Τετάρτη 11 Απριλίου 2012

Ιστορία

Και γω δεν ξέρω πόσες φορές μου είχε διηγηθεί την ίδια ιστορία. Για έναν πιτσιρικά τερματοφύλακα, που πλάκωσε στις μπουνιές έναν στρατιωτικό στην παραλία των Λιμεναρίων τη δεκαετία του '60. Το "παιδί", έλεγε, ήταν ήσυχο και συμμαζεμένο. Ο στρατιωτικός όμως βγαίνοντας από τη θάλασσα τον έβρισε γιατί νόμισε ότι κοίταξε τη γυναίκα που συνόδευε. "Τι κοιτάς ρε αλήτη"; Ο πιτσιρικάς -ήταν δεν ήταν 18 χρονών- του ζήτησε εξηγήσεις: "Σας παρακαλώ κύριε" και κινήθηκε προς το μέρος του. Ο στρατιωτικός τον έβρισε. Ο πιτσιρικάς πλησίασε κι άλλο. Τότε ο στρατιωτικός έκανε το λάθος να τον χαστουκίσει. Τον περιλαβαίνει που λέτε ο πιτσιρικάς στις μπουνιές και τον έκανε μαύρο στο ξύλο. Μπουνιά στη μπουνιά, δεν τον άφηνε να πέσει κάτω. Την επομένη ο "τσαμπουκάς" στρατιωτικός κυκλοφορούσε γεμάτος τσιρότα, μετά από λίγες μέρες έφυγε ντροπιασμένος και δεν τον ξανάδαν στα Λιμενάρια. Διήγηση στη διήγηση η ιστορία πήρε άλλες διαστάσεις. Στο μαυρισμένο από το ξύλο πρόσωπο του στρατιωτικού τιμωρούνταν επιτέλους -έστω και για λίγο- η Ελλάδα της Καραμανλικής δεξιάς, του παρακράτους, του χωροφύλακα και των καραβανάδων που λίγα χρόνια αργότερα έκαναν τη χούντα. Στο πρόσωπο του "παιδιού" εξυμνούνταν οι αδούλωτοι νεοέλληνες, που δεν δίσταζαν ακόμα και σε κείνες τις δύσκολες εποχές να τα βάλουν με το κατεστημένο.

Από ένα καπρίτσιο της μοίρας συναντήθηκαν τις προάλλες ο αφηγητής και ο μικρός τότε πρωταγωνιστής, που πλέον είναι συνταξιούχος. Ανυποψίαστος ο αφηγητής ξαναλέει την ίδια ιστορία, μα τον διακόπτει το "παιδί". Το επεισόδιο, είπε, δεν έγινε έτσι. Οι πιτσιρικάδες που συγκροτούσαν την ομάδα έκαμαν φασαρία και όντως πείραζαν γυναίκες, όταν ο στρατιωτικός τους επιτέθηκε με μια καρέκλα καφενείου. Τότε ήταν που όρμηξε το "παιδί", του βάρεσε μπουνιά και του 'σπασε το χέρι. Με μια μπουνιά μοναχά. Τον έσωσε ένας βασιλικός επίτροπος που είδε όλο το επεισόδιο.

Μόνο που το "παιδί" που δεν δίστασε να δείρει τον τζάμπα μάγκα στρατιωτικό αποδείχθηκε πως δεν ήταν και τόσο αθώο. Από μικρός έψαχνε πώς και πώς τις φασαρίες. Λόγο στον λόγο το "παιδί"-σύμβολο αποδομήθηκε. Όχι, δεν ήταν σύμβολο, ούτε ποτέ υπήρξε. Ήταν και παραμένει ένας μαγκάκος της πλάκας με γερή μπουνιά, που αν και βγήκε πια στη σύνταξη έχει ακόμα τα μυαλά στα κάγκελα.

Τώρα πια περιμένω πώς και πώς να ξανακούσω την αληθινά ωραία ιστορία. Την εκδοχή του αφηγητή. Με κείνο το σπουδαίο "παιδί", που υπήρξε αληθινά μοναχά στις λέξεις του. Εξάλλου, κατά τον Εντουάρντο Γκαλεάνο, άλλο δεν είμαστε, παρά οι λέξεις που αφηγούνται ό,τι είμαστε.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 10 Απριλίου 2012

Μια χελώνα, μια στιγμή

«Εχω ξαναδεί χελώνα να περπατάει», είπε αστόχαστα. Ακυρώνοντας σε μια στιγμή την ευκαιρία να γίνει συμμέτοχος μιας παράστασης μοναδικής. Γιατί δεν ήταν μόνο η χελώνα. Ήταν η συγκεκριμένη χελώνα, που περιδιάβαινε νωχελικά απολαμβάνοντας την ηλιόλουστη μέρα σε ένα μονοπάτι με ξεραμένα φύλλα, αδιαφορώντας για την πρασινάδα, ήτοι το στρωμένο τραπέζι με τις λογής-λογής λιχουδιές. Υπό το βλέμμα του κυρ-Αγγελου, που δικαίως υπερηφανεύεται για την ψυχοκόρη του, την οποία ταϊζει εδώ και πολλά-πολλά χρόνια. Μόλις ζέστανε λίγο, δεν παρέλειψε να σύρει τα κουρασμένα από τα χρόνια πόδια του, να μαζέψει λίγα χόρτα και να ταϊσει τη χελώνα του. Όχι με την έννοια του κατοικιδίου. Δεν την έχει κλεισμένη –εγωϊστικά- σ’ ένα ακριβό κλουβί περιωπής για χελώνες, ώστε να ασχολείται μαζί της όποτε το επιθυμεί και να επιδεικνύει τα φιλόζωα αισθήματά του στους επισκέπτες. Την «υιοθέτησε» μεν, όταν την είδε πριν από πολλά χρόνια, αλλά τη φροντίζει στο δικό της χώρο, ένα οικόπεδο μια σταλιά στη γειτονιά του κι όταν μπορεί δεν παραλείπει να της πετά λίγα χόρτα και να την καμαρώνει. Με απόλυτο σεβασμό στον χώρο και στα γούστα της. Ψυχοκόρη δηλαδή, αλλά και γειτόνισσα. Πλάι του ο Χάρης, με την παιδικότητά του, να μην χάνει στιγμή από τούτη τη «συνομιλία» του ανθρώπου με τη χελώνα.

«Εχω ξαναδεί χελώνα να περπατάει», είπε αστόχαστα και τά ’χασε όλα αυτά μεμιάς: Τη νωχελικότητα της συγκεκριμένης χελώνας, που τη συγκεκριμένη ώρα και κείνη τη μοναδική στιγμή αδιαφορούσε ωσάν αριστοκράτισσα για το στρωμένο τραπέζι. Το στοργικό μα και περήφανο βλέμμα του κυρ-Αγγελου για την ψυχοκόρη του. Κι ένα παιδί, τον Χάρη, να χαμογελάει πλατιά κάτω από τον απριλιάτικο ήλιο.

Έτσι αστόχαστα όπως χάνουμε τα ηλιοβασιλέματα γιατί έτυχε κάποτε να αντιληφθούμε τη μαγεία ενός, δυο, πέντε, δέκα. Θαρρείς κι όλα τα ηλιοβασιλέματα είναι το ίδιο. Γιατί, ακόμα κι αν υποτεθεί πως όλα τα ηλιοβασιλέματα είναι το αποτέλεσμα της ίδιας πολύ συγκεκριμένης εξίσωσης του μεγάλου μαθηματικού, αλλάζουν στο βλέμμα αυτού που τα παρακολουθεί. Γίνονται ξεχωριστές, μοναδικές κι ανεπανάληπτες εμπειρίες είτε τα παρακολουθούμε μοναχοί, διότι πολύ απλά αλλάζουμε κάθε στιγμή, είτε τα μοιραζόμαστε με άλλους αγαπημένους.

Αστόχαστα. Ετσι, χελώνα τη χελώνα, ηλιοβασίλεμα το ηλιοβασίλεμα, στιγμή τη στιγμή, καταντήσαμε να καθόμαστε πλάι στο κύμα με την πλάτη γυρισμένη στη θάλασσα.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

Έλλειψη κουλτούρας διαλόγου

Στην περίπτωση της μίσθωσης ή μη του κάμπινγκ της Τούζλας που έχει προκαλέσει τη σφοδρή σύγκρουση συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης στον δήμο Παγγαίου, δυο τινά συμβαίνουν: Ή να έχει δίκιο η συμπολίτευση που υποστηρίζει ότι προβαίνει στη συγκεκριμένη επιλογή προς το συμφέρον του τόπου ή η αντιπολίτευση που από την πλευρά της υποστηρίζει ότι πρόκειται για προχειροδουλειές που γίνονται εν κρυπτώ και είναι βέβαιο πως θα ζημιώσουν τον δήμο. Ας προσεγγίσουμε το συγκεκριμένο ζήτημα, που επιλέχθηκε τυχαία, με μια αυστηρή ουδετερότητα. Ας μην μπούμε στη διαδικασία ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο και ας αντιμετωπίσουμε τα δυο πιθανά και αντικρουόμενα σενάρια ως εξίσου αληθινά.

Εάν όντως έχει δίκιο η δημοτική Αρχή, τότε είναι προφανές ότι οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης παρακινούνται από έναν άγονο αντιπολιτευτικό λόγο που στόχο δεν έχει να προσφέρει στο κοινό καλό, αλλά απλά να αντιπαρατεθεί με τη δημοτική Αρχή. Εάν δίκιο έχει η αντιπολίτευση, τότε πρόκειται για άλλο ένα απτό παράδειγμα αντιδημοκρατικής λειτουργίας από τα ουκ ολίγα στον χώρο της αυτοδιοίκησης. Η αντιπαράθεση συνεχίζεται μέχρι τη Μεγάλη Τρίτη που το θέμα έρχεται προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Παγγαίου και σύντομα άπαντες θα μπορούν να βγάλουν τα συμπεράσματά τους.

Ένα γενικότερο όμως συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί με αφορμή ετούτο το μεμονωμένο παράδειγμα είναι η έλλειψη κουλτούρας διαλόγου και συνθέσεων που δεν πλήττει μόνο τον δήμο Παγγαίου, αλλά το σύνολο των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ανά την επικράτεια. Όχι, πως είναι κακό πράγμα ή περίεργο να υπάρχουν σφοδρές αντιπαραθέσεις λόγω της εύλογης διαφορετικής οπτικής γωνίας με την οποία αντιμετωπίζονται τα διάφορα θέματα από τις παρατάξεις. Κάθε άλλο. Το πρόβλημα είναι ότι η αντιπαράθεση τις περισσότερες φορές δεν γίνεται με αμιγώς πολιτικά κριτήρια, που να αφορούν τη διαφορετικότητα των απόψεων, αλλά πολύ συχνά συνοδεύονται με βαρείς χαρακτηρισμούς περί αδιαφάνειας και διαφθοράς. Το χειρότερο δε είναι ότι συχνά αυτοί οι χαρακτηρισμοί δικαιώνονται εκ του αποτελέσματος.

Έτσι όμως δεν μπορεί να γίνει το απαραίτητο βήμα προόδου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 6 Απριλίου 2012

Δικαίωμα

Η θέρμανση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Κι όμως, η κατακόρυφη αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης τον περσινό χειμώνα σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες συνέπειες της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο είχαν ως συνέπεια να ξεπαγιάσουν χιλιάδες άνθρωποι. Ο λέβητας σε πολλές πολυκατοικίες δεν άναψε στιγμή. Κάποιοι από τους ενοίκους μπορούσαν να ανταποκριθούν. Άλλοι όμως δεν ήταν σε θέση ούτε να διανοηθούν την κάλυψη του κόστους αγοράς πετρελαίου θέρμανσης. Οι βενζινοπώλες της Καβάλας υπολογίζουν τη μείωση του πετρελαίου θέρμανσης που διατέθηκε στο 10%. Δηλαδή ότι ένας στους δέκα Καβαλιώτες έβγαλε ολόκληρο χειμώνα στην παγωνιά. Μπορεί και περισσότεροι. Στο μεταξύ, άρχισαν οι συζητήσεις για την εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, που με τις σημερινές τιμές ανεβάζει την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στο 1,4 ευρώ/λίτρο. Αν τούτο συμβεί, οι βενζινοπώλες υπολογίζουν την πτώση της κατανάλωσης κατά 80%. Με άλλα λόγια, τον επόμενο χειμώνα θα μείνουν χωρίς θέρμανση οκτώ στους δέκα κατοίκους της Καβάλας.

Στο μεταξύ, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα και οι φήμες για την εκτεταμένη νοθεία στα καύσιμα. Για πειραγμένες αντλίες, αύξηση του όγκου των καυσίμων με διάφορα κόλπα, ταμπλέτες που «φουσκώνουν» τον όγκο των καυσίμων και πρόσμιξη αμόλυβδης με αιθανόλη. Μόνο που αυτό δεν είναι πρόβλημα όσων πολιτών ξεπαγιάζουν στο κρύο. Ούτε όσων βενζινοπωλών επιμένουν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Είναι πρόβλημα της Πολιτείας και των μηχανισμών ελέγχου του συστήματος διανομής και πώλησης υγρών καυσίμων. Δεν είναι δυνατόν το πράγματι εκρηκτικό πρόβλημα της νοθείας των υγρών καυσίμων να δικαιολογεί την αδιαφορία της Πολιτείας για τις συνθήκες ζωής των πολιτών της. Εκτός αν οι ιθύνοντες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η θέρμανση είναι πολυτέλεια.

Ότι μπορεί κανείς να ζει στη Βόρεια Ελλάδα τον χειμώνα χωρίς θέρμανση. Αν δεν είναι έτσι. Αν στον 21ο αιώνα πρέπει να θεωρούμε δεδομένη την ανάγκη της θέρμανσης τον χειμώνα, τότε ένα συντεταγμένο κράτος οφείλει να βρίσκει τρόπους να τη διασφαλίζει σε ένα κόστος προσιτό κατά το δυνατόν σε όλους. Αν δεν μπορεί να το επιτύχει με την αντιμετώπιση της νοθείας στα υγρά καύσιμα, ας το κάνει με βιομάζα, φυσικό αέριο, πριονίδια ή τσουκνίδες. Αλλά σε κάθε περίπτωση είναι υποχρεωμένο να φροντίζει να παρέχει το δικαίωμα στους πολίτες να ζουν σε ανθρώπινες συνθήκες.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 5 Απριλίου 2012

Εκτελεσμένοι

Τίναξε τα μυαλά του στον αέρα χθες το πρωί καταμεσής στην πλατεία Συντάγματος λόγω μνημονίου. Λόγω λιτότητας. Φτώχειας. Στο σημείωμα που άφησε πίσω του ο 77χρονος συνταξιούχος έγραφε μεταξύ άλλων: «Η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου εκμηδένισε κάθε ίχνος επιβίωσής μου. Δεν μπορώ να βρω άλλο τρόπο αντίδρασης εκτός από ένα αξιοπρεπές τέλος, πριν αρχίσω να ψάχνω στα σκουπίδια για να επιβιώσω και γίνω βάρος στο παιδί μου». Μετά πήγε στην πλατεία Συντάγματος έβγαλε το πιστόλι και αυτοπυροβολήθηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των περαστικών. Σκληρό τέλος, μα διαδικαστικό. Ο άντρας αυτός εκτελέστηκε πριν αυτοπυροβοληθεί. Εκτελέστηκε κατ’ εντολήν των γερακιών που ορίζουν τις τύχες των λαών της Ευρώπης και αποφάσισαν να επιβάλλουν βαρύτατες ποινές στους Έλληνες πολίτες γιατί ανέχονταν το πάρτυ του ξεσαλωμένου χάρτινου καπιταλισμού, που διέρχεται μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της ιστορίας του. Εκτελέστηκε κατ’ εντολήν των αυτουργών της χρεοκοπίας της χώρας, που τολμούν ακόμα να κουνούν το δάχτυλο απειλητικά και να απειλούν τους πολίτες με ακυβερνησία.

Δεν είναι ο μόνος. Είναι πολλοί οι εκτελεσμένοι. Είναι οι χιλιάδες μικρομεσαίοι που κατέβασαν μια για πάντα τα ρολά στο μαγαζί τους και τριγυρνούν δεξιά κι αριστερά σαν την άδικη κατάρα δίχως διέξοδο. Δίχως προοπτική. Είναι οι χιλιάδες άνεργοι, που πια δεν έχουν πού να ψάξουν για δουλειά. Με βουλιαγμένα όνειρα, παραπέμπουν στους πάντα οδυνηρά επίκαιρους στίχους του Νίκου Καρούζου: «Μὴν τοῦ μιλᾶτε εἶναι ἄνεργος/τὰ χέρια στὶς τσέπες του/σὰν δυὸ χειροβομβίδες./Μὴν τοῦ μιλᾶτε δὲ μιλοῦν στοὺς καθρέφτες». Είναι οι συνταξιούχοι, που ταπεινωμένοι στα στερνά ψάχνουν για τροφή στους κάδους των σκουπιδιών. Οι άστεγοι, που πυκνώνουν και στην Αθήνα σχηματίζουν γειτονιές από χαρτόκουτα.


Είναι οι νέοι μετανάστες που ψάχνουν για μεροκάματο στην Εσπερία, που όμως πια δεν αναζητά εργατικά χέρια. Η εποχή της αλματώδους ανάπτυξης του φορντισμού έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και πια δουλειές δεν υπάρχουν. Οι σύγχρονοι γκασταρμπάιτερ των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, που φέρουν τον τίτλο του «ταμπεραμέντφολ» στοιβάζονται σε κάτι αποθήκες ψυχών όμοιες με αυτές που στεγάζουν την απελπισία των ασιατών μεταναστών στην Ελλάδα. Πολλοί είναι αυτοί, που με τα πρώτα μεροκάματα γυρίζουν δυο φορές ηττημένοι. Είναι οι γυναίκες που βγαίνουν στο κλαρί για να ταϊσουν τα παιδιά τους.

Πληθαίνουν οι εκτελεσμένοι των συμβολαίων θανάτου με ανοιχτή ημερομηνία που συντάχθηκαν ερήμην τους. Η μόνη εκκρεμότητα που απόμεινε είναι πότε θα πατηθεί η σκανδάλη.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 4 Απριλίου 2012

Αδιέξοδο στο ντούκου

Η μόνη ουσιαστική απάντηση στην κρίση είναι η ανάπτυξη. Η αλλαγή του αρνητικού ισοζυγίου μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, που στον καιρό του ξεσαλωμένου χάρτινου καπιταλισμού, ανατράπηκε πλήρως. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει ως δια μαγείας. Απαιτείται σχέδιο. Στρατηγική. Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα να επαναλαμβάνεται η σημασία της ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα και μάλιστα να διανέμονται με πανηγυρικούς τόνους αγροτεμάχια σε νέους για να τονωθεί η αγροτική ανάπτυξη και να δοθεί μια λύση στο εκρηκτικό πρόβλημα της ανεργίας και την ίδια στιγμή να υπάρχει ο κίνδυνος να μείνουν πολλά χωράφια άσπαρτα γιατί η αγορά έχει στερέψει από ρευστό με συνέπεια ούτε δάνεια να δίνονται, αλλά ούτε διευκολύνσεις να παρέχονται από την πλευρά των προμηθευτών. Η αξίωση της προκαταβολικής αποπληρωμής των αγροεφοδίων είναι απλά παράλογη. Δεν λειτουργεί. Μα, θα αντιτείνει κανείς πως τις δυο τελευταίες δεκαετίες εκατομμύρια ευρώ από κοινοτικές επιδοτήσεις έγιναν βίλες και θηριώδη τζιπ από αγρότες που όταν δεν είχαν τι να κάνουν έκλειναν τους δρόμους για να πιέσουν για περισσότερο εύκολο χρήμα.

Η ζωή όμως όπως και η οικονομία δεν προχωρούν δια της μεθόδους της ομφαλοσκόπησης. Πράγματι, έγιναν πολλά απαράδεκτα και στην εθνική οικονομία γενικά και στον αγροτικό τομέα ειδικότερα, που δεν πρέπει να επαναληφθούν, αλλά η λύση δεν μπορεί να δοθεί με την επισήμανση ξανά και ξανά των ίδιων λαθών. Έγιναν λάθη, χάθηκαν ευκαιρίες που ενδεχομένως δεν θα ξαναπαρουσιαστούν, μα στο μεταξύ κάτι πρέπει να γίνει. Ούτε η οικοδομή, ούτε ο αγροτικός τομέας μπορούν να προχωρήσουν με «ντούκου» πληρωμές. Αν δεν πέσει ρευστό στην αγορά, αν δεν βρεθεί τρόπος οι τράπεζες να αρχίσουν να χορηγούν και μάλιστα με χαμηλό τόκο, δάνεια για να κινηθούν οι επιχειρήσεις, η οικοδομή, οι αγρότες τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει. Ούτε παραγωγή θα υπάρξει, ούτε μείωση της ανεργίας, ούτε αλλαγή του αρνητικού ισοζυγίου παραγωγής-κατανάλωσης.

Απλώς, το σημείο καμπής μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης θα ορίζεται όλο και πιο χαμηλά με συνέπεια την εξαθλίωση των πολλών, την περαιτέρω διάλυση του παραγωγικού ιστού ώσπου πάνω στα συντρίμμια που θα έχουν απομείνει να έρθουν νέοι νταβατζήδες, που θα αγοράσουν έναντι πινακίου φακής.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 3 Απριλίου 2012

Οι "Ταμπεραμέντφολ" είναι οι "γκασταρμπάιτερ" του 21ου αιώνα

Όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται έχει τα χαρακτηριστικά της φάρσας. Αυτό συνέβη με ένα γκρουπ μεταναστών του σήμερα που μαθαίνουν τα Γερμανικά στην Κολωνία, ευελπιστώντας να βρουν αργότερα μια δουλειά. Στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους επισκέφθηκαν ένα μουσείο όπου μεταξύ των άλλων εκθεμάτων υπήρχαν εργατικές φόρμες ξένων εργατών στη Γερμανία τη δεκαετία του ’60. Ήταν τότε, που η κατεστραμμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Γερμανία χρειαζόταν εργατικά χέρια για να ανοικοδομηθεί και εισήγαγε μαζικά εργατικά χέρια από τις φτωχές χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Τα θύματα αυτού του σκλαβοπάζαρου απόκτησαν μια ονομασία σκληρή όσο και οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσής τους: «Γκασταρμπάιτερ». Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι δυο χρόνια πριν τη σύναψη της ελληνογερμανικής συμφωνίας «Περί απασχολήσεως Ελλήνων εργατών στη Γερμανία» (1960), το 1958 η Γερμανία είχε προτείνει την εγκατάσταση εργοστασίων στον ελληνικό χώρο με την υποχρέωση αυτά να απασχολούν αποκλειστικά Έλληνες. Η Ελλάδα όμως αποφάσισε να θυσιάσει την εκβιομηχάνιση της στον βωμό του συναλλάγματος, ξεπουλώντας το πλέον παραγωγικό εργατικό δυναμικό που διέθετε. «Η μετανάστευση είναι ευλογία Θεού δια τον τόπο», είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος.

Όταν μία Ελληνίδα, δύο Ισπανοί και η μια Τουρκάλα βρέθηκαν μπροστά από τις εργατικές φόρμες που είχαν φορέσει οι γονείς τους και οι θείοι τους για να δουλέψουν στις φάμπρικες της Γερμανίας μερικές δεκαετίες πριν το ξάφνιασμα ήταν εύλογο. Όπως και οι συνειρμοί. Μετά από δεκαετίες μιας ψευδεπίγραφης ευδαιμονίας, μετά από λάθη επί λαθών στρατηγικού χαρακτήρα όσον αφορά το αναπτυξιακό προφίλ των χωρών τους, βρέθηκαν αυτοί στη θέση των πατεράδων τους. Τώρα πια οι μετανάστες δεν είναι ανειδίκευτοι εργάτες. Οι σύγχρονοι μετανάστες έχουν πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γνωρίζουν ξένες γλώσσες και δεν μαθαίνουν τη γερμανική στη δουλειά. Πηγαίνουν σε σχολές για να μάθουν καλά τη γλώσσα πριν βγουν στην αγορά να ψάξουν για δουλειά.

Πλέον δεν είναι «γκασταρμπάιτερ», αλλά “ταμπεραμέντφολ”, ένας συνδυασμός μεσογειακού ταμπεραμέντου και λαθών που τους οδήγησαν και πάλι στον δρόμο της ξενητειάς. Αλλά στο μεταξύ, έχει αλλάξει και η Γερμανία. Τα εργατικά χέρια περισσεύουν και στους μετανάστες προσφέρονται δουλειές με μισθούς της τάξης των 700-1.000 ευρώ. Οι «ταμπεραμέντφολ» αντιμετωπίζονται όπως και οι «γκασταρμπάιτερ», μόνο που τώρα πια δεν υπάρχει προοπτική.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

Η βία φέρνει βία

Όταν προ ημερών στο 17ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας γινόταν η εκδήλωση για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας, που εν μέσω κρίσης αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις δεν ήταν γνωστό το φρικτό έγκλημα που είχε γίνει στη δυτική Γαλλία λίγες ώρες νωρίτερα. Τέσσερις έφηβοι ηλικίας 15-17 χρόνων παρέσυραν έναν 17χρονο σε δασική περιοχή και τον σκότωσαν σαν το σκυλί. Ο ένας από τους δράστες τον οδήγησε με σκούτερ στον τόπο του εγκλήματος. Εκεί, τον έβαλαν να καθίσει σε έναν κορμό και τον εκτέλεσαν με δυο σφαίρες στον αυχένα. Αμέσως μετά έριξαν βενζίνη στο πτώμα και του έβαλαν φωτιά. Οι δράστες, που ανά δυο είναι αδέλφια κατοικούν σε ένα μικρό ήσυχο χωριό, το Λα Φεγί, που αριθμεί 1.100 κατοίκους. Ομολόγησαν ότι αποφάσισαν να απαλλαγούν από τον συμμαθητή τους επειδή φοβούνταν πως θα τους κατέδιδε για μια διάρρηξη που είχε γίνει στις αρχές Μαρτίου.

Πολλά μπορεί κανείς να πει για τους λόγους που οδήγησαν τους εφήβους στο έγκλημα. Από τον βομβαρδισμό που υφίστανται από βρέφη ακόμα από σκηνές βίας στην τηλεόραση, μέχρι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στα οποία η οθόνη βάφεται κόκκινη με το αίμα των θυμάτων. Μα από την άλλη, όσοι πιτσιρικάδες έπαιξαν κατά καιρούς με ψεύτικα όπλα και πολυβόλα δεν έγιναν πολεμοχαρείς. Ο πιτσιρικάς που «πυροβολεί» με το όπλο-παιχνίδι ξέρει καλά του όρους του παιχνιδιού.

Στο μεταξύ, τα Ελληνόπουλα γίνονται καθημερινά δέκτες της βίας που παράγει η κρίση. Το ποσοστό των φτωχών παιδιών που ζουν στην Ελλάδα είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη αγγίζοντας, σύμφωνα μάλιστα με περσινά στοιχεία, το 24% του πληθυσμού. Ποσοστό που μεταφράζεται σε 400.000 παιδιά. Σε λίγους μόλις μήνες έχει σημειωθεί αύξηση 50% του αριθμού των γονιών που αδυνατούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και αναθέτουν τη φροντίδα τους σε διάφορα ιδρύματα και φορείς. H φτώχεια, η ανέχεια, ανεργία δεν παράγουν από μόνες τους βία. Αποτελούν οι ίδιες μορφές θεσμικά αποδεκτής βίας. Πετούν παιδιά στο περιθώριο και δημιουργούν απόθεμα μίσους.

Κάποια από τα παιδιά αυτά θα βρουν άλλες διεξόδους. Άλλα πάλι θα οδηγηθούν πιθανά σε παραβατικές συμπεριφορές, ακόμα και στο έγκλημα. Η βία φέρνει βία και τα ελληνόπουλα σήμερα εισπράττουν βία σε ανησυχητική δοσολογία.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Αναζητούνται πολίτες

Τα κακά μαντάτα για το αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος» της Χρυσούπολης καταδεικνύουν πως εδώ που φτάσαμε δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Από την εποχή της επίπλαστης και δανεικής ευδαιμονίας, που στην τάχατες «ισχυρή Ελλάδα» αυτό που προείχε δεν ήταν η σωστή λειτουργία του αεροδρομίου αλλά το όνομα προκειμένου να σταλεί το μήνυμα κατά των Σκοπίων και της επιχείρησης πλαστογράφησης της ιστορίας, φτάσαμε στο σημείο να αγωνιούμε και τη συνέχιση της λειτουργίας του. Όπως προέκυψε στη σύσκεψη για το 2ο Air Show που προγραμματίζεται να γίνει στην Καβάλα τον ερχόμενο Ιούνιο, η διαρκής υποβάθμιση του αεροδρομίου ουδέν καλό προοιωνίζεται. Το αεροδρόμιο «Μέγας Αλέξανδρος» της Χρυσούπολης βρίσκεται τελευταίο στη λίστα επιβατών των αεροδρομίων της χώρας. Αν συρρικνωθούν κι άλλο τα δρομολόγια, τότε κινδυνεύει να κλείσει δεδομένου ότι τα έξοδα είναι τεράστια.


Η ακύρωση του εφιαλτικού δίχως υπερβολή σεναρίου, αφού η λειτουργία του αεροδρομίου είναι κλειδί και για τον τουρισμό και για το εμπόριο και για κείνο το ξεχασμένο πια σενάριο περί το κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου, ούτε δεδομένη είναι, ούτε μπορεί να αντιμετωπιστεί με συσκέψεις φορέων και φωνές κατά των ανθελλήνων και των προδοτών, που είναι του συρμού. Σχέδιο χρειάζεται. Σύνδεση με την Καβάλα και την Κεραμωτή με λεωφορεία που θα είναι εκεί για να μεταφέρουν τον επιβάτη. Ενίσχυση της υποδομής με αυτόματο σύστημα προσγείωσης. Προσέλκυση επιχειρήσεων πέριξ του αεροδρομίου ώστε να μην περιβάλλεται από μια νεκρή ζώνη. Συντονισμένη επιχείρηση προσέλκυσης εταιριών κατά το παράδειγμα της Πάφου στην Κύπρο.


Μα στο μεταξύ, πρέπει να αντιληφθούμε πως τίποτα δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Σε μια χρεωκοπημένη επί της ουσίας χώρα, τα πάντα μπορούν να συμβούν. Από το κλείσιμο αεροδρομίων, μέχρι την κατάργηση πορθμειακών γραμμών στο όνομα του ανταγωνισμού σε μια περίοδο που η σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα έχει πάψει να θεωρείται δημόσιο αγαθό και εξαρτάται αποκλειστικά από τις διαθέσεις όσων την εκμεταλλεύονται εμπορικά. Αναζητούνται πολίτες, ικανοί να πιέσουν πολιτικούς όχι για ρουσφέτια αλλά για το κοινό καλό, πριν η κρίση συμπαρασύρει ό,τι έχει απομείνει να δικαιολογεί ελπίδα για ανάκαμψη.

Νίκος Σπιτσέρης