Πέμπτη 27 Μαΐου 2010

Αγνοια κινδύνου

Μέσα σε τούτη τη δημοσιονομική θύελλα, που έχει παρασύρει όλη την Ευρώπη, με την ανασφάλεια στο ζενίθ, χρειαζόμαστε -όσο ποτέ- κουράγιο. Χαμόγελο. Θετική ματιά στη ζωή. Ένα "βρε δε βαριέσαι αδελφέ", που έλεγαν πολύ συχνά οι Ελληνες σε συνθήκες πολύ δυσκολότερες. Τότε που δεν απειλούνταν απλώς τα κεκτημένα τους, αλλά είχαν όλα γίνει καπνός στη Μικρασιατική Καταστροφή. Παιδί αυτής της γενιάς η γιαγιά η Σμαρώ άφραγκη μέχρι το τέλος, πετούσε συχνά-πυκνά την ατάκα "μήπως λεφτά δεν έχουμε";

Ετούτη τη θετική ματιά σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς διακρίνει κανείς στα στελέχη της Ν.Δ. που διαγκωνίζονται για να διεκδικήσουν θώκους και αξιώματα στου Καλλικράτη τον καιρό. Όχι μόνο δεν φοβούνται να εκτεθούν στο εκλογικό Σώμα έχοντας από πίσω τους έναν κομματικό μηχανισμό κατεστραμμένο και πλήρως απαξιωμένο, αλλά ερίζουν κιόλας ποιος θα πρωτοθέσει υποψηφιότητα. Μα το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η στάση τους αυτή δεν οφείλεται σε έναν καλώς εννοούμενο κομματικό πατριωτισμό, αντίστοιχο αυτού των προσφύγων, αλλά μάλλον σε άγνοια κινδύνου. Μιλούν και σου δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκονται κάπου μεταξύ 2000 και 2007, όταν η Ν.Δ. του Κώστα Καραμανλή είχε εγγραφεί στη συνείδηση των περισσότερων Ελλήνων ως η αξιόπιστη εναλλακτική λύση έναντι του φανερά κουρασμένου και καθεστωτικού ΠΑΣΟΚ. Μόνο, που κάποια στιγμή οφείλουν να αντιληφθούν τα αυτονόητα. Είναι τέτοια η απαξίωση της Ν.Δ. και τόσο μεγάλο το χάσμα μεταξύ βάσης και στελεχών μετά την επικράτηση του Αντώνη Σαμαρά και τη διαγραφή της Ντόρας Μπακογιάννη, ώστε είναι η πρώτη φορά που αυτό που διακυβεύεται είναι η ίδια η ύπαρξη του κόμματος που ίδρυσε το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως κόμμα εξουσίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι φιλοδοξίες "γαλάζιων" στελεχών ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Νοεμβρίου μπορούν να ερμηνευθούν μόνο με όρους ψυχολογίας και όχι πολιτικής ανάλυσης. Εκτός εάν μέχρι το Νοέμβριο η με γεωμετρική πρόοδο αυξανόμενη απαξίωση του ΠΑΣΟΚ ισοφαρίσει το χάλι, οπότε τις εκλογές θα τις κερδίσουν ή θα τις χάσουν οι παρέες.

Δεν θέλει πολύ. Άλλες δυο-τρεις εναγώνιες δημόσιες τοποθετήσεις του Λοβέρδου ότι μας αγαπά και θέλει να μας προστατεύσει, αλλά αδυνατεί να το πράξει γιατί πιέζεται από τους αξιωματούχους του ΔΝΤ και της Ε.Ε. και όλα γίνονται. Μια απορία μοναχά. Όταν ένας υπουργός δηλώνει επανειλημμένως ότι δεν κυβερνά, αλλά εκτελεί εντολές άλλων, γιατί δεν παραιτείται;

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 26 Μαΐου 2010

Επίδειξη δύναμης

Όταν αρρωσταίνεις πας στο γιατρό και μάλιστα στον ειδικό. Είναι στοιχειώδες. Δεν πας σε ωτορινολαρυγγολόγο εάν αντιμετωπίζεις πρόβλημα με το δεξί γόνατο, ούτε επισκέπτεσαι καρδιολόγο για ένα πρόβλημα του πεπτικού συστήματος. Όχι πως δεν γίνονται λάθη. Σε τούτη την περίπτωση ο γιατρός που θα αντιληφθεί ότι το πρόβλημα δεν ανήκει στην ειδικότητά του, θα προτείνει στον ασθενή να επισκεφθεί τον ειδικό. Εκτός εάν είναι απατεώνας ολκής. Εκτός αν το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να εισπράξει τα χρήματα για την επίσκεψη. Περιπτώσεις γιατρών, που βγάζουν κατά κανόνα την ίδια γνωμάτευση και χορηγούν με καρμπόν την ίδια συνταγή δεν έχουν καταγραφεί στα χρονικά. Είναι απλά αδιανόητο να χορηγεί κανείς τα ίδια φάρμακα για το εγκεφαλικό, τη γρίπη, το αλτσχάιμερ και την αλλεργική ρινίτιδα. Δεν γίνεται.

Αυτό ζούμε σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς με τους "αλμπάνηδες" γιατρούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τους κολαούζους τους σε όλους τους χώρους: της δημοσιογραφίας και της πολιτικής. Μας είπαν πως για όλα φταίει η ανικανότητα των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών. Το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα που στηρίξαμε και ανεχθήκαμε. Η κακοδιαχείριση. Η υπερδιόγκωση του δημόσιου τομέα. Οι περισσότεροι δεν μίλησαν γιατί ήξεραν πως έτσι έχουν τα πράγματα. Ήξεραν πως κάποια στιγμή θα σκάσει η φούσκα της υπερκατανάλωσης αυτού του στρεβλά αναπτυγμένου καπιταλισμού, που εφαρμόστηκε στην ταλαίπωρη χώρα. Όταν ακούσαμε πως η συνταγή περιλαμβάνει απολύσεις, μειώσεις μισθών, συμμάζεμα του σπάταλου και φαύλου δημόσιου τομέα αντιδράσαμε. Αλλά οι περισσότεροι είπαν πως είναι πια καιρός να συμμαζευτούμε και να νοικοκυρευτούμε ως χώρα.

Ωσπου, οι ίδιοι γιατροί, με τις ίδιες επαγγελματικές στολές άρχισαν να βγάζουν δεκάδες αντίτυπα των πορισμάτων και συμπερασμάτων τους για την Ελλάδα, καθώς και της συνταγής για την αντιμετώπιση του προβλήματος και να τα μοιράζουν με την ίδια σοβαρότητα δεξιά και αριστερά. Στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Αγγλία, τη Γερμανία, τη Δανία.

Πείθοντας και τους πλέον εύπιστους ότι το παιχνίδι όχι μόνο είναι στημένο, αλλά τούτο γίνεται με την κυνικότητα αυτού που δεν έχει απολύτως κανένα λόγο να κρυφτεί. Τουναντίον κάνει συνειδητά επίδειξη δύναμης. Με την ίδια άνεση που έπαιξαν το παιχνίδι της υπερκατανάλωσης του άυλου χρήματος, παίζουν το παιχνίδι του δημοσιονομικού εξορθολογισμού πάση θυσία και με κάθε κόστος. Καταστρέφοντας συνειδητά τη μεσαία τάξη, που στήριζε το οικονομικό και πολιτικό σύστημα.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 25 Μαΐου 2010

Στοιχειώδης κίνηση αλληλεγγύης

Το τριήμερο για την αξία της εθελοντικής αιμοδοσίας και την προσφορά οργάνων σώματος που αρχίζει σήμερα στην Καβάλα είναι μια πολύ καλή αφορμή για σκέψη. Για μια έμπρακτη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την ευθύνη μας προς τον πλησίον. Διότι, πέραν της δεδομένης ευθύνης ενός εκάστου για τις επιλογές του, πέραν των δεδομένων ευθυνών της συχνότατα ανάλγητης ελληνικής Πολιτείας για όλα τα στραβά και άδικα που μας ταλαιπωρούν, υπάρχει και η συλλογική ευθύνη του καθένα μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εθελοντική αιμοδοσία και η προσφορά οργάνων σώματος. Δε χρειάζονται πολλά επιχειρήματα, διότι σχεδόν όλοι οι Ελληνες έχουν ενημερωθεί ξανά και ξανά από τον Τύπο, την τηλεόραση, τις δεκάδες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο με το συγκεκριμένο θέμα. Κι όμως, λίγοι είναι αυτοί, που περνούν στην πράξη. Αυτοί, που με συναίσθηση της ευθύνης στον πλησίον, δεν παραλείπουν να περάσουν μια-δυο φορές από την αιμοδοσία και να προσφέρουν ένα δεκάλεπτο από το χρόνο τους για τον άγνωστο πλησίον, που μπορεί να έχει την ανάγκη τους. Αυτού που χτύπησε, που πρέπει να κάνει μια δύσκολη επέμβαση, που είναι θύμα αιματολογικού νοσήματος.

Μπορεί ανά πάσα στιγμή να συμβεί στον καθέναν. Σε κάθε υγιές παιδάκι, σε κάθε υγιή άνθρωπο της διπλανής πόρτας και να του αλλάξει άρδην τη ζωή. Από τη μια στιγμή στην άλλη να αρχίσει να μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία δίνοντας μάχη για να κρατηθεί στη ζωή. Είναι ντροπή σε τούτες τις περιστάσεις να μην υπάρχει απόθεμα αίματος. Είναι ντροπή για τον καθένα και την καθεμιά που μπορεί να προσφέρει αίμα να αδιαφορεί, όταν γνωρίζει ή όταν οφείλει να γνωρίζει ότι κινδυνεύει ο Κωστάκης, η Αννούλα, ο Παύλος, η Μαρία.

Αντί να τρελαινόμαστε όταν το κακό χτυπήσει τη δική μας πόρτα και γυρνάμε αλαφιασμένοι να εξασφαλίσουμε λίγο αίμα, ας σπεύσουμε να καταθέσουμε λίγο από το αίμα που μας περισσεύει. Τακτικά. Μια-δυο φορές το χρόνο. Δεν αποτελεί πράξη ηρωική. Είναι μια στοιχειώδης κίνηση αλληλεγγύης, τόσο απλή, μα και τόσο σημαντική, όσο δεν μπορούμε να φανταστούμε. Αύριο το απόγευμα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας το λόγο θα πάρουν τρεις Καβαλιώτες για να μιλήσουν για τον προσωπικό τους Γολγοθά. Οι Σάββας Γρηγορίου, Παναγιώτης Κούτλας, Συμεών και Γρηγόρης Μουράτογλου θα μιλήσουν για την αξία της αιμοδοσίας που έχουν νιώσει στα κύτταρα του κορμιού τους.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 21 Μαΐου 2010

Νέες αφηγήσεις

Την Μπάγερν Μονάχου τη γνώρισα από τις αφηγήσεις του μετανάστη πατέρα, πολύ πριν τη δω να παίζει στο γήπεδο. Ηταν οι διπλοί τελικοί του 1974 κόντρα στην Ατλέτικο Μαδρίτης. Εμείς στην Ελλάδα, αυτός στο εξωτερικό. Γυρνώντας, μας το διηγούνταν συχνά. Η Ατλέτικο Μαδρίτης προηγούνταν με 1-0, με το οποίο είχε προηγηθεί στην παράταση. Το παιχνίδι τέλειωνε. Τότε, λίγο πριν τη λήξη, ένας Γερμανός ονόματι Σβάρτσενμπεργκ με ξερό, μακρινό σουτ ισοφάρισε σε 1-1. Ο κανονισμός δεν προέβλεπε πέναλτι. Στον επαναληπτικό, δυο μέρες μετά, η Μπάγερν κέρδισε με 4-0 και κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης.

Την επόμενη μεγάλη στιγμή της Μπάγερν -την πιο σκληρή και άδικη ήττα που υπέστη ποτέ- την έζησα το 1999. Ηταν ο τελικός του Τσάμπιονς Λιγκ μεταξύ της Μπάγερν και της Μάντσεστερ. Η ανωτερότητα της Μπάγερν ήταν καθολική, με κορυφαίο έναν καταπληκτικό Μάριο Μπάσλερ, που έκανε ό,τι ήθελε μέσα στο γήπεδο. Μα, τα δοκάρια, η τύχη και ο κορυφαίος τότε τερματοφύλακας του κόσμου, ο Σμάιχελ, που υπερασπιζόταν την εστία της Μάντσεστερ δεν επέτρεψαν το σκορ να πάρει διαστάσεις. Ηταν μόνο 1-0, αντί ενός 3-0, που θα κατέγραφε πιστά τη διαφορά στην απόδοση των δυο ομάδων. Στις καθυστερήσεις, στο 91ο λεπτό η Μάντσεστερ, που έδινε τα ρέστα της για να ισοφαρίσει κέρδισε κόρνερ. Το εκτέλεσε και έκανε το 1-1. Ωσπου να συνέλθει η Μπάγερν, με ένα νέο κόρνερ έγινε το 2-1 και η Μάντσεστερ κατέκτησε το τρόπαιο με μια από τις πιο άδικες, αν και πεντακάθαρη, νίκες της ιστορίας. Δυο χρόνια μετά, ήταν η σειρά της Μπάγερν να το κατακτήσει στα πέναλτι.

Απόψε, η Μπάγερν του σοφού Ολλανδού Λουίς Φαν Χάαλ διεκδικεί την κορυφή της Ευρώπης κόντρα στη σκληροτράχηλη Ιντερ του αλαζόνα Μουρίνιο. Εκατομμύρια ποδοσφαιρόφιλοι σε όλο τον πλανήτη θα παρακολουθήσουμε αυτή την παρτίδα σκάκι των δυο κορυφαίων προπονητών του κόσμου, που θα προσθέσει νέες σελίδες στο μεγάλο τόμο των αφηγήσεων του ποδοσφαίρου. Αλλοι θα θυμούνται με νοσταλγία τον θρίαμβο και άλλοι δεν θα ξεχάσουν ποτέ το πικρό ποτήρι της ήττας.

Με πρωταγωνιστές τον Ρομπέν, τον Σβαιστάιγκερ, τον Σνάιντερ και τον Ετό. Δεν αποκλείεται να αποτελέσει πρώτη ύλη για νέες αφηγήσεις από μπαμπά σε γιο. Για το ποδόσφαιρο. Το πιο σημαντικό από τα ασήμαντα πράγματα σε τούτη τη ζωή.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 20 Μαΐου 2010

Στου Φραγκούλια

Ουδείς εξεπλάγη εκείνο το βράδυ του Δεκέμβρη στην Αστυνομία της Καβάλας όταν έγινε γνωστό ότι βγήκαν μαχαίρια στην ταβέρνα του Φραγκούλια, στην οδό Καράνου. Εκείνο το παλιό κουτούκι ανεβαίνοντας την ανηφορίτσα για τα δικαστήρια, όπου τα τελευταία χρόνια στεγάζονται τα είδη υγιεινής του Καζανίδη. Τότε, τη δεκαετία του '60, πολλοί συνήθιζαν να λύνουν τις διαφορές τους με φαλτσέτα. Εξάλλου, η ταβέρνα του Φραγκούλια ήταν ένα κλασσικό κουτούκι της εποχής. Κατέβαινες δυο σκαλιά και βρισκόσουν σε ένα χώρο όπου τα κούτσουρα ήταν περισσότερα από τα τραπέζια και τις καρέκλες. Δεν ήταν μόδα μοναχά . Οι μαγαζάτορες, απηυδισμένοι από τις ζημιές που προκαλούσαν οι συχνοί καυγάδες των θαμώνων, αντικαθιστούσαν τα τραπέζια και τις καρέκλες με κούτσουρα. Ένα μεγάλο για τραπέζι και μικρότερα ένα γύρο για καθίσματα. Ηταν βολικά και ανθεκτικά στους καυγάδες.

Δυο αστυνομικοί που ήταν υπηρεσία κίνησαν να πάνε να δουν τι συνέβη στου Φραγκούλια. Μα μέχρι να πάνε, όλα ήταν ήρεμα. Οι θαμώνες κουτσόπιναν ωσάν να μη συνέβη τίποτα και ο Φραγκούλιας έκανε τη δουλειά του. Μπήκε ο ένας αστυνομικός παραμέσα, ρώτησε, έμαθε πως τα τραύματα ήταν ξώφαλτσα και πως οι πρωταγωνιστές έφυγαν. Μα ο άλλος είχε μείνει σα μαρμαρωμένος θαρρείς στο κατώφλι της εισόδου να κοιτά έναν τύπο, που κουτσόπινε σε ένα κούτσουρο. Στην Αστυνομία γύρισε μόνο αυτός που κατέγραψε το συμβάν. Ο άλλος έμεινε στο κατώφλι.

Λίγο αργότερα πλησίασε στον πάγκο και κατόπιν στο κούτσουρο, που τα 'πινε εκείνος ο άνθρωπος που είχε απομείνει να κοιτά σαν αποσβολωμένος.

- Καβαλιώτης είσαι; τον ρώτησε.

- Ναι, ήταν η ξερή απάντηση.

Γνώρισαν αμέσως ο ένας τον άλλο κι ας είχαν περάσει καμμιά δεκαπενταριά χρόνια. Δεν ξεχνιέται το πρόσωπο αυτού που θέλει να σε σκοτώσει, εξήγησε αργότερα σε φίλο του ο αστυνομικός. Στον εμφύλιο, ο αστυνομικός είχε πάρει μέρος σε μια έφοδο για την κατάληψη ενός υψώματος που υπερασπίζονταν οι αντάρτες. Αντάλλαξαν πολλά πυρά, κάποια στιγμή αστυνομικοί και αντάρτες οπισθοχώρησαν και έμειναν αυτοί οι δυο σε απόσταση βολής, ταμπουρωμένοι πίσω από δυο αγκωνάρια για ώρες. Εκείνες τις ώρες που ήταν σα να 'χε σταματήσει ο χρόνος, ο εμφύλιος σπαραγμός συμπυκνώθηκε θαρρείς στους δυο πρωταγωνιστές. Τον χωροφύλακα και τον αντάρτη.

Τελικά έφυγαν και οι δυο σώοι σαν βράδιασε. Ξαναβρέθηκαν μετά από κάμποσα χρόνια στου Φραγκούλια. Λίγο αργότερα γιόρτασαν μαζί τις γιορτές. Με την κοινή ιδιότητα του επιζώντα.

Νίκος Σπιτσέρης

Ο Κουβέλης δε χρειαζόταν εκλογή

"Δεν χρειάζεται "να επιτεθεί" κανείς στους συντρόφους. Επιτίθενται μόνοι τους στον εαυτό τους για λίγα ψίχουλα μικροτασικού, επικοινωνιακού ή εκλογής αντιπροσώπων συμφέροντος". Η δήλωση του γραμματέα του Συνασπισμού Δημήτρη Βίτσα για τη μεθόδευση αποκλεισμού του Φώτη Κουβέλη από το συνέδριο του Συνασπισμού αποτελεί μια πολύ καλή περιγραφή των όσων νοσηρών συνέβησαν στην πολιτική κίνηση του Συνασπισμού στην Καλλιθέα. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η μη εκλογή του Κουβέλη. Αλλωστε, κατά πώς είπε ο Τσώρτσιλ χρόνια πριν, τα νεκροταφεία είναι γεμάτα αναντικατάστατους. Το πρόβλημα είναι ότι όπως επισήμανε ο Κουβέλης "ο ΣΥΝ έχει πέσει σε μια εσωστρέφεια και μια μιζέρια και βρίσκεται μακριά από αυτά που αξιώνει η κοινωνία". Αυτή είναι η ουσία. Σε μια συγκυρία ιστορική, όπου τίθεται ευθέως σε αμφισβήτηση το δικαίωμα των πολλών σε μια αξιοπρεπή διαβίωση, αντί τα μέλη του Συνασπισμού να αναζητούν επιχειρήματα για να πείσουν τους πολίτες για το δίκαιο των απόψεών τους σφάζονται. Κυριολεκτικώς. Όπως κατήγγειλε ο Κουβέλης, ένα από τα γκρουπούσκουλα εντός του ΣΥΝ, που φέρει τον τίτλο "Πρωτοβουλία για την Αριστερή Ανασύνθεση" στοίχισε συγκεκριμένες ψήφους και τις έστειλε στη λίστα της Ανανεωτικής Πτέρυγας προκειμένου να ανατρέψει το αποτέλεσμα στο εσωτερικό της. Τέτοιος βυζαντινισμός. Τέτοια αρρωστημένη νοοτροπία.

Δεν έγινε ούτε ξαφνικά, ούτε τυχαία. Προηγήθηκε η σταδιακή μετατόπιση του Συνασπισμού σε αριστερίστικες θέσεις, που βαφτίστηκαν τάχατες "πιο αριστερές", θαρρείς και υπάρχει "αριστερόμετρο" να μετρά το φρόνημα όσων δηλώνουν ή νιώθουν αριστεροί. Σε τούτη την πορεία, θεμελιώδεις αρχές και θέσεις της ανανεωτικής αριστεράς, όπως ο ευρωπαϊσμός της συκοφαντήθηκαν ως δήθεν δεξιές. Οσοι θεωρούσαν ότι ο Συνασπισμός οφείλει να επιδιώκει ανά πάσα στιγμή να επηρεάσει το σήμερα και το αύριο δια της συμμετοχής του σε ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές συμμαχίες σε επίπεδο αυτοδιοίκησης λιθοβολήθηκαν και τέθηκαν στο περιθώριο με ταμπέλες ευκαιρίες. Οσοι, οι ανανεωτικοί δηλαδή, θεωρούν ότι ο Συνασπισμός οφείλει να έχει συγκεκριμένη ρεαλιστική πρόταση εξουσίας, προκειμένου να είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να συμμετέχει σε κυβερνήσεις συνεργασίας, χρεώθηκαν με την ταμπέλα του "δεξιού" η "Πασόκου", θαρρείς και αν ήθελαν να πάνε στο ΠΑΣΟΚ ή τη Ν.Δ. δεν είχαν άλλο τρόπο.

Αλλά η μη εκλογή του Φ. Κουβέλη θέτει ευθέως και ζήτημα εσωκομματικής δημοκρατίας. Διότι ο εκλεγμένος από τους πολίτες Κουβέλης δεν χρειαζόταν δεύτερη εσωκομματική εκλογή. Επρεπε αυτοδικαίως ως εκλεγμένος να συμμετέχει στο συνέδριο. Δε χωρά σε καμμία λογική η δυνατότητα ενός μικρότερου εκλογικού σώματος να ακυρώνει το ευρύτερο.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 18 Μαΐου 2010

Το τάβλι

Το τάβλι -όπως και η πολιτική- είναι παιχνίδι στρατηγικής, στο οποίο κερδίζει κατά κανόνα ο καλύτερος. Αυτός που ξέρει πότε να αμυνθεί και πότε να επιτεθεί. Πότε να ανοιχτεί και πότε να κλειστεί. Μονάχα οι άσχετοι και όσοι συνήθως χάνουν τα βάζουν με την τύχη και το άτιμο το ζάρι. Όχι πως δεν παίζει ρόλο το ζάρι, δηλαδή η τύχη. Παίζει και σημαντικό μάλιστα. Αλλά μόνο μεταξύ ισοδύναμων ή σχεδόν ισοδύναμων αντιπάλων. Ειδάλλως, όχι είναι απλά δύσκολο να κερδίσει ο ατζαμής τον μάστορα, αλλά αδύνατον. Όπως και να 'ρθει το ζάρι. Οι εξάρες του ατζαμή μπορεί να τον αφήσουν ανά πάσα στιγμή εκτεθειμένο, ενώ ο μάστορας μπορεί με δυο τρία ασόδυα μαστορικά παιγμένα να πάρει ένα παιχνίδι μαρς.

Τα ίδια ισχύουν και στην πολιτική. Ο καλός παίκτης ξέρει πότε να αμυνθεί και πότε να επιτεθεί και είναι αυτός που κατά κανόνα κερδίζει. Βεβαίως, παίζει τον ρόλο του και το ζάρι, εν προκειμένω η γενικότερη πολιτική κατάσταση. Αλλά όπως και στο τάβλι, ο καλός παίκτης τελικά κερδίζει τον άσχετο. Οσο γι' αυτόν ή γι' αυτούς που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τα παιχνίδια και μπερδεύουν το πλακωτό με το φεύγα ή τις πόρτες είναι καταδικασμένοι.

Μια τέτοια κίνηση, κόντρα στους στοιχειώδεις κανόνες του παιχνιδιού, έκανε προχθές το βράδυ στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας ο επί τέσσερα συναπτά χρόνια πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Καβάλας και δώδεκα χρόνια δημοτικός σύμβουλος Καβάλας Τάσος Κυριατζής καταψηφίζοντας το μνημόνιο συνεργασίας του δήμου με τον Εμπορικό Σύλλογο Καβάλας.

Για να το πούμε με τους όρους του τάβλι, άφησε δίχως λόγο ανοιχτή τη μάνα, με τον αντίπαλο σε απόσταση βολής, δίχως να αντιλαμβάνεται ότι θα το χάσει μαρς. Ελάχιστη σημασία έχει αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς επί της ουσίας στην κριτική του για το Μνημόνιο Συνεργασίας Δήμου-Εμπορικού Συλλόγου. Ακόμα και αν δεχθεί κανείς -αξιωματικά- ότι είναι μια έκθεση ιδεών πέρα για πέρα αχρείαστη, ο επί τέσσερα χρόνια πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου όφειλε να το υπερψηφίσει. Εάν διαφωνούσε όφειλε να το υπερψηφίσει, αφού πρώτα κάνει τη σκληρή κριτική του.

Όχι, σε μια χώρα που οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού αγνοούνται από τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης το πρόβλημα δεν είναι ο Κυριατζής. Το πρόβλημα είναι ότι αυξάνονται με ανησυχητικούς ρυθμούς οι παίκτες που αγνοούν τα στοιχειώδη κι ας είναι χρόνια στο κουρμπέτι.

Νίκος Σπιτσέρης

Στις λεωφόρους της Θάσου

Η γκρίνια για τα στραβά και τα άσχημα της Θάσου είναι εποχιακή, σαν τις αλλεργίες. Ξεσπά κάθε Μάιο, ενόψει της επόμενης τουριστικής περιόδου, οφείλεται στο ειλικρινές ενδιαφέρον όσων την αγαπούν και είναι σίγουροι ότι με άλλους, καλύτερους, διαχειριστές, θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τη Μύκονο και τη Σαντορίνη. Τουλάχιστον. Αλλοτε φταίνε οι Θασίτες, άλλοτε τα καταλύματα -ξενοδοχεία ή δωμάτια- άλλοτε τα εστιατόρια και οι ταβέρνες και άλλοτε συχνότατα οι δρόμοι.

- Μα, με τέτοιους δρόμους θέλουν τουρισμό, ακούς τον άλλο να ξεσπά.

Η συνταγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων είναι απλή: Ολίγη ηρεμία και αυτοσυγκράτηση, προτείνουν οι ειδικοί. Μα και συγκρίσεις ομοειδών πραγμάτων και καταστάσεων, για όσους επιζητούν να εξάγουν σωστά συμπεράσματα και όχι να περνούν καλά, ανταγωνιζόμενοι στην πλειοδοσία για όλα όσα θα μπορούσαν να γίνουν στο νησί και δεν γίνονται. Πρώτα-πρώτα η εξέλιξη ενός τόπου, ιδίως σε τούτη την ευλογημένη χώρα, δεν γίνεται βάσει σχεδίου. Έτυχε το νησί να είναι προικισμένο από τη φύση, πανέμορφο και καταπράσινο, έτυχε να απέχει λίγα μίλια από τη στεριά, έτυχε τη δεκαετία του '70 να αποκτήσει το καλύτερο ίσως και σίγουρα μακράν το ωραιότερο οδικό δίκτυο ελληνικού νησιού, την εποχή εκείνη, που ο τουρισμός ήταν ακόμα στα σπάργανα. Μετά, τη δεκαετία του '80 ήρθε το μπουμ της άναρχης ανάπτυξης στηριγμένης σε αρκετές περιπτώσεις στα δανεικά και σε έναν νόμο, τον 1262, που άλλους τους ανέβασε και άλλους τους έριξε στα Τάρταρα.

Στο μεταξύ, όλα αυτά τα χρόνια οι Θάσιοι έμαθαν σιγά-σιγά ότι ο τουρισμός δεν είναι το συμπληρωματικό εισόδημα στις ελιές και τα μελίσσια, αλλά ένας τομέας εξαιρετικά απαιτητικός, που απαιτεί επενδύσεις και αφοσίωση. Εμαθαν μέσα από τα λάθη τους και χρόνο με το χρόνο έκαναν βήματα μπρος, που συν τω χρόνω έγιναν άλματα στην ανάπτυξη της τουριστικής υποδομής όλου του νησιού. Ας το συνειδητοποιήσουμε. Διότι πράγματι το καλό είναι εχθρός του καλύτερου, αλλά η γκρίνια δε βοηθά, ιδίως μέσα σε τούτο τον ζόφο της οικονομικής κρίσης.

Οσο για τους δρόμους του νησιού, όχι μόνο δεν αποτελούν μειονέκτημα, αλλά αποτελούν το μεγάλο του πλεονέκτημα, στο οποίο μάλιστα το νησί έχει σκανδαλωδώς ευνοηθεί. Διότι ναι μεν οι δρόμοι της Θάσου είναι καρόδρομοι σε σύγκριση με την Εγνατία, αλλά είναι λεωφόροι σε σύγκριση με τους δρόμους όλων των άλλων ελληνικών νησιών.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 17 Μαΐου 2010

Οι παντούφλες του ξεσαλωμένου καπιταλισμού

Σε ένα ζευγάρι καλοκαιρινές παντούφλες χώρεσαν όλα τα αδιέξοδα του παγκόσμιου οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης. Διότι το απόλυτο οικονομικό αδιέξοδο, που έχει βυθίσει στο ζόφο τη χώρα τους τελευταίους μήνες περισσότερο οφείλεται στο παγκόσμιο άυλο παιχνίδι των τίτλων και της μη παραγωγής και λιγότερο στα υπαρκτά προβλήματα του στρεβλού οικονομικού μοντέλου της Ελλάδας. Ιδού. Τα τελευταία καλοκαίρια είχα βολευτεί με τις καλοκαιρινές προσοψέ παντούφλες ενός από τα ελάχιστα εναπομείναντα ελληνικά εργοστάσια παραγωγής υποδημάτων. Κατασκευή σοφή στην απλότητά της. Αντιολισθητική σόλα και προσοψέ μέρη που απορροφούν τα νερά του μπάνιου και τον ιδρώτα. Τα ταλαιπωρημένα μου ποδάρια ούτε ζεσταίνονταν, ούτε κρύωναν γιατί τόσο με είχαν βολέψει που τις φορούσα χειμώνα-καλοκαίρι. Ενάμισι μήνα πριν αγόρασα χαρούμενος το καινούργιο μου ζευγάρι, αφού οι περσινές δεν κρατούσαν άλλο μετά από ένα χρόνο ταλαιπωρίας. Διότι τόσο κρατούσε το ζευγάρι. Πάνω-κάτω ένα χρόνο περίπου.

Η χαρά μου διήρκεσε περίπου δυο βδομάδες, ίσως και λιγότερο. Διότι την τρίτη εβδομάδα οι παντούφλες είχαν σχεδόν διαλυθεί. Μέσα σε τρεις εβδομάδες είχαν υποστεί φθορά που αντιστοιχούσε σε ένα χρόνο. Επειδή όλες οι εταιρίες παραγωγής έχουν και τις άτυχες στιγμές τους τις αντικατέστησα, με την προσδοκία ετούτη τη φορά να κρατήσουν όπως άλλοτε. Στην πρώτη εβδομάδα είχαν ήδη αρχίσει να ξηλώνονται, σε τρεις εβδομάδες είχαν τελειώσει.

Αρα δεν ήταν ατύχημα. Μπορεί βάσιμα κανείς να υποθέσει ότι ο εργοστασιάρχης υποχρεώθηκε να μειώσει κατακόρυφα το κόστος παραγωγής για να αντέξει στον διεθνή ανταγωνισμό. Μα επειδή μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν, επέλεξε την πλέον προφανή επιλογή. Απαλλάχτηκε από τα έμπειρα χέρια τεχνιτών, που έραβαν τις παντούφλες, τα οποία αντικατάστησε με σαφώς φτηνότερο αλλά άπειρο προσωπικό. Ενδεχομένως, να μείωσε κατά το δυνατόν και το κόστος αγοράς πρώτων υλών, επιλέγοντας εν γνώσει του υποδεέστερα υλικά. Ρισκάροντας την καλή του φήμη.

Ετσι, μέσα σε δυο μήνες χάλασαν στα πόδια μου δυο ζευγάρια παντούφλες, που μέχρι πρότινος θα κάλυπταν τις ανάγκες μου για δυο χρόνια. Μη έχοντας άλλη επιλογή αγόρασα τρίτο ζευγάρι εισαγόμενο με την προσδοκία να αντέξουν. Οσο για το εργοστάσιο, αφού πρώτα μάλλον απέλυσε τα έμπειρα χέρια, εάν αυτή είναι η ποιότητα της δουλειάς του σύντομα θα απολύσει και τα άπειρα και κάποια στιγμή θα οδηγηθεί σε λουκέτο, προς δόξαν του διεθνούς ανταγωνισμού. Μα και των "σοφών" και άτεγκτων κανόνων του ξεσαλωμένου καπιταλισμού των καιρών.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Τέσσερις δήμοι στον καιρό του Καλλικράτη

Τέσσερις θα είναι τελικώς οι δήμοι του νομού Καβάλας επί "Καλλικράτη". Αυτή είναι η πρόταση του υπουργείου Εσωτερικών που κατατέθηκε χθες το μεσημέρι στη Βουλή. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική εάν λάβει κανείς υπόψιν του ότι η ηγεσία του υπουργείου όχι μόνο δεν ενέδωσε στις πιέσεις για τη δημιουργία πολλών μικρότερων δήμων, αλλά τουναντίον αντί των 343 που είχε εξαγγείλει αρχικά, κατέληξε να προτείνει τη συγκρότηση 325 δήμων. Βάσει αυτού του δεδομένου τα αιτήματα για δημιουργία ανεξάρτητου δήμου Κεραμωτής ή ακόμα και το "σπάσιμο" της επαρχίας Παγγαίου σε δυο δήμους, απλά δεν είχαν πιθανότητες. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, αν και το κλίμα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικό από την εποχή της εφαρμογής του σχεδίου "Καποδίστριας". Η πλειοψηφία των πολιτών έχει πλέον συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα της διοικητικής μεταρρύθμισης και της δημιουργίας μεγάλων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ικανών να σταθούν και να συμβάλλουν σε μια άλλη ανάπτυξη, που δεν θα κατευθύνεται από το κέντρο. Αυτός ήταν και ο λόγος που η πρόταση για τη δημιουργία τεσσάρων δήμων στο νομό Καβάλας είχε υποστηριχθεί ευθύς εξαρχής από τούτη την εφημερίδα.

Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα πρώτο θετικό βήμα, που όμως ούτε αρκεί, ούτε εγγυάται σε καμμία περίπτωση την επιτυχία. Η μεγάλη πρόκληση του Καλλικράτη είναι η λειτουργικότητα των νέων μεγάλων δήμων, που θα διαθέτουν υπηρεσίες πολεοδομίας και παιδείας, δημοτική αστυνομία, και σε μια προοπτική θα έχουν την ευθύνη λειτουργίας Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας. Αναμφίβολα ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, όπως κατέδειξαν οι αδυναμίες, τα λάθη και τα αδιέξοδα της μεγάλης μεταρρύθμισης που προηγήθηκε, του "Καποδίστρια". Μα είναι ένα αναγκαίο βήμα εκσυγχρονισμού. Ένα σημαντικό βήμα αντιμετώπισης των συνεπειών του υδροκεφαλισμού του ελληνικού κράτους, που απλά δεν μπορούσε να συνεχιστεί.

Η ώρα της κρίσης πλησιάζει. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου το κεντρικό κράτος, οι περιφέρειες και οι αιρετές διοικήσεις των νέων δήμων θα κληθούν να κάνουν πράξη όσα φιλόδοξα επαγγέλλονται οι συντάκτες του "Καλλικράτη". Μαζί με τους πολίτες, που στο μεταξύ θα πρέπει να επιλέξουν αυτούς που θα κρίνουν ικανούς τιμονιέρηδες.

Αρχή άνδρα δείκνυσι σε κάθε περίπτωση. Εφόσον όμως πληρούνται κάποια στοιχειώδη έστω εχέγγυα επιτυχίας.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Αμετροέπεια σε λευκό φόντο

Ενας από τους μεγαλύτερους κινδύνους ετούτων των ημερών που χαρακτηρίζονται από τη δίκαιη οργή γι αυτούς που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού είναι η αμετροεπής κριτική. Η ισοπεδωτική –δίχως όρια- κριτική, που όχι μόνο δε συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά οδηγεί κατά κανόνα σε λάθος συμπεράσματα. Επί παραδείγματι, η δεδομένη χρεωκοπία του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του δε μπορεί να οδηγείται σε ανιστόρητα συμπεράσματα περί την αναζήτηση εναλλακτικής λύσης σε ανελεύθερα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Τέτοιες «λύσεις» δοκιμάστηκαν σε ευρεία κλίμακα στον 20ο αιώνα και ουδέν καλό προσέφεραν στην ανθρωπότητα. Μόνο σφαγές και χαλάσματα. Γι αυτό και είναι εξαιρετικά επικίνδυνη η απαξίωση των κοινοβουλευτικών θεσμών και των βουλευτών ισοπεδωτικά. Η λύση βρίσκεται στην εξυγίανση των κοινοβουλευτικών θεσμών και την ενδυνάμωσή τους έτσι, που ναι είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τη διαφθορά. Τη σπατάλη. Να υπερασπίζονται αποτελεσματικά τα εθνικά συμφέροντα.

Σε μια τέτοια στιγμή αμετροέπειας προ ημερών, ο επί 16 χρόνια δήμαρχος Καβάλας Λευτέρης Αθανασιάδης χαρακτήρισε επικίνδυνο για την ασφάλεια εργαζομένων και επισκεπτών το υπέροχο λευκό νεοκλασσικό, στο οποίο στεγάζεται το δημαρχείο. Επιτείνοντας την ανησυχία των εργαζομένων, που κατά καιρούς έχουν ζητήσει τη μεταφορά τους σε άλλο κτίριο. Ας μη βιαστούν ορισμένοι, δίχως αίσθηση του μέτρου, να τον κατηγορήσουν. Ο επί 16 χρόνια δήμαρχος αυτής της πόλης, που μάλιστα επί ημερών του ο δήμος αγόρασε και διέσωσε νεοκλασσικά, δεν μπορεί παρά να θέλει το καλό του δήμου και των δημοτών. Δίχως ίχνος αμφιβολίας. Αλλά τούτο δεν σημαίνει ότι έγινε ειδικός στη στατικότητα των κτιρίων. Εάν ανησυχεί για το κτίριο, αντί να πετά ατάκες που γράφουν στην τηλεόραση, ας θέσει το θέμα στο Τεχνικό Επιμελητήριο, τον θεσμοθετημένο σύμβουλο της Πολιτείας σε τέτοια θέματα.

Η κινδυνολογία δε βοηθά. Αντίθετα, δίνει αφορμές για αδικαιολόγητες κρίσεις πανικού, που τροφοδοτούνται καθημερινά από την κυβέρνηση και τους τηλεοπτικούς διαύλους.

Εξάλλου, η ύπαρξη δομικών στοιχείων άλλων εποχών σε αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια δεν μπορεί να αποτελεί επιχείρημα. Οι «τσατμάδες» είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί στους σεισμούς και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το σκυρόδεμα αντέχει περισσότερο στο χρόνο. Απτό παράδειγμα οι Καμάρες. Ποιος άραγε στοιχηματίζει ότι θα ορθώνονταν ακόμα επιβλητικές εάν είχαν κατασκευαστεί από μπετόν;

Νίκος Σπιτσέρης

Ολα θα ήταν αλλιώς

Μια μισή, μα πολυσήμαντη, αλήθεια είπε προχθές ο νομάρχης Θόδωρος Καλλιοντζής για το υπό ανακαίνιση κτίριο του Διοικητηρίου. Δήλωσε ότι φέρει την υπογραφή του σπουδαίου αρχιτέκτονα Κλέωνα Κραντονέλλη και οι μελέτες του κτιρίου βρίσκονται στο μουσείο Μπενάκη ως αρχιτεκτονική κληρονομιά της χώρας. Η αλήθεια είναι ότι το κτίριο που στεγάζει τη Νομαρχία βασίστηκε μεν σε μελέτη του Κραντονέλλη, που εκπονήθηκε το 1959-'62, αλλά αφορούσε ένα τριώροφο κτίριο με μεγάλες διαφάνειες στο νότο και με πτέρυγες. Όταν τη δεκαετία του '70, επί χούντας αποφασίστηκε η ανέγερση του κτιρίου, κρίθηκε ότι το κτίριο δεν αρκούσε για να στεγάσει το σύνολο των υπηρεσιών του νομού, όπως επιθυμούσε το δικτατορικό καθεστώς. Δεν το σκέφτηκαν πολύ. Ούτε ανέθεσαν στον Κραντονέλλη να προβεί στις αλλαγές που επιθυμούσαν. Πήραν τα σχέδια, ανέθεσαν σε άλλη αρχιτέκτονα, την Ε. Αγγελοπούλου να σχεδιάσει ένα εξαώροφο κτίριο, που να χωρά όλο τον κόσμο και καθάρισαν. Το τελικό αποτέλεσμα πόρρω απέχει από τα αρχικά σχέδια.

Τα πρωτοποριακά για την εποχή αρχιτεκτονικά στοιχεία που διατηρήθηκαν από τη μελέτη του Κραντονέλλη ήταν οι μεγάλες διαφάνειες στο νότο, οι πτέρυγες που δίνουν αυτό το "σχήμα ταυ" και η προστασία από τον ήλιο που προσφέρουν τα "κουτιά" στις προσόψεις και διασφαλίζουν καλές συνθήκες στους χώρους εργασίας. Κατά τα άλλα είναι ένα άλλο κτίριο. Αυτό το άλλο κτίριο είναι που ανακαινίζεται τώρα και όχι του Κραντονέλλη.

Όλα θα ήταν αλλιώς εάν οι κρατούντες της εποχής είχαν τη στοιχειώδη καλλιέργεια να εκτιμήσουν τον κόπο και την αξία του Κραντονέλλη. Όλα θα ήταν αλλιώς αν γενικότερα η Ελλάδα δεν έτρωγε τα παιδιά της. Όλα θα ήταν αλλιώς εάν στη μεταπολιτευτική Ελλάδα δεν κυριαρχούσε η αισθητική της χούντας. Εάν οι αυτοδιοικητικοί μας άρχοντες αντί των βάρβαρων -χουντικής αισθητικής- επεμβάσεων στο περιβάλλον έδειχναν τον προσήκοντα σεβασμό στους ειδικούς επιστήμονες κάθε τομέα.

Δείτε ξανά με την πρώτη ευκαιρία το κτίριο που δεσπόζει στην ανατολική πλευρά του πάρκου Φαλήρου. Είναι ένα απτό παράδειγμα των αδίκως χαμένων ευκαιριών ετούτου του τόπου, που προσφέρεται για μελέτη ώστε να πιάσουμε ξανά το νήμα. Σωστά αυτή τη φορά.

"Η διατήρηση της Ελληνικής Παράδοσης, έλεγε ο Κραντονέλλης, επιτυγχάνεται με την κατανόηση και ερμηνεία του πνεύματος - και όχι με την απλή απομίμηση των παραδοσιακών μορφών - προσαρμοσμένου όμως στα σημερινά οικοδομικά υλικά και στις ανάγκες του σημερινού ανθρώπου".

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 12 Μαΐου 2010

Το γαλακτοιχθυοπωλείο του ΣΥΡΙΖΑ

Την ώρα που οι ανανεωτικοί του Συνασπισμού εξέφραζαν με ανακοίνωση την αντίθεσή τους στην απόφαση του προέδρου του Συνασπισμού Αλέξη Τσίπρα να μη συμμετάσχει στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας με το σκεπτικό ότι «η άρνηση αυτή δίνει την εικόνα μιας αριστεράς που φυγομαχεί, δεν έχει εμπιστοσύνη στις θέσεις της και στην αντοχή τους στο διάλογο», η ΚΟΕ επανέφερε παλαιότερη πρότασή της για τελείως τυπική συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Σύμφωνα με την ΚΟΕ, «οι βουλευτές της αριστεράς πρέπει να καταγγείλουν τη συμπαιγνία, να αποχωρήσουν από τη σκηνή της παράστασης (σ.σ. δηλαδή το Κοινοβούλιο) και να συμμετάσχουν σε μια παλλαϊκή εξόρμηση σε όλη την Ελλάδα για να οργανωθεί η αντίσταση και η αλληλεγγύη». Τόση διαφορά στον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Τέτοιο αγεφύρωτο χάσμα.

Μα, θα αντιτείνει κάποιος οπαδός της ενότητας του ΣΥΡΙΖΑ και της αριστεράς συνολικά, συμφωνούν στα υπόλοιπα, που δεν είναι λίγα. Διαφωνούν αμφότεροι με τη βαθύτατα αντιλαϊκή οικονομική πολιτική που παρουσιάζεται ως μονόδρομος. Στηλιτεύουν από κοινού τη δράση των δολοφόνων, που σκότωσαν εν πλήρη συνειδήσει τρεις εργαζόμενους της Marfin, προβοκάροντας τη μεγαλειώδη διαδήλωση των πολιτών. Την πολιτική των δύο μεγάλων κομμάτων.

Μα, όσο κι αν προσπαθήσει κανείς να βρει τα στοιχεία που ενώνουν τους μεν και τους δε, θα σκοντάψει μοιραία πάνω στον τοίχο που τους χωρίζει και αφορά τον τρόπο αντίδρασης. Η μεν ανανεωτική αριστερά πιστεύει στην ψυχή τε και σώματι συμμετοχή στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς και την αυτοδιοίκηση, όταν η ΚΟΕ και οι συνοδοιπόροι της δεν έχουν λόγους να κρύψουν ότι με το ζόρι κατεβαίνουν στις εκλογές και σπαταλούν ενέργεια σε θεσμούς που θεωρούν ότι υπηρετούν το σύστημα.

Για να το πούμε σχηματικά, αν ήταν μαγαζί που επιχειρούσε να επιβιώσει εν μέσω κρίσης, αλλά και να επεκταθεί με την πρώτη ευκαιρία, ο ένας συνέταιρος επιμένει να συνεχίσει να πουλά γαλακτοκομικά προϊόντα στην μία πλευρά και ο άλλος φρέσκο ψάρι στην άλλη. Σα να μην έφτανε αυτό, το μαγαζί είναι μικρό. Κάποιοι προσπάθησαν να τους πείσουν να συμφωνήσουν τι θα πουλάνε π.χ. να το μετατρέψουν σε κρεοπωλείο, αλλά δεν τα κατάφεραν. Ετσι, επιμένουν να πουλάνε υπό την ίδια στέγη, δίπλα-δίπλα, γάλατα και ψάρια, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Υποχρεώνοντας τους πελάτες να ψάχνουν θέλοντας και μη να βρουν ένα μαγαζί της προκοπής. Κι ας μη βολεύονται αλλού.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 11 Μαΐου 2010

Γίναμε όλοι Γερμανοί;

Τώρα πια, μετά το εκλογικό χαστούκι στην Αγκελα Μέρκελ και τους Φιλελεύθερους εταίρους της στον κυβερνητικό συνασπισμό στις εκλογές για την ανάδειξη τοπικού κοινοβουλίου στο μεγαλύτερο κρατίδιο της Γερμανίας, τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, άλλο δεν απομένει από το να πανηγυρίσουμε το θρίαμβο αγκαλιασμένοι με τους Γερμανούς αδελφούς μας. Ο αγών δικαιώθηκε. Αφού η επάρατη Μέρκελ υπέστη ήττα δεινή, ο υπερήφανος γερμανικός λαός αναβαπτίστηκε μεμιάς στην κολυμβήθρα των διεθνών αγώνων. Ή έστω, έλαβε το μήνυμα από τις απειλές περί μποϊκοτάζ των γερμανικών προϊόντων και αντιλαμβανόμενος το συμφέρον του έτεινε χείρα φιλίας και συνεργασίας. Μα, σε κάθε περίπτωση τα καταφέραμε. Οι έντονες αντιδράσεις για τα ανθελληνικά πρωτοσέλιδα γερμανικών περιοδικών όπως του Focus και μάλιστα σε επίπεδο προέδρου της Βουλής απέδωσαν καρπούς.

Προφανώς τα όσα προηγήθηκαν δε συνιστούν σοβαρή ανάλυση των εκλογών στο μεγαλύτερο κρατίδιο της Γερμανίας. Ήταν απλά μια προσπάθεια προσέγγισης της ρηχότατης "παραθυράτης" κριτικής των καναλιών. Μια προσέγγιση, που αδιαφορεί πλήρως για την ουσία και τις πραγματικές διαστάσεις των προβλημάτων και στοχεύει στο θυμικό. Μια ανάλυση στοιχειωδώς σοβαρή αποφεύγει συστηματικά τα εύκολα συμπεράσματα. Τα πράγματα είναι απλά. Ούτε πριν, η στάση της Μέρκελ μπορούσε να χρεωθεί στο σύνολο των Γερμανών πολιτών που τη στήριξαν με την ψήφο τους και την ανέδειξαν στην ηγεσία, ούτε τώρα η ήττα της μπορεί να σημαίνει την αφύπνιση ενός εν υπνώσει φιλελληνικού κινήματος στη Γερμανία.

Η κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών στις πολιτικές τους ηγεσίες σε τούτο τον κόσμο τον μικρό το μέγα είναι γενικευμένη. Ούτε όλοι οι Ελληνες ήταν ενθουσιασμένοι με τον Καραμανλή πρωθυπουργό πριν ή τώρα με τον Παπανδρέου, ούτε όλοι οι Γερμανοί πίνουν νερό στο όνομα της Μέρκελ. Είναι εμφανής η έλλειψη πολιτικών ηγεσιών σε όλη την Ευρώπη, ικανών να δώσουν λύσεις στα σύνθετα προβλήματα των καιρών και να εμπνεύσουν τους πολίτες.

Όπως είναι βέβαιο ότι η λύση στα σύνθετα προβλήματα των καιρών δε βρίσκεται στον εθνικισμό και τον ρατσισμό. Η εύκολη και ανέξοδη καταδίκη των Γερμανών στο σύνολό τους, των Αμερικανών, ή των Γάλλων αύριο, δεν απέχει πολύ από τη δαιμονοποίηση των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

Για τον Τζίμα

Σε τούτη την τόσο κρίσιμη για τον τόπο εποχή, που είναι του συρμού οι υποθέσεις για το τι θα μπορούσε να συμβεί για να μη φτάσουμε σε τούτο το έσχατο σημείο ως χώρα και ως κοινωνία γίνεται περισσότερο αισθητή η απώλεια ανθρώπων ατόφιων σαν τον Μανώλη Τζίμα. Ανθρώπων αληθινών. Ένα χρόνο μετά το θάνατό του είναι έντονη όσο ποτέ η απουσία αυτού του παθιασμένου με την τέχνη του, την πόλη του, την πατρίδα του, τις πολιτικές του απόψεις, Καβαλιώτη. Ενός ανθρώπου με αρχές, που ουδεμία σχέση είχαν με την κονόμα και την αρπαχτή. Το βόλεμα. Ο Τζίμας ήταν αυτοκαταστροφικός. Απολάμβανε τις καταχρήσεις όπως τις βαθιές τζουριές από τα sante άφιλτρα, που είχε πάντα μαζί του. Αλλά ήταν μάγκας και ρεμπέτης με αρχές απαράβατες. Ο μακαρίτης Τάκης Μπίνης είχε δώσει τον εξής ορισμό: "Η μαγκιά έχει τρία θεμελιώδη αξιώματα που αρχίζουν όλα από Σίγμα. Σοβαρότητα, Σύνεση, Συνέπεια. Αυτά είναι που ξεχωρίζουν τον γνήσιο μάγκα". Όταν ρώτησαν τον Μάρκο Βαμβακάρη, το 'πε αλλιώς: "Μάγκας είναι αυτός που δεν πείραξε ποτέ κανέναν". Τέτοιος μάγκας ήταν ο Μανώλης. Δεν πείραξε ποτέ κανέναν.

Μέσα σε τούτο τον ορυμαγδό, σε μια χώρα όπου θεωρείται φυσικό να διαγράφονται οι βουλευτές όταν τολμούν να ψηφίσουν αυτό που η συνείδησή τους επιβάλλει, πολλώ δε μάλλον σε στιγμές οριακές, όπως αυτή της εμπλοκής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, είναι χρήσιμο να δούμε ξανά τον κώδικα αξιών της εποχής του Τζίμα, που τα τελευταία χρόνια πέρασε στο περιθώριο, μαζί με αυτούς που τον εφάρμοζαν.

Προφανώς, το ζητούμενο δεν είναι να αποκτήσει ο τόπος συνεχιστές της ρεμπέτικης ζωής. Αλλά να θυμηθούμε ότι δε μετριούνται τα πάντα με το χρήμα. Ότι η λέξη φιλότιμο είναι ελληνική.

Να εκτιμήσουμε από μηδενική βάση τις αξίες μας. Τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα πράγματα σε τούτη τη "δίκοπη ζωή". Ο Τζίμας ανήκε σε αυτούς τους ανθρώπους, που παρά τα λάθη και τις υπερβολές του, προσκυνούσε με απόλυτη συνείδηση το χώμα που πατούσε. Κι ήταν περήφανος γι αυτό.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Τα πολύτιμα αυτονόητα

Ισως το πιο τρομακτικό από όλα είναι ερωτήσεις του τύπου "γιατί λειτουργούσε η τράπεζα στο κέντρο, όταν ήταν γνωστό ότι θα περάσει η πορεία" και "αυτοί (σ.σ. τα θύματα) γιατί κατέβηκαν στη δουλειά και δεν πήραν μέρος στην απεργία". Μέσα σε όλη ετούτη την παραζάλη και το απόλυτο ιδεολογικό και πολιτικό κενό έχουν λησμονηθεί τα αυτονόητα. Όπως το δικαίωμα να ξυπνάς το πρωί, να πηγαίνεις στη δουλειά, να σχολάς και να γυρίζεις στο σπίτι. Να πίνεις ένα ουζάκι, μια μπύρα με λίγους καλούς φίλους. Να γεννάς και να μεγαλώνεις παιδιά. Είναι καιρός να ειπωθούν όλα από την αρχή γιατί κάποιοι "αντιεξουσιαστές" του γλυκού νερού και κάποιοι ξεμωραμένοι επαγγελματίες αριστεροί προκαλούν τη νοημοσύνη μας. Ε, λοιπόν δεν είναι λίγο να ξυπνάς το πρωί, είτε χαμογελώντας στο πρώτο φως μιας καλοκαιρινής αυγής, είτε βλαστημώντας γιατί είσαι υποχρεωμένος να πας αξημέρωτα στη δουλειά. Δεν είναι λίγο να έχεις μια δουλειά και να αγωνίζεσαι για το μεροκάματο. Αλλοτε βρίζοντας τη μοίρα σου και άλλοτε υπερήφανος για τη συμμετοχή σου στην κοινωνία από το μετερίζι που διάλεξες ή έτυχε να διαλέξεις. Δεν είναι λίγο η ελευθερία λόγου, η ελευθερία του Τύπου. Είναι σπουδαίο και ανεπανάληπτο να ανταμώνουν δυο κορμιά και να φέρνουν στον κόσμο μια καινούργια ζωή. Είναι συνταρακτική, ανεπανάληπτη, ασύλληπτης ομορφιάς η στιγμή της γέννησης ενός παιδιού. Το μεγάλωμά του. Τα πρώτα του αβέβαια βήματα προς το μέλλον. Η απορία και ο θαυμασμός με την οποία εξερευνά καθημερινά τον κόσμο γύρω του.

Όλα τούτα δε σημαίνουν πως όλα είναι καλώς καμωμένα. Πως πρέπει να κάτσουμε στ' αυγά μας και να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα μας. Αλλωστε, οι νεοφιλελεύθερες συνταγές που ακολουθούνται σαν ευαγγέλιο στην Ευρωπαϊκή Ενωση αμφισβητούν πολλά από αυτά τα σπουδαία καθημερινά πράγματα. Αμφισβητούν ευθέως το δικαίωμα στη δουλειά. Το δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή.

Δεν είναι όλα καλώς καμωμένα. Η δημοκρατία μας γέμισε πληγές, που τα τελευταία χρόνια κακοφόρμισαν. Σάπισαν. Βρωμάνε. Η απάντηση όμως δε βρίσκεται έξω από τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ούτε στο γενικευμένο μίσος κατά των "ψηφολάγνων". Οι νέες απαντήσεις και νέες λύσεις που πρέπει να δοθούν στα σύνθετα προβλήματα των καιρών προϋποθέτουν θεμελιώδεις αρχές όπως η αγάπη προς τον πλησίον. Ο σεβασμός στο δικαίωμά του να λέει και να πράττει κανείς ό,τι η συνείδησή του υπαγορεύει. Ο αυτονόητος σεβασμός και η θωράκιση των δημοκρατικών θεσμών.

Νίκος Σπιτσέρης

Οι ευθύνες της αριστεράς

Ετούτη τη φορά ουδείς μπορεί να χρεώσει τους δολοφόνους κουκουλοφόρους στο μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ ή την ανοχή της ηγεσίας του. Όταν συνέβησαν τα τραγικά γεγονότα, που στοίχισαν τη ζωή τριών νέων ανθρώπων προχθές το μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας, το μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ απείχε μερικά χιλιόμετρα μακριά λόγω της πολύ μεγάλης συμμετοχής στην παλλαϊκή πορεία κατά της συνταγής γενικευμένης φτώχειας και δυστυχίας. Τούτη τη φορά ο εύκολος στόχος ήταν το ΚΚΕ. Κι ας ξέρουν καλά όσοι επιτέθηκαν κατά της ηγεσίας του ΚΚΕ ότι ουδεμία σχέση έχει ή είχε ποτέ με αυτά τα κυκλώματα των λεγόμενων "αντιεξουσιαστών". Αλλά προηγήθηκαν οι ανόητες δηλώσεις του μέλους του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ Μάκη Μαϊλη περί το Σύνταγμα. Αυτής της πολιτικής καρικατούρας, που σε κανονικές συνθήκες θα κρινόταν ολίγιστος για βοηθός οδηγού ενός πραγματικά ικανού στελέχους. Προηγήθηκε η απαράδεκτη και εν τέλει αντιλαϊκή επιλογή της κινητοποίησης του ΠΑΜΕ κατά του ελληνικού τουρισμού με κείνο το κρουαζιερόπλοιο. Κομμάτια, που συνθέτουν το παζλ των δεδομένων ευθυνών των κομμάτων της αριστεράς για τούτες τις ακραίες συμπεριφορές.

Διότι μπορεί αυτοί που σπάνε, καίνε και πετούν μολότωφ, αδιαφορώντας ακόμα και για την απώλεια ανθρώπινων ζωών να μην έχουν καμμία οργανωτική ή άλλη σχέση με τα κόμματα της αριστεράς αλλά "βολεύονται" με την αδιέξοδη πολιτική τους. Με την αδιέξοδη ρητορική τους. Κερδίζουν επαναστατημένους νεαρούς με ανόητες δηλώσεις εκπροσώπων τους σαν του Μαϊλη για το Σύνταγμα και του Αλαβάνου περί απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα του Πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομίας.

Πυκνώνουν οι τάξεις τους με την αριστερίστικη ρητορική και πρακτική των κομμάτων της ελληνικής αριστεράς, που αντί παράλληλα με την κριτική της εκάστοτε κυβέρνησης να καταθέτουν ρεαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις και να είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να εφαρμόσουν στην πράξη όσα επαγγέλλονται είτε μέσω της συμμετοχής τους σε ένα κυβερνητικό σχήμα, είτε στο χώρο της αυτοδιοίκησης, έχουν οικειοθελώς περιοριστεί στη γωνία και καταγγέλλουν.

Αδιαφορώντας εάν δεν δίνουν διέξοδο στους δικαίως επαναστατημένους νεαρούς. Που, μη έχοντας απολύτως καμμία εναλλακτική επιλογή αλλαγής των όσων δικαίως τους εξοργίζουν, δεν έχουν παρά να επιλέξουν μεταξύ δύο δρόμων: Της συμμετοχής τους στην εξουσία ή της αμφισβήτησης των πάντων. Κι όταν αμφισβητείς τα πάντα, ισοπεδωτικά, δίχως καμμία διάθεση συμμετοχής, το επόμενο βήμα είναι η φωτιά και το τσεκούρι.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 6 Μαΐου 2010

Το τριπλό φονικό στη Marfin πλήττει τη δημοκρατία και τους κοινωνικούς αγώνες

Οι φονιάδες που σκότωσαν τρεις ανθρώπους στο κτίριο της Marfin στην οδό Σταδίου στην Αθήνα δε στόχευσαν μόνο κατά του ιερού δικαιώματος στη ζωή. Δε βαρύνονται μόνο με το αίμα τριών ανθρώπων. Στόχευσαν ευθέως κατά της μεγαλειώδους κινητοποίησης των εργαζομένων κατά της ισοπέδωσης μισθών και δικαιωμάτων στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Εάν τούτο το συμβάν γινόταν στην Ελλάδα του '60 δε θα χωρούσε αμφιβολία. Θα επρόκειτο σε κάθε περίπτωση για προβοκάτσια ολκής του παρακράτους, που στόχο θα είχε να πλήξει το μαζικό κίνημα και να στοχοποιήσει ευθέως τη διωκόμενη τότε αριστερά, αλλά και κάθε πολίτη που αντιστεκόταν στο τότε αστυνομοκρατούμενο κράτος. Θα επρόκειτο σε κάθε περίπτωση για προβοκάτσια ολκής, που θα ήταν ενταγμένη σε κάποια από τα πολλά σχέδια αποσταθεροποίησης της ομαλότητας του πολιτικού βίου, με στόχο την εγκαθίδρυση τυραννικού καθεστώτος. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Το κράτος των χαφιέδων και των στρατιωτικών, που ήταν ανά πάσα στιγμή σε ετοιμότητα να καταλύσει με τα όπλα τη δημοκρατία για να καταπολεμήσει τον "εσωτερικό εχθρό" δεν υπάρχει πια. Οι αστυνομικοί ζουν δίπλα μας, ανάμεσά μας και είναι πια φίλοι μας, γείτονες, συγγενείς και ουδεμία σχέση έχουν πια με τους χαφιέδες του χθες. Οι στρατιωτικοί είναι σήμερα μισθωτοί, που κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά. Οποιες ενστάσεις και να έχει κανείς για το ρόλο και τη στάση της Αστυνομίας ή του Στρατού, ουδείς μπορεί να υποστηρίξει ότι στόχος τους σήμερα είναι η αντιμετώπιση του εσωτερικού εχθρού όπως τότε. Οι φονιάδες που τα τελευταία χρόνια συνειδητά ή ασυνείδητα βάζουν φωτιές, πετούν μολότοφ δεξιά και αριστερά, εκτελούν αστυνομικούς, βάλλοντας ευθέως εναντίον της δημοκρατίας και του μαζικού κινήματος είναι σε κάθε περίπτωση οι προβοκάτορες του σήμερα. Είναι οι εχθροί της δημοκρατίας μας. Του δικαιώματός μας να περπατάμε ελεύθερα, να εκφραζόμαστε ελεύθερα, να διαδηλώνουμε ελεύθερα, να αντιπαραθέτουμε ελεύθερα τις απόψεις μας. Να συμφωνούμε και να διαφωνούμε. Να ασκούμε επιχειρηματική δραστηριότητα.

Η αυτονόητη ξεκάθαρη καταδίκη της δράσης τους δεν αρκεί πια. Επιβάλλεται να απομονωθούν πολιτικά και κοινωνικά. Είναι αλήθεια πως πολλά μπορεί κανείς να πει για την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Για τη σαπίλα του πολιτικού μας συστήματος. Για τη χρεοκοπία του πολιτικού προσωπικού, που κυβέρνησε τον έρμο ετούτο τόπο τα τελευταία σαράντα χρόνια και έφερε τη χώρα στο χείλος της αβύσσου. Για τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού στο όνομα της κονόμας και της αρπαχτής. Είναι γεγονός ότι οι πολιτικοί βρίσκονται δικαίως στο στόχαστρο μιας κοινωνίας, που με όλο ετούτο τον ορυμαγδό από τα κανάλια και τον Τύπο έχει χάσει το χαμόγελό της. Αυτό ήταν ίσως και το κυριότερο χαρακτηριστικό της μεγαλειώδους πορείας της ΕΥΚ και του ΑΔΕΔΥ στην Καβάλα. Ελειπε το χαμόγελο. Η διάθεση για πειράγματα, που συνηθίζονται σε τέτοιες συγκεντρώσεις. Περισσεύει πια η οργή. Η αγανάκτηση των πολιτών, που έχουν συνειδητοποιήσει ότι για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά η χώρα προχωρά ολοταχώς προς τα πίσω. Ότι πια είναι πολύ πιθανό τα παιδιά μας να ζήσουν χειρότερα από τους γονείς.

Ετούτο το δίκαιο κύμα οργής και αγανάκτησης των πολιτών ήταν που κατέκλυσε τους δρόμους στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα. Εναντίον αυτού του κύματος ρίχτηκαν χθες οι πέτρες και οι μολότωφ, που αφαίρεσαν ανθρώπινες ζωές. Αντί να αφήσουν αυτή τη λαοθάλασσα να "πνίξει" πολιτικά αυτούς που ευθύνονται για την πολιτική χρεοκοπία της χώρας, έστρεψαν την προσοχή στη δολοφονία των τριών ανθρώπων στη Marfin.

Σε αυτές τις κρίσιμες, ιστορικές μέρες που ζούμε, επιβάλλεται άπαντες να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Πρώτοι από όλους αυτοί που κυβέρνησαν ετούτο τον τόπο και τον έφεραν στο χείλος της αβύσσου. Κατόπιν τα κόμματα, στο σύνολό τους, που είναι πια φανερό, αδυνατούν να καλύψουν την κοινωνία. Μα αυτό που δε χωρά πια ούτε λεπτό αναβολή είναι η απομόνωση των σύγχρονων εχθρών του μαζικού κινήματος. Αυτών που αδιαφορούν προκλητικά για το ύψιστο δικαίωμα στη ζωή. Αυτών, που τρέφονται από την κρίση των θεσμών και την ανικανότητα του πολιτικού κόσμου στο σύνολό του να διατυπώσει μια πειστική εναλλακτική πρόταση. Το μεγάλο στοίχημα είναι η εξυγίανση της δημοκρατίας μας, που είναι φανερό πως είναι σε παρακμή. Αλλά απαραίτητος όρος για την εξυγίανσή της είναι να συνεχίσει να υπάρχει.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 5 Μαΐου 2010

Τα δάση της Θάσου δεν έχουν πιθανότητες

Καμιά προετοιμασία δεν εγγυάται την επιτυχία. Πουθενά. Σε κανένα επίπεδο. Εξ ου και η ρήση για τα γέλια του Θεού, κάθε που ο άνθρωπος κάνει σχέδια. Τα παραδείγματα καθημερινά. Είναι πολλοί οι αθλητές που προετοιμάζονται δυο, τρία, μπορεί και τέσσερα χρόνια για να πάρουν μέρος σε μια μεγάλη διοργάνωση, στην οποία δεν εμφανίζονται τελικά εξαιτίας ενός τραυματισμού της τελευταίας στιγμής. Καλλιτέχνες, που προετοιμάζονται με ολόκληρο μουσικό σχήμα, αλλά τελικά ματαιώνουν προγραμματισμένη περιοδεία λόγω ενός απρόοπτου. Ηθοποιοί, που σπάνε το πόδι τους επί σκηνής. Επαγγελματίες όλων των κλάδων, που την "πατάνε" εκείνη την ώρα που είναι βέβαιοι όχι έχουν προβλέψει τα πάντα και τίποτα δεν μπορεί να τους ακυρώσει τα σχέδια. Μαθητές, που προετοιμάζονται σκληρά για τις εξετάσεις, αλλά δεν τα καταφέρνουν να μπουν στη σχολή που επιθυμούν.

Εξ ου και οι προλήψεις, τα τάματα, η από αρχαιοτάτων χρόνων πίστη του ανθρώπου στην τυφλή θεά τύχη.

Μα κανείς δεν έχει τύχη αν δεν προετοιμαστεί. Δεν έχει καταγραφεί, ούτε πρόκειται να καταγραφεί, επιτυχία στον αθλητισμό από άνθρωπο που δεν προετοιμάστηκε. Κανένα ταλέντο, καμμία κλίση από μόνη της δεν ανέδειξε παγκόσμιο πρωταθλητή, φιλόσοφο, γιατρό, ποιητή, καπετάνιο, μουσικό και ούτω καθεξής. Ολοι ανεξαιρέτως σε όλους τους τομείς δούλεψαν συστηματικά για να τα καταφέρουν. Προετοιμάστηκαν. Ο παράγοντας τύχη παίζει το ρόλο του μόνο μεταξύ αυτών που έχουν κάνει την προεργασία. Αυτών που, ο καθένας στον τομέα του, έκαναν ό,τι όφειλαν να κάνουν για να πετύχουν.

Οι άλλοι, αυτοί που δεν προετοιμάζονται, δεν έχουν τύχη. Εν τέλει δεν έχουν πιθανότητες. Διότι το ταλέντο και οι συμπτώσεις μπορεί να τους οδηγήσουν μέχρι ενός σημείου, αλλά στο τέλος δεν έχουν καμμιά πιθανότητα να τα καταφέρουν.

Όπως δεν έχουν καμμιά πιθανότητα να γλιτώσουν από τη λαίλαπα της πυρκαγιάς φέτος, του χρόνου, σε δέκα χρόνια, τα δάση της Θάσου, που ναι μεν αναγεννήθηκαν φυσικά, αλλά έχουν την ατυχία να εξαρτώνται από μια παντελώς ανίκανη Πολιτεία, που δεν είναι σε θέση να κάνει το στοιχειώδες. Να συντηρήσει τους δασικούς δρόμους προκειμένου να διευκολύνεται το έργο των δυνάμεων δασοπροστασίας και πυρόσβεσης. Ετσι, όταν κάποια στιγμή ξεσπάσει η φωτιά και συμβεί το κακό θα βγει ο Πολύδωρας του μέλλοντος και θα επιχειρήσει να φορτώσει την ευθύνη στον "στρατηγό άνεμο". Στην τύχη. Τις συμπτώσεις.

Αποφεύγοντας να αναφερθεί στο έγκλημα αμελείας που προηγήθηκε.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 4 Μαΐου 2010

Κρεμάστηκαν. Κρίμα

Ενας οικοδόμος από τη Βέροια κρεμάστηκε με έναν ιμάντα από μια μπασκέτα απέναντι από το σπίτι του την περασμένη Παρασκευή. Την ίδια μέρα κρεμάστηκε από μια πόρτα μιας αποθήκης στο κτήμα του ένας αγρότης από τις Σέρρες. Θύματα της οικονομικής κρίσης. Μα και του ελλείμματος ενημέρωσης. Διότι εάν είχαν ενημερωθεί σωστά, κατά πώς φροντίζουν οι μεγαλοσχήμονες δημοσιογράφοι των καναλιών, θα είχαν αντιληφθεί τις μεγάλες προοπτικές που διανοίγονται από τη συμπαράσταση των σοσιαλιστών ηγετών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Θα τους είχε συνεπάρει ο εθνικών διαστάσεων αγώνας που δίδει νυχθημερόν ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου για τη σωτηρία της. Θα είχαν αντιληφθεί κατά πώς λένε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ότι ήγγικεν η ώρα ενός νέου εθνικού πατριωτισμού μιας νέας κοινωνικής αλληλεγγύης. Θα είχαν κατανοήσει ότι η σωτηρία του Ελληνισμού είναι σαφώς σημαντικότερη από το δικό τους οικονομικό αδιέξοδο.

Μα αυτοί δεν τα 'ξεραν όλα αυτά. Ισως λόγω του καταφανούς ελλείμματος ενημέρωσης λύγισαν υπό τις πιέσεις των πιστωτών τους. Ετσι, αντί να υψώσουν το ανάστημά τους στεκόμενοι παρά τω πλευρώ του πρωθυπουργού και των γενναίων συνεργατών του, που δίδουν τον υπέρ πάντων αγώνα για τη διάσωση της χώρας, με την αυταπάρνηση ηρώων του '21, λύγισαν. Κρεμάστηκαν. Κρίμα. Ποιος ξέρει, ίσως έπεσαν θύματα της παραπληροφόρησης, όσων σε τούτη τη μεγάλη στιγμή του έθνους, θέτουν δευτερευούσης σημασίας ζητήματα όπως το πάρτι βολέματος ημετέρων στο δημόσιο από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ., το οποίο -κατόπιν εορτής- εγκρινόταν κατά κανόνα από τα κόμματα της Αριστεράς. Τα οποία ναι μεν κατήγγειλαν τις αδιαφανείς διαδικασίες με τις οποίες μοιράζονταν τα ιμάτια του δημοσίου, αλλά διευκρίνιζαν -για να μην παρεξηγηθούν- ότι δεν θέτουν ζήτημα ακύρωσης διορισμών. Τουναντίον, έσπευδαν να αναδείξουν τα αιτήματα όσων περίμεναν στην ουρά για το επόμενο κύμα διορισμών.

Μα αυτοί κρεμάστηκαν. Κρίμα. Ισως από τύψεις που πριν από χρόνια δεν είχαν την ευκαιρία να πάρουν ενεργά μέρος στον άλλο μεγάλο εθνικό αγώνα της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, χάνοντας σε υπερηφάνεια εθνική. Ενδεχομένως δε και τη χαρά της συμμετοχής στο μεγάλο φαγοπότι έτσι ώστε να μπορούν να αντέξουν αξιοπρεπώς στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς.

Κρεμάστηκαν. Κρίμα. Είχαν λανθασμένα πρότυπα. Δεν πήραν παράδειγμα από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που σε τούτες τις δύσκολες ώρες δεν κρύβονται στο αμπρί. Ρίχνονται με αυταπάρνηση στην άψη ετούτης της αναμέτρησης, τολμώντας να αναλάβουν κάθε έμμισθη θέση που έχει απομείνει.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 3 Μαΐου 2010

Ανίκανα πολιτευτάκια

Εν καιρώ πολέμου γιατί πόλεμος είναι, όπως και αν το δει κανείς, όλα είναι πιθανά. Όλα. Από μια κοινωνική έκρηξη απρόβλεπτων διαστάσεων, που ίσως εν δυνάμει μπορεί να γίνει αφετηρία εξελίξεων για το σύνολο του ευρωπαϊκού νότου ή όλης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μέχρι τη συντριπτική ήττα του συνδικαλιστικού κινήματος, που ούτως ή άλλως βρίσκεται σε διαδικασία αποσύνθεσης εδώ και χρόνια. Από την εξαφάνιση των υπαρχόντων πολιτικών κομμάτων από το χάρτη και την εμφάνιση νέων πολιτικών υποκειμένων, ικανών να πείσουν ότι μπορούν να χειριστούν τα προβλήματα των καιρών, μέχρι τη συσπείρωση του κόσμου στους νυν ισχυρούς πόλους του πολιτικού συστήματος, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Πάντως, αλλαγές πρέπει να γίνουν και θα γίνουν. Το οξύμωρο σχήμα της κυριαρχίας πολιτικών κομμάτων της εποχής της δραχμής στην εποχή του ευρώ, δεν έχει καμμία πιθανότητα επιβίωσης και τούτο είναι βέβαιο ότι δεν αφορά μόνο τα δυο μεγάλα κόμματα, αλλά το σύνολο των κομμάτων, που κυριαρχούν μεταπολιτευτικά στην πολιτική σκηνή.

Αυτό που φαίνεται βέβαιο είτε στην περίπτωση της εξαφάνισης των υπαρχόντων πολιτικών σχηματισμών , είτε στην περίπτωση του ριζικού –εκ βάθρων- μετασχηματισμού τους είναι ότι τα κενού περιεχομένου τυπάκια με τα πολιτικά ψηλοτάκουνα, που κορδώνονται τα τελευταία χρόνια ως φερέλπιδες πολιτικοί παράγοντες έρποντας, γλείφοντας και με τα κέρατά τους έχουν τελειώσει πολιτικά. Στις εκλογικές αναμετρήσεις που έρχονται οι πολίτες θα προσέλθουν απογοητευμένοι και οργισμένοι μαζί. Εχοντας πια συνειδητοποιήσει ότι η απαξίωση του κριτηρίου της ψήφου στράφηκε εν τέλει εναντίον τους. Διότι το πολιτευτάκι που επέλεξαν για να τους βολέψει το παιδί στο δημόσιο και να τους νομιμοποιήσει τον ημιυπαίθριο είναι φανερά ανίκανο να προασπιστεί το δημόσιο συμφέρον. Αρα και το συμφέρον του παιδιού τους με τη στενή έννοια και του ημιυπαίθριου με τη στενότερη.

Εφτασε η ώρα να παραδεχθούμε τα αυτονόητα. Ότι δηλαδή δεν μπορούμε πια να συνεχίσουμε να πετάμε την ψήφο μας στα σκατά ανεξαρτήτως πολιτικής προτίμησης. Καιρός να εκλέξουμε αντιπροσώπους, που να έχουν τα στοιχειώδη εχέγγυα για να χειριστούν τα κοινά. Εστω και αν εκ των υστέρων αποδειχθούν κατώτεροι των περιστάσεων και της εμπιστοσύνης μας.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 2 Μαΐου 2010

Τα λάθη του Καλλικράτη, μπορούν και πρέπει να γίνουν οι ευκαιρίες του αύριο

Δεδομένου ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, το πρώτο βήμα του Καλλικράτη στο νομό Καβάλας ήταν εξίσου απογοητευτικό, με τον τρόπο αντιμετώπισης ετούτης της μεγάλης πρόκλησης της διοικητικής μεταρρύθμισης της χρεωκοπημένης χώρας από τους αιρετούς άρχοντες της αυτοδιοίκησης. Όχι μονάχα γιατί δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί εάν τελικά ο νομός Καβάλας χωριστεί σε 4 ή 5 δήμους λόγω της εκκρεμότητας με την επαρχία Παγγαίου. Η "Ε" έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ του σεναρίου των τεσσάρων δήμων και επιμένει διότι μόνο ευρύτερες γεωπολιτικές ενότητες μπορούν να σταθούν στο διεθνή ανταγωνισμό και να αδράξουν τις ευκαιρίες του μέλλοντος.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι με ευθύνη ημών, της τοπικής κοινωνίας και κυρίως των αιρετών της αυτοδιοίκησης, ούτε μια στιγμή έγινε συζήτηση ουσίας για την πρόκληση του "Καλλικράτη". Με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις σαν αυτή του δημάρχου Ελευθερών Μπάμπη Χρυσανίδη, που τάχθηκε υπέρ της συνένωσης του δήμου του με το δήμο Καβάλας και όχι με τον δήμο Ελευθερούπολης ή Παγγαίου για λόγους αναπτυξιακούς και ουχί ψηφοθηρικούς, οι συζητήσεις και οι ζυμώσεις περιορίστηκαν στα κομματικά γραφεία και τα στέκια κομματαρχών με μοναδική -ή έστω κύρια- έγνοια τα "κουκιά". Τους συσχετισμούς δυνάμεων στη μια ή στην άλλη περίπτωση. Ούτε μια στιγμή έγινε συζήτηση με θέμα τον αναπτυξιακό προσανατολισμό των νέων οργανισμών αυτοδιοίκησης. Ετσι, το υπουργείο Εσωτερικών χάραξε το νέο χάρτη με βάση τα ξεπερασμένα εδώ και χρόνια όρια των παλιών επαρχιών.

Οι στρεβλώσεις, με τις οποίες ξεκινά ετούτη η νέα εποχή για την αυτοδιοίκηση είναι προφανείς. Το νέο λιμάνι θα ανήκει στο δήμο Καβάλας, αλλά η Βιομηχανική Περιοχή στο δήμο Νέστου. Αρα ο δήμος Καβάλας οφείλει να επενδύσει στη δημιουργία ενός διεθνούς κόμβου διαμετακομιστικού εμπορίου, αλλά φευ, θα στερείται Βιομηχανικής Περιοχής. Προς δυσμάς, η Νέα Ηρακλείτσα και η Νέα Πέραμος, που έχουν πολύ περισσότερα κοινά με την πόλη της Καβάλας και όχι με τον κάμπο, θα υποχρεωθούν να αναζητήσουν κοινό αναπτυξιακό βηματισμό με τους σχεδόν αμιγώς αγροτικούς δήμους Παγγαίου και Ελευθερούπολης στην περίπτωση του ενός δήμου σε όλη την επαρχία Παγγαίου. Εάν τελικά δημιουργηθούν δύο δήμοι στην επαρχία Παγγαίου, το πρόβλημα θα είναι μεν λιγότερο οξυμένο, αφού πολλά κοινά υπάρχουν μεταξύ των νυν δήμων Ελευθερών-Πιερέων-Ορφανού, αλλά η δυναμική του νέου δήμου θα είναι αντικειμενικά περιορισμένων δυνατοτήτων. Σοβαρό πρόβλημα οικονομικής και αναπτυξιακής ταυτότητας θα αντιμετωπίσει και ο νέος δήμος Καβάλας-Φιλίππων, που θα κληθεί να βρει τη συνισταμένη των αναγκών του αμιγώς αστικού πληθυσμού της Καβάλας με τις ανάγκες του κατά βάση αγροτικού πληθυσμού των Τεναγών.

Αλλά η ζωή προχωρά και με τις αντιφάσεις της και με τα λάθη των κατά καιρούς πρωταγωνιστών. Είναι ανώφελο να κλαις πάνω από το χυμένο γάλα. Εξάλλου, κάθε τόπος και κάθε εποχή έχουν τους ηγέτες που τους αξίζουν και οι οποίοι παρεμπιπτόντως κρύφτηκαν προχθές το απόγευμα και απόφυγαν να κάνουν δηλώσεις. Είτε γιατί ουδέν είχαν να πουν, είτε για να μην διακινδυνεύσουν να έρθουν σε αντίθεση με την κοινή γνώμη και χάσουν κανά κουκί.

Παρά τις στρεβλώσεις και τις αγκυλώσεις, μια νέα εποχή ανατέλλει στην αυτοδιοίκηση και τούτο δεν μπορεί κανείς παρά να το πιστώσει στην κυβέρνηση, που εν προκειμένω αποδεικνύεται συνεπής με το προεκλογικό της πρόγραμμα. Αλλωστε, οι αντιφάσεις του σήμερα μπορούν είτε να καταλήξουν σε τέλμα, είτε να γίνουν οι ευκαιρίες του αύριο. Εξάλλου, η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Επί παραδείγματι, ο συνδυασμός των προβλημάτων του αστικού πληθυσμού της Καβάλας με τα προβλήματα των αγροτών στα Τενάγη των Φιλίππων φαντάζει και είναι δύσκολο στοίχημα. Αλλά από την άλλη το στοίχημα της ανάπτυξης του θρησκευτικού τουρισμού -στην πράξη και όχι σε επίπεδο διακηρύξεων- μπορεί και να κερδηθεί και να δημιουργήσει μια αναπτυξιακή δυναμική, που αδυνατούμε σήμερα να αντιληφθούμε.

Κοντολογίς, παρά τα μεγάλα και ασυγχώρητα λάθη των πολιτικών ταγών του έρμου ετούτου τόπου, η εποχή του "Καλλικράτη" ξεκινά και θα είναι σίγουρα καλύτερο να ξεκινήσει με 4 και όχι με 5 δήμους. Δεν είναι θέμα εμμονής, αλλά δυναμικής που μόνο ευρύτερες γεωπολιτικές ενότητες διαθέτουν. Τα προβλήματα που φαίνεται ότι υπάρχουν σε τούτη τη νέα αρχή μπορούν να ξεπεραστούν στην πράξη. Οσον αφορά την εκκρεμότητα με την επαρχία Παγγαίου, αρκετά λάθη έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Δε χρειάζεται ένα ακόμη με τη δημιουργία δυο μικρών -σε δυναμική- Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Νίκος Σπιτσέρης