Δεν είναι σίγουρα η απάντηση στην πολιτική του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου. Δεν αποτελεί εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης. Αλλά αυτοί οι «ωραίοι τρελοί» που έκαναν τις προάλλες τη δεύτερη καντάδα τους στα σοκάκια της Παναγίας είναι η πιο όμορφη και μελωδική απάντηση που έχει δοθεί τους τελευταίους μήνες στην Καβάλα. Αρνούνται να μιζεριάσουν. Αρνούνται να παραδώσουν την ψυχή τους σε τούτο τον ζόφο που τους κατακλύζει. Αντί του περισσεύματος βίας, που άλλοτε φέρει κρατική σφραγίδα και άλλοτε τάχατες αντιεξουσιαστική, μα εν τέλει το ίδιο επικίνδυνη, οι κανταδόροι της Παναγίας μας θυμίζουν ότι οι νεοέλληνες, πριν παραδοθούν στο όνειρο της μεζονέτας και του θηριώδους τζιπ, ήξεραν να διασκεδάζουν τους καημούς τους τραγουδώντας. Μπορεί χρήματα να μην τους περίσσευαν. Υπήρχαν εποχές που δεν είχαν τα στοιχειώδη. Κατοχή, πείνα, εμφύλιος, ξενητειά.
Αλλά δεν το ‘βαζαν κάτω. Έστηναν με τα ψέματα κάτι τρικούβερτα γλέντια και ξεσπούσαν. Μα και μοιράζονταν τον πόνο τους και τις αγωνίες τους με τον πλησίον. Τον συνάνθρωπο, που τα τελευταία χρόνια δεν προλαβαίναμε να δούμε λόγω φούριας. Εν τέλει, το μήνυμα που δίνουν έχει και πολιτική χροιά. Εμπεριέχει τη λαϊκή σοφία του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.
«No passaran», τραγούδησαν οι κανταδόροι δις, που σε ελεύθερη καλλιτεχνική απόδοση μπορεί να αποδοθεί με το «μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια, κατσαρά μαύρα μαλλιά». Ή με το «γελεκάκι που φορείς». Η υπέρβαση ετούτης της κρίσης απαιτεί πολύ συγκεκριμένο σχέδιο. Συμμαχίες ενεργών πολιτών. Τη σύμπηξη ενός μετώπου του ευρωπαϊκού νότου, ικανού να αντιπαρατεθεί στον ιμπεριαλισμό του επελαύνοντος γερμανικού κεφαλαίου. Έναν άλλο συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη και στον κόσμο, έτσι ώστε να μπει φραγμός στους διεθνείς τοκογλύφους που έχουν πια ξεσαλώσει και παίζουν στα ζάρια την τύχη ολόκληρων χωρών. Πολύ πιθανά ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα όπως προτείνει ο βρετανός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ.
Παράλληλα, για να μην ξεχνιόμαστε ένα εθνικό σχέδιο ανάταξης της χώρας, που τις τελευταίες δεκαετίες έκανε άλματα στον αγροτικό τομέα, τις μεταφορές, τον τουρισμό, όχι όμως και στον δημόσιο τομέα, που –θαρρείς- αντί να προοδεύει έμενε στάσιμος με μόνο στόχο το βόλεμα ημετέρων. Τόσο στάσιμος, τόσο αντιπαραγωγικός, όσο χρειαζόταν για να κλείνει αβέρτα δουλειές δίχως την πίεση των ελεγκτικών μηχανισμών ο κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας.
Απαιτούνται ρήξεις. Τομές. Μέτωπα διεθνή, ικανά να δημιουργήσουν νέες ισορροπίες με στόχο μια Ευρώπη και έναν κόσμο πιο ανθρώπινο. Παράλληλα, όμως είναι απαραίτητο και το κέφι, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι από τη φύση του ανατρεπτικό. Το τραγούδι. Το χαμόγελο και η αισιοδοξία, που δεν εγκατέλειψαν τους παλιότερους σε ακόμα πιο δύσκολες καταστάσεις. Οι κανταδόροι της Παναγίας δίνουν τον τόνο: «Ό,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ».
Νίκος Σπιτσέρης
Αλλά δεν το ‘βαζαν κάτω. Έστηναν με τα ψέματα κάτι τρικούβερτα γλέντια και ξεσπούσαν. Μα και μοιράζονταν τον πόνο τους και τις αγωνίες τους με τον πλησίον. Τον συνάνθρωπο, που τα τελευταία χρόνια δεν προλαβαίναμε να δούμε λόγω φούριας. Εν τέλει, το μήνυμα που δίνουν έχει και πολιτική χροιά. Εμπεριέχει τη λαϊκή σοφία του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.
«No passaran», τραγούδησαν οι κανταδόροι δις, που σε ελεύθερη καλλιτεχνική απόδοση μπορεί να αποδοθεί με το «μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια, κατσαρά μαύρα μαλλιά». Ή με το «γελεκάκι που φορείς». Η υπέρβαση ετούτης της κρίσης απαιτεί πολύ συγκεκριμένο σχέδιο. Συμμαχίες ενεργών πολιτών. Τη σύμπηξη ενός μετώπου του ευρωπαϊκού νότου, ικανού να αντιπαρατεθεί στον ιμπεριαλισμό του επελαύνοντος γερμανικού κεφαλαίου. Έναν άλλο συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη και στον κόσμο, έτσι ώστε να μπει φραγμός στους διεθνείς τοκογλύφους που έχουν πια ξεσαλώσει και παίζουν στα ζάρια την τύχη ολόκληρων χωρών. Πολύ πιθανά ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα όπως προτείνει ο βρετανός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ.
Παράλληλα, για να μην ξεχνιόμαστε ένα εθνικό σχέδιο ανάταξης της χώρας, που τις τελευταίες δεκαετίες έκανε άλματα στον αγροτικό τομέα, τις μεταφορές, τον τουρισμό, όχι όμως και στον δημόσιο τομέα, που –θαρρείς- αντί να προοδεύει έμενε στάσιμος με μόνο στόχο το βόλεμα ημετέρων. Τόσο στάσιμος, τόσο αντιπαραγωγικός, όσο χρειαζόταν για να κλείνει αβέρτα δουλειές δίχως την πίεση των ελεγκτικών μηχανισμών ο κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας.
Απαιτούνται ρήξεις. Τομές. Μέτωπα διεθνή, ικανά να δημιουργήσουν νέες ισορροπίες με στόχο μια Ευρώπη και έναν κόσμο πιο ανθρώπινο. Παράλληλα, όμως είναι απαραίτητο και το κέφι, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι από τη φύση του ανατρεπτικό. Το τραγούδι. Το χαμόγελο και η αισιοδοξία, που δεν εγκατέλειψαν τους παλιότερους σε ακόμα πιο δύσκολες καταστάσεις. Οι κανταδόροι της Παναγίας δίνουν τον τόνο: «Ό,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ».
Νίκος Σπιτσέρης
