάση την οποία είναι κατανεμημένα τα κλαδιά των δέντρων και το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η απόδοσή τους κατά 20 έως 50%. Αποδεικνύοντας πως σε τούτη τη δεινή συγκυρία που η διεθνής οικονομία κλονίζεται από τις αδηφάγες διαθέσεις των διεθνών κερδοσκόπων, οι λύσεις βρίσκονται γύρω μας. Αρκεί να αφουγκραστούμε τη φύση. Αρκεί να αφήσουμε στα παιδιά χρόνο να σκεφτούν. Όταν όμως ένας 13χρονος λιώνει στα φροντιστήρια για το σχολείο και τις ξένες γλώσσες δεν έχει χρόνο να σκεφτεί. Το χειρότερο είναι ότι έχει ξεμάθει να σκέφτεται ανατρεπτικά. Η σκέψη του είναι εκπαιδευμένη να περνά έναν συγκεκριμένο τύπο εξετάσεων με στόχο την επιτυχία.

H ανακάλυψη αυτή μπορεί να εκληφθεί και ως μέρος του μεγαλύτερου στοιχήματος που έχασε ετούτη η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες: Αυτό της πρωτοπορίας στην εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας. Θα ήταν κουτό μα και αδύνατο να ανταγωνιστούμε τη Γερμανία στην αυτοκινητοβιομηχανία. Την Φινλανδία στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θα μπορούσαμε όμως και θα έπρεπε να ρίξουμε το βάρος στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, που έχουν δοθεί απλόχερα σε τούτο τον ευλογημένο τόπο.

Αλλά οι δυο συνασπισμοί αργόσχολων και μικρονόων στην πλειοψηφία τους παραγόντων, που κυβερνούν τη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες ουδέποτε έθεσαν τέτοιους στόχους. Αφοσιωμένοι ψυχή τε και σώματι στην κονόμα και την αρπαχτή, μα και στον εκμαυλισμό συνειδήσεων διά του βολέματος στο δημόσιο ανθρώπων που ουδέν είχαν να προσφέρουν πολλές φορές (με τις ευλογίες και της Αριστεράς εις το όνομα της ιερότητας της απασχόλησης) ουδέποτε έθεσαν έναν πραγματικά φιλόδοξο στόχο, που να φέρει τη χώρα σε ρόλο πρωταγωνιστή. Ούτε τώρα θέτουν.

Ίσως τώρα είναι πια αργά. Μα ίσως και όχι. Οι μαθηματικές ακολουθίες της φύσης είναι γύρω μας. Στα φύλλα από τα κλαδιά, στον φλοίσβο των κυμάτων και αλλαχού, ενώ τα νέα μυαλά υπάρχουν και μπορούν να γεννήσουν καινούργιες ιδέες. Αρκεί να τα αφήσουμε. Θα το πράξουμε;

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 23 Αυγούστου 2011

Γυμνοσάλιαγκες

Η καταγγελία των τεχνικών του Νοσοκομείου Καβάλας, που εγκαλούν τη διοίκηση ότι τους έχει παραγκωνίσει προς όφελος ιδιωτικής εταιρίας που συνεργάζεται με το Νοσοκομείο με το αζημίωτο θίγει ένα γενικότερο ζήτημα που αφορά τη λειτουργία του δημοσίου τομέα. Η διοίκηση από την πλευρά της αντιτείνει ότι οι τεχνικοί δεν έσπευσαν να εκπαιδευτούν στα νέα μηχανήματα και κρατά την πόρτα του διαλόγου ανοιχτή. Ανεξαρτήτως όμως με το τι συμβαίνει με τη συγκεκριμένη καταγγελία, το δημόσιο είναι και σπάταλο και υπεράριθμο, αλλά κυρίως είναι αντιπαραγωγικό. Όχι μόνο δεν εκμεταλλεύεται τα προσόντα του προσωπικού, που ούτως ή άλλως απασχολεί, αλλά καταφέρνει μεθοδικά θαρρεί κανείς να μην επιτρέπει στο προσωπικό να προσφέρει αυτά που θέλει και μπορεί. Άλλοτε προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων και άλλοτε χωρίς προφανή λόγο.

Αυτό είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα για την κυβέρνηση και κάθε κυβέρνηση, που θέλει στοιχειωδώς να σέβεται τον εαυτό της και τους πολίτες. Να γίνει το δημόσιο παραγωγικό. Οι δημόσιοι υπάλληλοι να ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους. Το περιβάλλον στο οποίο εργάζονται να τους ωθεί να προσφέρουν ό,τι μπορούν, αντί να τους αποθαρρύνει ή ακόμα χειρότερα να τους πείθει ότι το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να αποφεύγουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες για το καλό τους. Αλλά ικανή και αναγκαία συνθήκη για ένα παραγωγικό δημόσιο είναι η δημιουργία μιας πραγματικά ανεξάρτητης δημόσιας διοίκησης, που θα λειτουργεί ανεξάρτητα από τις εναλλαγές των πολιτικών κομμάτων στην εξουσία. Μια δημόσια διοίκηση που θα εγγυάται τη συνέχεια του κράτους.

Στην πράξη και όχι στη θεωρία, γιατί θεωρητικά ετούτο έπρεπε να είχε συμβεί είτε από τις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή, είτε από τον Γιώργο Παπανδρέου. Μα ουδέν έγινε. Αυτό που έχει μείνει είναι οι στομφώδεις υποσχέσεις του Καραμανλή και οι «παπαριές» του νυν πρωθυπουργού περί διαφάνειας ηλεκτρονικής, που κατάντησαν σύντομο ανέκδοτο. Πριν καλά-καλά διατυπωθούν, οι καρεκλοκένταυροι γυμνοσάλιαγκες των δύο μεγάλων κομμάτων φρόντισαν να τακτοποιήσουν τα δικά τους παιδιά, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Πολύ πετυχημένα το είχε πει ο Παπανδρέου προεκλογικά προς τον Καραμανλή: Αντιμετώπισαν το κράτος σαν λάφυρο. Μόνο που με την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ το παιχνίδι συνεχίστηκε απλά με άλλους πρωταγωνιστές. Τον ρόλο των πλιατσικολόγων της δημόσιας περιουσίας τον έχουν πλέον αναλάβει εργολαβικά οι «πράσινοι» γυμνοσάλιαγκες.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 22 Αυγούστου 2011

Τουρισμός και υποθέσεις

Η αδικαιολόγητη γκρίνια για το επίπεδο των Βαλκάνιων τουριστών, που έσωσαν τη φετινή τουριστική χρονιά δεν αντέχει σε κριτική. Η κατακόρυφη αύξηση της κίνησης από τις γειτονικές χώρες λειτούργησε ως από μηχανής Θεός, που αναπλήρωσε στον μεγαλύτερο βαθμό την κατακόρυφη πτώση του εσωτερικού τουρισμού, αυτό το καλοκαίρι. Αλλά ίσως το σημαντικότερο είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί μπαίνουν στα αυτοκίνητά τους και κατεβαίνουν στην Ελλάδα αυτόνομα. Επιλέγουν δωμάτιο, κάνουν τα ψώνια τους από τα σούπερ-μάρκετ, πηγαίνουν στο φούρνο για ψωμί, βγαίνουν στα εστιατόρια και τα μπαρ της περιοχής, που ταιριάζουν στο δικό τους γούστο ή στο δικό τους πορτοφόλι. Μόνοι τους. Εάν φύγουν ικανοποιημένοι θα ξανάρθουν ανεξάρτητα από τη βούληση των μεγάλων τουριστικών πρακτόρων του τουρισμού, που ενίοτε λειτουργούν και με τη νοοτροπία νταβατζή.

Το ζητούμενο, όπως σωστά σημείωσε σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος των ξενοδόχων της Καβάλας Απόστολος Αθιανάς, είναι η στοχευμένη τουριστική προβολή για τη διατήρηση και αύξηση του τουριστικού ρεύματος από τις γειτονικές χώρες. Από τα Βαλκάνια και την Ιταλία κατά προτεραιότητα, χωρίς τούτο να αποκλείει την απαραίτητη στόχευση και σε άλλες αγορές. Είναι όμως κουτό να συγκρίνεις το απτό και δεδομένο τουριστικό ρεύμα των χιλιάδων επισκεπτών από τις γειτονικές χώρες με την κίνηση που θα μπορούσε να υπάρχει από άλλους προορισμούς εάν ο Ερμής δεν ήταν ανάδρομος, ή δεν ξεσπούσε ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία το 1992 που έκοψε οριστικά τον δρόμο στον οδικό τουρισμό από Γερμανία και Αυστρία.

Πολιτική στον τουρισμό με υποθέσεις δεν γίνεται. Σίγουρα θα ήταν άλλα τα δεδομένα εάν δεν είχε μεσολαβήσει εκείνος ο πόλεμος ή εάν δεν υπήρχε το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, που στέρησε από τον ελληνικό τουρισμό το μεγάλο πλεονέκτημα της συναλλαγματικής διαφοράς που υπήρχε την εποχή της δραχμής. Αλλά αυτή είναι μια συζήτηση που δεν οδηγεί πουθενά. Αυτό που σήμερα υπάρχει είναι η μεγάλη –προνομιακή για το νομό Καβάλας- αγορά των γειτονικών χωρών, που μπορούμε και να τη διατηρήσουμε και να την αυξήσουμε αν κινηθούμε επαγγελματικά και μεθοδικά.

Χωρίς τούτο να αποκλείει την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλλεται για άνοιγμα σε νέες αγορές.

Νίκος Σπιτσέρης

Σάββατο 20 Αυγούστου 2011

Πελατειακές σχέσεις

Το πάγωμα των μετακινήσεων των δύο υπαλλήλων της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας (πρώην Νομαρχίας) στην έδρα της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κινείται αναμφιβόλως προς θετική κατεύθυνση. Όχι μόνο γιατί δεν υποβάλλει τους δυο υπαλλήλους και τις οικογένειές τους σε ταλαιπωρία και έξοδα καθημερινά, αλλά κυρίως γιατί δεν ενισχύει τον υδροκεφαλισμό της έδρας της Περιφέρειας. Μια παθογένεια, που πλήττει την Ελλάδα απ’ άκρου σ’ άκρο. Ουσιαστικά πρόκειται για την αναπαραγωγή του αθηνοκεντρικού μοντέλου, που άπαντες καταγγέλλουν στα λόγια, ενώ σπεύδουν να το αναπαράγουν με την πρώτη ευκαιρία. Οι Θεσσαλονικείς καταγγέλλουν το αθηνοκεντρικό κράτος, αλλά θεωρούν Βόρεια Ελλάδα τη Θεσσαλονίκη και κατά κύριο λόγο το κέντρο της. Το ίδιο συμβαίνει στον έναν ή στον άλλον βαθμό παντού. Στην Καβάλα, όπου πολλοί δεν ασχολούνται με τα χωριά, στη Θάσο όπου τείνει να γίνει κανόνας ότι ο δήμαρχος πρέπει σώνει και καλά να κατάγεται από τον Λιμένα και ούτω καθεξής.

Αυτό το καθεστώς είναι που δημιουργεί τις δίκαιες εν τέλει αντιδράσεις των πολιτών για τον ορισμό των εδρών. Ένα ζήτημα που θα έπρεπε να είναι τυπικό γίνεται μείζον εξαιτίας ετούτης της αρρωστημένης λογικής, που ναι μεν εν προκειμένω αντιμετωπίστηκε με την καλή θέληση του περιφερειάρχη Αρη Γιαννακίδη και του αντιπεριφερειάρχη Αρχέλαου Γρανά, αλλά που δεν θα έπρεπε καν να έχει τεθεί στο τραπέζι, πολλώ δε μάλλον στον 21ο αιώνα όπου οι νέες τεχνολογίες ευνοούν την αποκέντρωση. Εξάλλου, το γεγονός ότι χρειάστηκε να απασχοληθούν με το εν λόγω πρόβλημα οι κ.κ. Γιαννακίδης και Γρανάς είναι ενδεικτικό των ρυθμών στους οποίους ακόμα κινείται το ελληνικό κράτος, παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου περί «ηλεκτρονικής διακυβέρνησης» και τα επικοινωνιακά τερτίπια του νυν και πρώην πρωθυπουργού μπροστά σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και παιχνιδομηχανές.

Στην Ελλάδα του 2011 προβλήματα που θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται αυτομάτως απαιτούν συσκέψεις επί συσκέψεων και παρεμβάσεις επί παρεμβάσεων, έτσι που ο πολίτης να μην ξεχνά ούτε στιγμή ότι σε τούτη τη χώρα απαιτείται να προστρέξει στους πολιτικούς παράγοντες για τα αυτονόητα. Το πελατειακό κράτος ζει και βασιλεύει.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 19 Αυγούστου 2011

Δυο αλήθειες

Οι δυο διαφορετικές αλήθειες που κατέθεσαν χθες για την κίνηση στην αγορά της Καβάλας ο πρόεδρος και η γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Χρήστος Ηλιάδης και Μαρία Τσουρή δεν συγκρούονται. Αλληλοσυμπληρώνονται και συνθέτουν τη μία αλήθεια και τη μοναδική αχτίδα φωτός που έχει απομείνει. Ο κ. Ηλιάδης ανέφερε ότι εν μέσω ετούτης της κρίσης είναι δείγμα θετικό ότι η κίνηση στην αγορά έπεσε τον Ιούλιο περί το 10-15% όταν σε γειτονικές πόλεις έφτασε στο 40%, γεγονός που οφείλεται στην τουριστική κίνηση. Από την πλευρά της η κ. Τσουρή σημείωσε πως πράγματι η πτώση είναι μικρότερη στην αγορά της Καβάλας, αλλά τούτο ούτε αρκεί, ούτε μπορεί να αποτρέψει τα λουκέτα που θα μπουν τον ερχόμενο χειμώνα, που προμηνύεται μαύρος και άραχλος όχι μόνο για την αγορά της Καβάλας, αλλά και για όλη τη χώρα. Η κοινή συνισταμένη των δυο τοποθετήσεων είναι πως η κατάσταση είναι πράγματι απελπιστική λόγω της πρωτοφανούς κρίσης που μαστίζει την ελληνική οικονομία, αλλά τουλάχιστον στην Καβάλα υπάρχει διέξοδος. Υπάρχει λόγος αισιοδοξίας για ένα καλύτερο μέλλον λόγω του τουρισμού.

Αλλά για να γίνει ετούτη η αισιοδοξία τάση ικανή να στηρίξει ακόμα περισσότερο την αγορά και να της δώσει προοπτική δεν χρειάζονται ούτε συσκέψεις επί συσκέψεων, ούτε βαρύγδουπες «σιδερωμένες» δηλώσεις περί τη δυναμική που έχει ο τουρισμός. Απαιτούνται πράξεις. Κινήσεις συγκεκριμένες που θα αυξάνουν συν τω χρόνω το τουριστικό ρεύμα. Κρουαζιερόπλοιο, το κρουαζιερόπλοιο. Δρομολόγιο, το δρομολόγιο από την πορθμειακή γραμμή Καβάλας-Πρίνου, που ανέβηκε αισθητά τους τελευταίους μήνες και ξανάφερε σε άμεση επαφή τους χιλιάδες κατοίκους και επισκέπτες της νότιας Θάσου με την αγορά της Καβάλας. Η σύσκεψη ή οι συσκέψεις που πρέπει να γίνουν πρέπει να αφορούν τη διευκόλυνση των επαγγελματιών, με προτεραιότητα στις μεγάλες μονάδες, ώστε να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με τους καλύτερους δυνατούς όρους.

Όχι για να υπάρχουν αφορμές για δηλώσεις, αλλά για να λύνονται πολύ συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ο Μπάτης, ο Γαλαξίας, το Λούσυ, το Ιμαρέτ, το Εγνατία, όλοι οι επιχειρηματίες και καθένας χωριστά ώστε να μπορούν από ακόμα καλύτερη θέση να αυξάνουν την πελατειακή τους βάση, προς όφελος όλης της αγοράς.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 18 Αυγούστου 2011

Το φιτίλι και το δίλημμα

Το φιτίλι είναι έτοιμο να ανάψει και να γίνει… της Κερατέας όπου και αν τελικά χωροθετηθεί η συλλογή και η επεξεργασία των απορριμμάτων. Είτε στα όρια του δήμου Καβάλας, είτε στον δήμο Νέστου. Η μετωπική σύγκρουση των δημοτικών αρχόντων με τους κατοίκους είναι μαθηματικώς βέβαιη, όπως και το απόλυτο αδιέξοδο μιας χώρας που δεν είναι ικανή ούτε τα σκουπίδια της να διαχειριστεί. Στο μεταξύ, όπως είθισται συμβαίνει όλοι έχουν το δίκιο με το μέρος τους. Καταρχήν οι πολίτες που έχουν κάθε λόγο να μην εμπιστεύονται τους κρατούντες, που στο μεταξύ οι ίδιοι ανέδειξαν με την ψήφο τους. Ακούν για Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών και αντιδρούν ωσάν να επρόκειτο για πυρηνικό εργοστάσιο γιατί έχουν επανειλημμένως καεί στο χυλό και έμαθαν να φυσούν και στο γιαούρτι. Ακούν για χώρους συγκέντρωσης απορριμμάτων με στόχο την καύση ή την πολτοποίησή τους και τρελαίνονται, βέβαιοι ότι τελικά αυτό που θα γίνει θα είναι μια νέα μεγάλη χωματερή στο κατώφλι τους. Πληροφορούνται για τις αναπτυξιακές προοπτικές της διαχείρισης των απορριμμάτων και προσπαθούν να μαντέψουν ποιος και πόσα παζαρεύει κάτω από το τραπέζι.

Άλλο τόσο δίκιο έχουν οι δήμαρχοι, που είναι υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα με εφιαλτικές διαστάσεις, που δεν χωρά άλλη αναβολή. Η διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να γίνει άμεσα όχι μόνο γιατί δικαίως μας το επιβάλλουν οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και γιατί ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Οι χωματερές έχουν ξεχειλίσει, όπως και οι ρεματιές, ενώ η ανάπτυξη των οικισμών, καθώς και η αδήριτη ανάγκη προστασίας του υδροφόρου ορίζοντα, που δεν μπορεί να δηλητηριάζεται εσαεί, επιβάλλουν να δοθούν άμεσα λύσεις.

Αν και το πρόβλημα θα έπρεπε να έχει λυθεί εδώ και δεκαετίες επιβάλλεται –έστω και την ύστατη στιγμή- να ξεκινήσει ένας διάλογος όλων των μερών δεδομένου ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Ουσιαστικά το ζήτημα είναι να ανακαλύψουμε άπαντες την έννοια του διαλόγου, που στηρίζεται σε δυο βασικά στοιχεία: Τη διαφάνεια από την πλευρά των κρατούντων και την καλή πίστη από την πλευρά των πολιτών. Εναλλακτική επιλογή δεν υπάρχει. Το δίλημμα που μένει να απαντηθεί είναι εν τέλει απλό: Ή θα βρούμε συναινετική λύση για τη διαχείριση των σκουπιδιών που παράγουμε ή θα τα τρώμε.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 17 Αυγούστου 2011

Ώρα ΙΝΑΛΕ

Με την ισοπεδωτική λογική που χαρακτηρίζει τη λειτουργία του ελληνικού δημοσίου, το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών Νέας Περάμου κινδυνεύει να πέσει θύμα της κατά τα άλλα απαραίτητης συρρίκνωσης του ξεχειλωμένου δημόσιου τομέα. Στη λογική των κρατούντων, που σπεύδουν να ικανοποιήσουν δίχως αντίρρηση τις εντολές των τροϊκανών, καθώς εναλλακτικό σχέδιο δεν υπάρχει, ελάχιστες είναι οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων επιστημονικών κέντρων, που ανεξάρτητα προσφοράς και χρησιμότητας λειτουργούν σε όλη τη χώρα. Αλλά δεν είναι έτσι. Είναι άλλη η σημασία του Κέντρου Αλιευτικών Ερευνών στη Νέα Πέραμο, του δεύτερου σε όλη τη χώρα, σε έναν από τους σημαντικότερους ψαρότοπους της Μεσογείου και άλλη η σημασία των τριών Ινστιτούτων Μελισσοκομίας σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων στη Βόρεια Ελλάδα. Το συμμάζεμα δεν γίνεται έτσι γενικώς και αδιακρίτως. Πρώτα θα έπρεπε να κλείσουν τα δύο από τα τρία επιστημονικά Ινστιτούτα με το ίδιο αντικείμενο στην ίδια γεωγραφική περιοχή και στη θέση τους να λειτουργήσει ένα Ινστιτούτο καλύτερα εξοπλισμένο ικανό να συμβάλλει στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της μελισσοκομίας, που –ειρήσθω εν παρόδω- έχει και παρόν και μέλλον και μετά να τεθεί υπό συζήτηση το ζήτημα του Ινστιτούτου Αλιευτικών Ερευνών.

Όχι για να κλείσει. Ούτε να συρρικνωθεί. Για να γίνει πιο αποτελεσματικό. Πιο χρήσιμο. Να αλλάξει έτσι, που να μπορέσει να ανταποκριθεί ακόμα καλύτερα στον ρόλο του, η σημασία του οποίου ουδέποτε έγινε αντιληπτή από την ελληνική Πολιτεία. Τα πρώτα χρόνια το πρόβλημα ήταν η έλλειψη οργανισμού που θα επέτρεπε προσλήψεις, με συνέπεια οι εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης να φθείρονται λόγω αχρησίας. Ακολούθως, όταν έστω και με καθυστέρηση λειτούργησε και βοήθησε τους επαγγελματίες ψαράδες με τις έρευνες και τις παρεμβάσεις του ήταν η έλλειψη κονδυλίων για τη συντήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων.

Σήμερα το πρόβλημα είναι ετούτη η πρωτοφανής κρίση που μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με την ανάπτυξη, στην οποία έχει προσφέρει και μπορεί ακόμα να προσφέρει πολύ περισσότερα το Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών Νέας Περάμου. Τον λόγο έχει πλέον η τοπική κοινωνία. Ο κλάδος της αλιείας δεν είναι υπόθεση μόνο των ψαράδων. Είναι ένας δυναμικός τομέας της τοπικής οικονομίας, που δεν πρέπει επ’ ουδενί να υποβαθμιστεί.

Νίκος Σπιτσέρης