Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Οι επιβήτορες

Ο "υποψήφιος υποψήφιος" είναι αποφασισμένος να επιτύχει. Εμφανίζεται. Φωτογραφίζεται. Δηλώνει. Με έναν λόγο ξύλινο, από κονσέρβα κομματική, γιατί δεν είναι καιρός για λάθη. Δε νοιάζεται τι θα πει. Έχει επίγνωση της μικρότητάς του. Ξέρει καλά ότι δεν ξεχωρίζει για το πολιτικό του ανάστημα, αλλά δεν δίνει σημασία. Άλλωστε, ο κόσμος δεν προτιμά αυτούς που ξεχωρίζουν. Αυτούς που έχουν απόψεις. Δεν θέλει θεωρίες, που είτε δυσκολεύεται, είτε δεν θέλει να αντιληφθεί. Αυτό θέλει ο κόσμος. Ανθρωπάρια ισοϋψή, ει δυνατόν και κοντύτερα, για να αναμετράται και να νιώθει καλά. "Παιδιά του λαού". Ενδεχομένως, μια από τις πιο χυδαίες εκφράσεις της πολιτικής. Διότι κάποτε "παιδιά του λαού" θεωρούνταν παιδιά που ναι μεν προέρχονταν από τον λαό, αλλά που με την πορεία τους είχαν καταφέρει να ξεχωρίσουν στον επαγγελματικό ή επιστημονικό τους τομέα. Άνθρωποι "ταπεινής καταγωγής" -αν και εν τέλει ποια καταγωγή; όλοι από τον πίθηκο προερχόμαστε- που όμως ήταν σε θέση να σκεφθούν, να αναλύσουν και να δώσουν λύσεις. Ακόμα και όταν τούτο απαιτούσε να συγκρουστούν με την άλλη χυδαιότητα: το "κοινό περί δικαίου αίσθημα". Αυτό το τάχατες αίσθημα που κατασκευάζεται από κάτι αδρά αμειβόμενα ανθρωποειδή, που φέρουν τον τίτλο "διαμορφωτές της κοινής γνώμης".

Αλλά σε μια Βουλή από μολυβένια στρατιωτάκια, που είναι υποχρεωμένα να συντάσσονται σε κάθε ψηφοφορία με τα κελεύσματα του αρχηγού, περιττεύουν οι ικανοί άνθρωποι. Το ίδιο και σε Δημοτικά και Νομαρχιακά Συμβούλια ευνουχισμένα εκ του κανονισμού.

Σοφά είναι εν τέλει τα κριτήρια της ψήφου των πολλών. Απολύτως σωστός ο κανόνας περί την αλάθητη σοφία της λαϊκής ετυμηγορίας. Εμπρός το λοιπόν "υποψήφιοι υποψήφιοι". Χαμογελάστε. Φωτογραφηθείτε. Κορδωθείτε και χτυπήστε πλάτες. Πάρτε το βαρύγδουπο ύφος του ανθρωπάριου, που φοβάται μην τυχόν και αποκαλυφθεί το μέγεθος της ανοησίας του και βγείτε μπροστά. Κι όταν βγαίνετε στα παράθυρα μην παραλείψετε να ολοκληρώσετε. Το αξίζετε. Είστε οι επιβήτορες αυτού του ανόητου συνονθυλεύματος που συνηθίζουμε να αποκαλούμε εν συντομία "πολιτική σκηνή".

Εμπρός λοιπόν. Κι αν τρέχοντας να χωρέσετε στο κάδρο της φωτογραφίας τσαλαπατήσετε και μερικούς μη νοιάζεστε. Ουδείς ασχολείται με τέτοιες λεπτομέρειες. Αντιλαμβάνεστε. Δεν θεωρείται ζήτημα ουσίας.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Το πλυσταριό

Ένα πλυσταριό το όνειρό της. Τότε, λίγα χρόνια πριν κυκλοφορήσουν στην Ψωροκώσταινα τα πλυντήρια. Εβαζε συχνά πλύσεις στα καζάνια της αυλίτσας του σπιτιού, όπου πρωτομπήκε νύφη κάπου στην Αγιά Βαρβάρα και όταν έβρεχε δεν προλάβαινε να μαζέψει καζάνια και ρούχα απλωμένα. Δοκίμασε πολλά. Σκέπαζε τα απλωμένα ρούχα με κάτι νάυλον, μα και πάλι μισή δουλειά γινόταν. Κι αυτή γινόταν μούσκεμα. Ασε που καμμιά φορά σωνόταν το νερό στα καζάνια και καίγονταν τα σεντόνια. Αρπαζε τότε το ψαλίδι, τά 'κανε κομμάτια και τα πετούσε στα σκουπίδια πριν το πάρει χαμπάρι ο σύζυγος. Σιγά μην απολογούνταν κιόλας. Μα συχνά-πυκνά γυρνούσε το κεφάλι προς τον ουρανό και προσευχόταν στην Παναγιά να αξιωθεί κάποτε να αποκτήσει ένα πλυσταριό. Ένα μέρος δικό της, κατάδικό της, όπου να μπορεί να πλένει χωρίς να βρέχεται. Μα και να μπορεί να επιτηρεί καλύτερα τα καζάνια.

Ο βιοπαλαιστής σύζυγος τα κατάφερε από τα πρώτα χρόνια του γάμου. Δούλευε απ' το πρωί ίσαμε το βράδυ, έκανε δυο και τρεις δουλειές παράλληλα, τόλμησε να πάρει κι ένα δάνειο απ' την τράπεζα κι έβαλε μπροστά ένα μοντέρνο σπίτι σ' άλλη γειτονιά. Με την κουζίνα του, την τουαλέτα του τη μοντέρνα, το μεγάλο σαλόνι και κρεβατοκάμαρες δυο: για τα παιδιά και το αντρόγυνο. Σαν προχώρησε η δουλειά, την κάλεσε να καμαρώσει, μα και να κάνει κάποιες παρατηρήσεις στα μαστόρια.

Μα αυτή δεν ασχολήθηκε με λεπτομέρειες. Ανέβηκε γοργά τα σκαλιά, άφησε πίσω της κουζίνες και σαλόνια κι ανέβηκε στην ταράτσα για να δει το πλυσταριό της. Εδωσε οδηγίες να φτιάξουν μια μεγάλη γούρνα για να πλένει τα παντελόνια, έστρεψε το κεφάλι στον ουρανό κι ευχαρίστησε την Παναγιά.

Περάσαν χρόνια πολλά. Απέκτησε παιδιά κι εγγόνια. Κι άλλα σπίτια κι αυτοκίνητα. Μα αυτή μόνο στο πλυσταριό ευχαριστιέται. Όταν δεν πλένει, ασχολείται με τα λουλούδια της. Κι ευχαριστεί συχνά-πυκνά την Παναγιά που εισακούστηκε η ευχή της.

"Η κότα πίνει νερό κοιτάζει και το Θεό", μού 'πε φιλοσοφημένα τις προάλλες.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Σκαλίζει την παράδοση

Εν αρχή ην το ξύλο. Σκληρό για να φτιαχτεί το «σκάφος». Μετά αρχίζει το σκάλισμα. Με το χέρι φυσικά, αλλά και μ' ένα μοντέρνο μηχάνημα κοπής ξύλων που του πρότεινε σε καλή τιμή ένας φίλος από τη Σαλονίκη. Δουλεύει επί ώρες. Αργά. Στα μερακλήδικα πράματα δε χωρεί βιασύνη. Μόνος του. Ένας άντρας σ' ένα υπόγειο στη γειτονιά μου, φορτωμένος με την ευθύνη της συνέχισης της ποντιακής και οικογενειακής παράδοσης. Χρόνια τώρα ακούω κατά καιρούς τις δοξαριές της λύρας, μάλλον των λυρών, από το υπόγειο. Πρόβες. Δοκιμές. Το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει τραγούδια ολοκληρωμένα, ούτε τους χορούς με τους οποίους έχω συνδέσει στο νου τις νότες. Δυο-τρεις δοξαριές ακούγονται σποραδικά. Μετά σιωπή. Λίγο αργότερα η λύρα ξανακούγεται. Μετά το μηχάνημα. Ξανά η λύρα. Επί χρόνια. Πριν από λίγες μέρες, περιμένοντας την οικογένεια για τα ψώνια του Σαββατοκύριακου, ζύγωσα στο κατώφλι του εργαστηριού.

Είδα ορισμένες φρεσκοφτιαγμένες λύρες παρατεταγμένες στο χαμηλοτάβανο εργαστήρι του μάστορα. Μύρισα το φρεσκοδουλεμένο ξύλο. "Λύρες έφτιαχνε ο πατέρας μου", μου εξήγησε. Όταν πέθανε ο πατέρας το 1985, ο γιος πάσχισε να αποτελειώσει δυο μισοτελειωμένες λύρες. Ετσι, λύρα τη λύρα, λάθος το λάθος "κόλλησε το μικρόβιο". Εχει φτιάξει δεκάδες λύρες από τότε. Τις περισσότερες -σχεδόν όλες- τις χάρισε σε συγγενείς και φίλους, που πασχίζουν να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση των προγόνων. Τον ρώτησα για την τέχνη του. Δεν είχε πολλά να πει. Λίγα λόγια μετρημένα. Για το ξύλο που πρέπει να είναι σκληρό για το σκάφος. Για το μαλακό ξύλο που πρέπει να μπει από πάνω, εκεί όπου τα δάχτυλα του λυράρη παίζουν στους αρχέγονους ρυθμούς του Πόντου. Για το κόστος των χορδών. Σεμνά. Ταπεινά.

Όχι στη θεωρία, μα στην πράξη. Από έναν άντρα που ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Με την αυτογνωσία του ανθρώπου που κάνει ένα κομμάτι ξύλο, νότες, παράδοση, ιστορία.

Κόντρα στο ρεύμα. Ανέκαθεν. Κάποτε, κόντρα στο δυνάστη. Αργότερα, κόντρα στην απόλυτη φτώχεια και δυστυχία για να μη χαθούν οι μνήμες. Πεινούσαν, μα έβρισκαν χρόνο και για να φτιάξουν λύρες και για να χορέψουν στους ρυθμούς των προγόνων. Σήμερα, κόντρα στη λογική της αποθέωσης του κέρδους.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Με μια πέτρα στον λαιμό

Εδεσε μια πέτρα στο λαιμό και έπεσε από το μουράγιο. Αθόρυβα. Απλά. Όπως πέρασε τα λιγοστά χρόνια πού 'ζησε ανάμεσά μας σε τούτο τον πλανήτη. Ήταν -το 'λεγαν- προβληματικό παιδί. Κάτι στράβωσε μέσα του και αρρώστησε στην ψυχή. Τον καταλάβαιναν στο χωριό. Σ' όλα τα χωριά υπάρχει χρόνος και διάθεση για να καταλάβουν οι χωριανοί κάποιον που δεν είναι σαν τους άλλους. Αλλά ποιος να τον βοηθήσει; Είναι οι δουλειές, οι υποχρεώσεις, τα παιδιά, οι παρέες. Αυτός ζούσε δίπλα μας αθόρυβα. Με τις μοναξιές, τις ακεφιές, τα κέφια και τα προβλήματα ενός ψυχικά ασθενούς σε μια χώρα ανάλγητη. Μια χώρα παραδομένη στην κονόμα και στην αρπαχτή, έρμαιο των αετονύχηδων του πολιτικού και "επιχειρηματικού" κόσμου. Μια χώρα λεηλατημένη από τα λαμόγια που δεν έχει κονδύλια να διαθέσει για τούτους τους περίεργους τύπους, που χάνουν την κούρσα της ζωής από τα πρώτα εμπόδια. Είτε λόγω κληρονομικότητας, είτε λόγω μιας μύγας που πέταξε στην κούνια τους σαν ήταν μικροί, είτε γιατί ήταν ευαίσθητοι και στην κρίσιμη περίοδο της εφηβείας δεν άντεξαν την αγριότητα των καλών και αγαθών ανθρώπων που τους περιέβαλαν. Το στραπάτσο της πρώτης ερωτικής απογοήτευσης. Της πρώτης μετωπικής σύγκρουσης με την αγριότητα του κόσμου, που τους βρήκε απροετοίμαστους.

Μονάχος ζούσε. Με τους δαίμονές του. Χαιρόταν, λυπόταν, μονάχος. Είχε κάνει και τα χαρτιά του για ένα βοήθημα που δίνεται από τον κρατικό κορβανά για ανθρώπους σαν κι αυτόν. Ένα χαρτζιλίκι για τα προς το ζην. Καμιά μέριμνα, καμιά φροντίδα, καμιά δομή, που να βοηθά τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα ξεχωριστό να ζήσουν όσο το δυνατόν πιο ανθρώπινα με τους άλλους.

Ετσι, μια νύχτα έδεσε μια πέτρα στο λαιμό κι έπεσε από το μουράγιο. Παίρνοντας μαζί του στο νερό τους δαίμονες που τον τυραννούσαν. Δίνοντας με τούτο τον άγριο θάνατο το δικό του μήνυμα στην αγριότητα των καλών και αγαθών ανθρώπων, που συνεχίζουν να ακρωτηριάζουν ψυχές και ευαισθησίες, με μοναδικό στόχο την κονόμα και το βόλεμα.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Ενας μουλαράς από τη Θάσο

Ήταν ένα τρελόπαιδο από τη Θάσο. Ημιονηγός ήταν η ειδικότητά του στο στρατό. Μουλαράς, δηλαδή. Ήταν τρελός όνομα και πράμα. Με μια τρέλα γλυκιά, με την οποία αψηφούσε τη στρατιωτική ιεραρχία σε καιρούς δύσκολους. Υπηρέτησε τη θητεία του εκείνα τα ταραγμένα χρόνια λίγο μετά τον εμφύλιο. Το τρελόπαιδο από τη Θάσο ούτε είχε ιδέα, ούτε νοιαζόταν για τα πολιτικά. Η τρέλα του όμως ήταν ανατρεπτική από τη φύση της. Δεν χαμπάριαζε από πειθαρχίες και τέτοια. Όταν του την έδινε, έφευγε με άδειες από τη σημαία. Άλλοτε για κάνα γλέντι τρικούβερτο με κιλά κρασί μέχρι πρωϊας. Άλλοτε για μια γκόμενα. Άλλοτε γιατί είχε νοσταλγήσει το νησί του. Έφευγε έτσι απλά. Όταν γυρνούσε ηχούσαν οι "καμπάνες": 20 ημέρες φυλακή, 30 ημέρες φυλακή. Οι ποινές που είχε μαζέψει κάνανε δυο-τρεις θητείες μαζί. Μα, αυτός απτόητος. Όχι, πως ήθελε να εκπέμψει κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα, αλλά την πειθαρχία δεν την μπορούσε. Ήταν ανυπάκουος με έναν τρόπο φυσικό.

- Δεν θα απολυθείς ποτέ, του 'λεγε ένα υπάκουο παιδί από τα μέρη του, που ήταν στρατιώτης υποδειγματικός.

- Θα απολυθώ νωρίτερα από σένα, του αντέτεινε κοροϊδευτικά έτσι για να τον πικάρει και συνέχιζε απτόητος τα κατορθώματά του.

Ωσπου έφτασε η στιγμή της δικαίωσης. Ήταν μια άσκηση δύσκολη σε κάτι υψώματα. Το τρελόπαιδο ανέλαβε να φορτώσει τα καζάνια στα μουλάρια για να ταϊσει τη μονάδα. Μα η διαδρομή ήταν δύσκολη πολλή. Τόσο, που κάποια στιγμή ο διοικητής έδωσε διαταγή να χυθεί το φαϊ γιατί τα μουλάρια δεν θα μπορούσαν να τα καταφέρουν. Σιγά μην το 'χυνε.

- Και τι θα φάνε τα παιδιά; είπε και παράκουσε τη διαταγή κατά πώς το συνήθιζε. Η ανάβαση ήταν δύσκολη και το ζεστό φαϊ από τα καζάνια που χυνόταν, έγδαρε τα μουλάρια.

Στο μεταξύ, κάποιοι άσπονδοι εχθροί του διοικητή έμαθαν για τη διαταγή και φρόντισαν να τον καρφώσουν. Με εντολή άνωθεν διατάχθηκε συσσίτιο. Ο διοικητής κέρωσε. Κάλεσε τον μουλαρά. Αυτός πήγε, βέβαιος ότι κάποιος τον ρουφιάνεψε γιατί πλήγωσε τα μουλάρια.

- Στο πρόλαβαν κυρ-διοικητά; παραπονέθηκε. Τα μουλάρια, θα βλέπουμε ή τα φαντάρια;

Αποσβολωμένος ο διοικητής δεν μπορούσε να καταλάβει τι του έλεγε. Επιστρατεύοντας όση ψυχραιμία του απέμενε, τον ρώτησε αν εννοεί αυτά που λέει.

- Υπάρχει συσσίτιο, τον ρώτησε ξέπνοος.

- Βεβαίως και υπάρχει κύριε διοικητά, του απάντησε.

Λίγο αργότερα σάλπισε συσσίτιο. Το τρελόπαιδο μοίρασε το φαϊ που με την τρέλα του ανέβασε στο βουνό. Η φυλακή σβήστηκε και απολύθηκε κανονικά. Κουνώντας το απολυτήριο μπρος στη μούρη του πειθαρχημένου συγχωριανού του.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Τα κόκκινα μποτάκια

Ένα ζευγάρι καινούργια κόκκινα μποτάκια της εγγονής της στάθηκαν αφορμή να ξετυλίξει και πάλι το κουβάρι των αναμνήσεων, που συνήθως κρατά καλά φυλαγμένες. Ο πατέρας της εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στο μπλόκο της Καλαμαριάς. Η μάνα της μπλέχτηκε από νωρίς στην Αντίσταση από τις γραμμές του ΕΑΜ. Η ίδια άλλοτε εν αγνοία της, άλλοτε παίζοντας περισσότερο υποψιασμένη, κουβαλούσε –μια σταλιά παιδί- μεγάλα μυστικά. Κυρίως αργότερα, τότε που αυτοί που πολεμήσαν τον κατακτητή βαφτίστηκαν εν μια νυκτί προδότες της πατρίδας και οι συνεργάτες των Γερμανών γίναν ξαφνικά εθνικόφρονες. Παρεμπιπτόντως, τα εγκλήματα της αιματοβαμμένης παράταξης της δεξιάς σ’ αυτό τον τόπο δεν παραγράφονται ούτε με τον καιρό, ούτε -πολύ περισσότερο- λόγω της κατάρρευσης των τυραννικών καθεστώτων, στο όνομα του σοσιαλισμού. Μετά την απελευθέρωση, σε μια Ελλάδα που έβραζε, η πιτσιρίκα μπήκε στην κατάμεστη «Κορινθία», πού ‘κανε το πρώτο της ταξίδι μετά την κατοχή, παρέα με τη μάνα της και τη μεγάλη της εξαδέλφη για να ‘ρθει στην Καβάλα. Ήταν ο μόνος τρόπος, αφού οι Γερμανοί φεύγοντας κατέστρεψαν τη γέφυρα του Στρυμόνα.

Η πιτσιρίκα, γιαγιά σήμερα, φόραγε κόκκινη φουστίτσα και μια κόκκινη μπλούζα με ένα σφυροδρέπανο, που της είχε πλέξει μια θεία της. Κατάμεστη η «Κορινθία» και η μικρή ξεσήκωσε με τα καμώματα –ενδεχομένως και με τη μπλούζα- ένα ολόκληρο καράβι. Απήγγειλε ποιήματα, τραγουδούσε, έλεγε χαριτωμένα πώς σκοτώσαν τον μπαμπά της οι Γερμανοί, το νέο έφτασε στον καπετάνιο που θέλησε να τη δει. Άκουσε τα ποιήματα και τα τραγούδια και για ανταμοιβή ξεχώνιασε κάτι κόκκινα μποτάκια, ποιος ξέρει πώς βρεθήκαν στο καράβι, και τά ‘δωσε στην κόκκινη από την κορφή ως τα νύχια πιτσιρίκα.

Τα χρόνια που ακολούθησαν μεγάλωσαν απότομα την πιτσιρίκα. Η κυνηγημένη από τους Γερμανούς μάνα, κυνηγήθηκε απηνώς από το νέο καθεστώς και για να τη γλιτώσουν οι συγγενείς ξόδεψαν στους δικηγόρους ό,τι είχαν και δεν είχαν. Η μικρή έπαιξε πολλές φορές κουτσό στις φυλακές, που την πήγαιναν για να δει τη μελλοθάνατη μάνα, που τελικά γλίτωσε τελευταία στιγμή το εκτελεστικό απόσπασμα. Θύμισες σκληρές, που δεν θέλει να τις ανακαλεί.

Μόνη εξαίρεση ένα ζευγάρι κόκκινα μποτάκια που της έδωσε ο καπετάνιος της «Κορινθίας». Και που χρόνια μετά τα ξανάδε στα πόδια της εγγονής της. Κι ας ήταν αγορασμένα με ευρώ.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2010

Του Λυντς ο νόμος

Ο νόμος του Λυντς ουδέν καλό προοιωνίζεται. Το ζήτημα δεν είναι απλά η καταδίκη φαινομένων λυντσαρίσματος σαν αυτό με θύμα τον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Κωστή Χατζηδάκη στην Αθήνα, το οποίο κυκλοφορούσε από προχθές στο facebook επειδή –αν είναι δυνατόν- οι δημοσιογραφικές ενώσεις έχουν καταλήξει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι οι γενικές απεργίες πρέπει να θάβονται επικοινωνιακά για λόγους ταξικούς . Ούτε ο αυτονόητος εντοπισμός των ενόχων. Το θέμα είναι ότι η πολιτική έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο απαξίωσης, που ο δρόμος είναι ορθάνοιχτος για τη δράση ακραίων στοιχείων. Οι εύκολες προσεγγίσεις περί το δίκαιο της οργής των πολλών εναντίον όσων ευθύνονται για τη χρεωκοπία της χώρας αποδίδουν μέρος μόνο της αλήθειας. Πρέπει άπαντες να αντιληφθούν ότι ζούμε σε συνθήκες που ευνοούν τέτοια φαινόμενα. Το λυντσάρισμα του Χατζηδάκη στην Αθήνα και οι επιθέσεις ακροδεξιών εναντίον αναρχοαυτόνομων πριν από μέρες στην Καβάλα έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Το μίσος. Την τυφλή οργή. Το ίδιο κλίμα, που ευνοεί τη δράση των τραμπούκων ανεξαρτήτως ενδύματος και συνθηματολογίας.
Το κυρίαρχο εν προκειμένω δεν είναι αν οι επιτιθέμενοι στον Χατζηγάκη προχθές, σε έναν άλλο πολιτικό αύριο καταγγέλλουν το πολιτικό σύστημα για το χάλι του τόπου ή εάν χρυσαυγίτες επιχειρούν να σπάσουν το κεφάλι αναρχοαυτόνομων για λόγους εθνικούς. Το κοινό στοιχείο και στη μια και στην άλλη περίπτωση είναι η αυτοδικία. Το λυντσάρισμα.
Η ευθύνη που βαραίνει πλέον κάθε πολίτη και πολύ περισσότερο αυτούς που επηρεάζουν κατά κύριο λόγο αντιδράσεις και συμπεριφορές, δηλαδή δημοσιογράφους και πολιτικούς, είναι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Σε τούτες τις δύσκολες ώρες, που ο κίνδυνος της χρεωκοπίας είναι πιθανότατος, που ισοπεδώνονται εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, που ο κοινωνικός ιστός έχει διαρραγεί επικίνδυνα, δεν πρέπει να κυριαρχήσουν οι ακραίες φωνές. Περισσότερο από ποτέ επιβάλλεται να επικρατήσουν τα επιχειρήματα αντί των συνθημάτων. Οι θέσεις αντί της ισοπεδωτικής κριτικής. Η διαχείριση της κρίσης από προσωπικότητες και πολιτικές δυνάμεις που να είναι σε θέση να το πράξουν.
Δίχως ίχνος κινδυνολογίας, αυτή η κυβέρνηση δεν το μπορεί.

Νίκος Σπιτσέρης

ΥΓ: Οι δημοσιογράφοι είναι σκληρά εργαζόμενοι που βεβαίως και οφείλουν να δίνουν το παρών στους αγώνες. Αλλά λόγω ιδιομορφίας του επαγγέλματος η συμμετοχή τους σε γενικές απεργίες δεν είναι δυνατόν να γίνεται την ίδια μέρα. Τουναντίον, οφείλουν να συμμετέχουν καλύπτοντας και αναδεικνύοντας τον αγώνα των υπολοίπων εργαζομένων και αυτοί να απεργούν την παραμονή ή μια δυο-τρεις μέρες αργότερα. Όπως –διόλου τυχαίο- συμβαίνει σε κάθε εργατική Πρωτομαγιά.

Ευκαιρία στο Περιγιάλι

Το μόνο καλό μέσα σε τούτο το ζόφο της κρίσης, που θέτει υπό αμφισβήτηση ένα επίπεδο ζωής, που θεωρούσαμε κατακτημένο, παρά τις όποιες στρεβλώσεις και υπερβολές, είναι πως πια είτε το θέλουμε είτε όχι θα στραφούμε στην ουσία των πραγμάτων. Σε όλα εκείνα που συνιστούν ποιότητα ζωής, αλλά δεν αγοράζονται ούτε τοις μετρητοίς, ούτε επί πιστώσει. Σε μια καλημέρα παραπάνω και σε ένα χαμόγελο, που δεν στοιχίζουν. Στη σημασία της ύπαρξης ελεύθερων χώρων για σεργιάνι. Σε μια πιο ανθρώπινη ζωή, που ούτε έχει, ούτε είχε ποτέ σχέση με τα κυβικά του λαμαρινένιου κουτιού που περιέβαλε τη ματαιοδοξία μας. Όλα αυτά μπορούν να βρουν εφαρμογή στα νέα μεγάλα έργα. Τις νέες μεγάλες παρεμβάσεις και δη τις οικιστικές, όπως το Σχέδιο Πόλης Περιγιαλίου, που όπως επισήμως ανακοινώθηκε χθες από τον δήμαρχο Καβάλας Κωστή Σιμιτσή υπογράφηκε πια από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και οσονούπω ξεκινά.

Οι αρνητικές συνέπειες της κρίσης είναι δεδομένες. Ακόμα κι αν αρθεί και το εμπόδιο της τελευταίας ένστασης είναι ένα ερώτημα πού θα βρεθούν τα χρήματα για τα έργα υποδομής. Για τους δρόμους, τις πλατείες και τα δίκτυα αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού. Επίσης, ένα ερώτημα προς απάντηση πλέον είναι και η δυνατότητα των δικαιούχων να επωφεληθούν την ευκαιρία και να χτίσουν. Δέκα χρόνια πριν, οι εργολάβοι θα έσπευδαν να ανεγείρουν νέες πολυκατοικίες ανταποκρινόμενοι στη ζήτηση, που είναι βέβαιο πως θα υπήρχε. Οι υποψήφιοι αγοραστές θα έσπευδαν στις τράπεζες για στεγαστικά δάνεια. Οι τράπεζες από την πλευρά τους δε θα έμεναν πολύ στα τυπικά. Θα έδιναν με σχετική ευκολία τα δάνεια, και με κλειστά μάτια εάν επρόκειτο για δημοσίους υπαλλήλους.

Πλέον, τα πάντα έχουν αλλάξει. Οι εργολάβοι έχουν πολλά απούλητα ακίνητα, που κανείς δεν θέλει να αγοράσει. Το όνειρο του νεοέλληνα για ένα κεραμίδι φαντάζει πια άπιαστο στις περισσότερες περιπτώσεις. Μα ακόμα και για τους τολμηρούς, οι στρόφιγγες των τραπεζών είναι ερμητικά κλειστές.

Το καλό, γιατί ουδέν κακόν αμιγές καλού, είναι πως θέλοντας και μη όλοι οι εμπλεκόμενοι θα ανακαλύψουν την αρετή του μέτρου. Την επιστροφή σε κατασκευές ανθρώπινες και όχι "φαραωνικές" και κακόγουστες, ενώ ο περιορισμός ενός εκάστου στα κυβικά του θα περιορίσει τις ιμπεριαλιστικές τάσεις εναντίον των κοινοχρήστων χώρων. Αρκεί να μην αντιδράσουμε σαν τον άρρωστο που εντός του Νοσοκομείου αναθεωρεί τα πάντα και μόλις παίρνει το εξιτήριο κάνει με εκνευριστική συχνότητα τα ίδια λάθη, που υποτίθεται είχε αναθεωρήσει.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Λύκοι στο ποτάμι

Κάποιοι λύκοι είδαν να πλέουν στο ποτάμι δέρματα βοδιών και σκέφτηκαν να τα πιάσουν για να χορτάσουν την πείνα τους. Αλλά το ποτάμι ήταν βαθύ κι ορμητικό και δεν τολμούσαν να μπουν μέσα. Έτσι αποφάσισαν να πιουν το νερό και να περπατήσουν με ασφάλεια μέχρι τα δέρματα. Δυο είναι οι εκδοχές για τη λύση του μύθου του Αισώπου. Σύμφωνα με την πρώτη, ήπιαν, ήπιαν, μέχρι που έσκασαν από το νερό, χωρίς ποτέ να φτάσουν στα δέρματα. Σύμφωνα με τη δεύτερη, τους σταμάτησε ένας περαστικός, που τους προειδοποίησε ότι αν επιχειρήσουν να πιουν όλο το νερό θα σκάσουν.

Το διαχρονικό μήνυμα του μύθου ταιριάζει γάντι ενόψει της αυριανής γενικής απεργιακής κινητοποίησης υπέρ βωμών και εστιών. Υπέρ του δικαιώματος των πολλών σε μια αξιοπρεπή ζωή, που αμφισβητείται πια ευθέως από τους τροϊκανούς, από τους εκπροσώπους του καλπάζοντος νεοφιλελευθερισμού σε όλη την Ευρώπη. Στη θέση των λύκων είναι οι πολλοί. Οι εργαζόμενοι, οι μικρομεσαίοι, όλοι όσοι πλήττονται από την ανάλγητη οικονομική πολιτική που προτείνουν τα "σοφά γεράκια" των Βρυξελλών. Στη θέση του περαστικού είναι όσοι προειδοποιούν πως η λύση που προτείνεται λύση δεν είναι. Είναι αυτοί που παρά τις επιμέρους διαφορές τους, από το διαφορετικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα και τη λύση του αδιεξόδου, προειδοποιούν ότι ετούτη η πολιτική της ύφεσης δίχως ανάπτυξη άλλο δεν κάνει παρά να εντείνει τα αδιέξοδα.

Ο λογαριασμός των υπερασπιστών της αποδυνάμωσης της οικονομικής δύναμης των πολλών είναι κατά βάση ο εξής: Όσο μειώνεται η οικονομική ισχύς των κατοίκων ετούτης της χώρας και άρα η δυνατότητά τους να αγοράζουν προϊόντα εισαγωγής, τόσο θα βελτιώνεται ο αρνητικότατος λόγος μεταξύ εισαγόμενων και εξαγόμενων προϊόντων, άρα θα ισορροπήσει η οικονομία. Μόνο που στο λογαριασμό τους παραλείπουν να ασχοληθούν με τον καταλυτικό παράγοντα της ανάπτυξης, της παραγωγής, δίχως τον οποίο η αλλαγή του λόγου εισαγωγών/εξαγωγών είναι αδύνατη.

Παραβλέπουν ότι σε τούτη τη χώρα η μικρομεσαία επιχείρηση ήταν και παραμένει η ραχοκοκκαλιά της εθνικής οικονομίας, που συνθλίβεται σε συνθήκες γενικευμένης ύφεσης. Τα πράγματα εν τέλει ταιριάζουν γάντι με τον Αισώπειο μύθο: Εάν πιούμε αδιαμαρτύρητα το νερό όπως μας προτείνουν δεν υπάρχει περίπτωση να στερέψει το ποτάμι και να ρθουν τα δέρματα πιο κοντά. Οι περαστικοί προειδοποιούν. Ας αναλάβει τις ευθύνες του ο καθείς.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

Αβάσταχτη πολυτέλεια

Η αγωγή των Αντώνη και Κωνσταντίνου Κούφαλη κατά της διοίκησης του δήμου Καβάλας για να διασφαλίσουν ότι θα πληρωθούν για τη θεατρική παραγωγή του περασμένου καλοκαιριού, καθώς και το πρόβλημα ρευστότητας που θέτει εν αμφιβόλω την πληρωμή μισθών και δώρων των υπαλλήλων του δήμου και των δημοτικών επιχειρήσεων ξαναφέρνουν με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια τη συζήτηση περί το Φεστιβάλ Φιλίππων και τους μαξιμαλιστικούς στόχους που είχαν τεθεί με την πρόσληψη του Θοδωρή Γκόνη σε μια θέση που δεν προϋπήρχε: Αυτή του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Φιλίππων, που μέχρι πριν από δυο χρόνια καλυπτόταν από αυτή του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ. Η συζήτηση περί την ποιότητα των παραλλήλων εκδηλώσεων του Φεστιβάλ σε νέους χώρους όπως το απεντομωτήριο, την Παλιά Μουσική, το αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα δεν έχει νόημα. Για άλλους αυτό που συνέβη ήταν μια πολιτιστική επανάσταση και για άλλους δεν ήταν και τίποτα σπουδαίο.

Το θέμα όμως είναι εάν ο δήμος Καβάλας σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς είχε την πολυτέλεια να πληρώνει δυο καλλιτεχνικούς διευθυντές και να πολλαπλασιάσει τις παραστάσεις και κατά συνέπεια τα έξοδα του θεσμού. Εάν οι μαξιμαλιστικοί στόχοι του Θοδωρή Γκόνη για ένα φεστιβάλ με δικές του παραγωγές ήταν πολυτέλεια ενόσω η οικονομική κρίση εντεινόταν συν τω χρόνω. Εάν η διοίκηση του δήμου όφειλε να λάβει υπόψιν της την τακτική του τέως καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Δημήτρη Ιωάννου, που φρόντιζε κάθε καλοκαίρι να παρουσιάζονται στους Φιλίππους οι σημαντικότερες παραστάσεις αρχαίου δράματος και το ΔΗΠΕΘΕ να βάζει στα ταμεία του στο τέλος του καλοκαιριού ένα ποσό ικανό να καλύψει την πρώτη παραγωγή του χειμώνα.

Η διοίκηση του δήμου έκλεισε τα αυτιά της σε όσους διαφωνούσαν. Επέμεινε στην επιλογή Γκόνη και σε ένα πολυδάπανο φεστιβάλ. Αντί να μειώσει τα έξοδα αναθέτοντας τη διοργάνωση του Φεστιβάλ Φιλίππων στον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Θοδωρή Αμπαζή επέμεινε στο σχήμα των δυο καλλιτεχνικών διευθυντών, που είναι αυτονόητα πιο πολυέξοδο.

Τώρα, που η στρόφιγγα των δαπανών κλείνει απειλητικά. Τώρα που με ευθύνη της κεντρικής εξουσίας, καθυστερεί η καταβολή των απαραίτητων κονδυλίων για την κάλυψη της μισθοδοσίας και των δώρων των Χριστουγέννων των υπαλλήλων του δήμου, το μοντέλο Γκόνη επανέρχεται δραματικά στο προσκήνιο.

Με άλλα λόγια η πραγματικότητα χτυπά την πόρτα της δημοτικής Αρχής, που δεν μπορεί να κωφεύει εσαεί. Κάποια στιγμή οφείλει να την ανοίξει.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Τουριστική προβολή

Περιθώρια για άλλα λάθη δεν υπάρχουν. Γενικώς. Σε όλα τα επίπεδα. Από τη λειτουργία του δημόσιου τομέα που έχει εξαντλήσει κάθε όριο ρεμούλας, αρπαχτής και αναποτελεσματικότητας, μέχρι τη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα, που καλείται να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις και να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να δώσει πειστικές απαντήσεις στις προκλήσεις των καιρών. Να παράξει πλούτο. Πλούτο πρωτογενή, που να εισαχθεί στη χώρα και να τονώσει πραγματικά την οικονομία. Τούτο μπορεί να γίνει με την παραγωγή προϊόντων εξαγώγιμων, με την ανάπτυξη του διαμετακομιστικού εμπορίου και τον τουρισμό. Το πιο άμεσο, το πιο πιθανό είναι ο τουρισμός. Υπάρχει ούτως ή άλλως. Παρά τα όποια προβλήματα, παρά την άναρχη ανάπτυξη, παρά το γεγονός –αν είναι δυνατόν!- ότι ζούμε σε μια χώρα που θέλει να λέγεται και είναι τουριστική αλλά δεν διαθέτει υπουργείο Τουρισμού, ο τουρισμός δουλεύει. Παράγει. Φέρνει πλούτο πολύτιμο για την τόνωση μιας οικονομίας που βρίσκεται στην εντατική.

Μόνο που χρόνο με το χρόνο, οι απαιτήσεις αυξάνονται. Ο διεθνής ανταγωνισμός εντείνεται. Αυτό που μέχρι χθες ήταν αρκετό, αύριο δεν θα αρκεί για να παραμείνουμε ένας από τους ελκυστικότερους τόπους διακοπών στην Ευρώπη. Γι αυτό και συσκέψεις σαν την προχθεσινή στο δημαρχείο Θάσου υπό τον νέο αιρετό περιφερειάρχη Αρη Γιαννακίδη είναι απαραίτητες. Ο τουρισμός της Θάσου έχει προοπτικές, που ενδεχομένως αδυνατούμε να φανταστούμε. Δεν είναι τυχαίο που επιδεικνύει τόση ανθεκτικότητα σε τόσο αντίξοες συνθήκες. Δεν είναι μόνο η απαράμιλλη ωραιότητα του τοπίου και η συχνότητα των ωραίων ακτών. Είναι το επίπεδο της τουριστικής υποδομής που, παρά τη γκρίνια και τις σωστές επισημάνσεις, βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Είναι η ελληνικότητα που διατηρεί το νησί εν αντιθέσει με άλλους αφελληνισμένους ελληνικούς προορισμούς, που είναι πολύτιμο διαβατήριο στα χρόνια που η διακριτή ταυτότητα ενός τόπου είναι απολύτως απαραίτητη ειδικά στον τουρισμό.

Μόνο που αυτά από μόνα τους δεν αρκούν. Η νέα δημοτική Αρχή, υπό τον Κώστα Χατζηεμμανουήλ, καλείται να κάνει όσα δεν έγιναν τα τελευταία 15 χρόνια: Αποχετευτικά δίκτυα και βιολογικούς καθαρισμούς. Έργα υποδομής για τη διαφύλαξη του δασικού πλούτου και την αξιοποίηση του νερού που υπάρχει σε αφθονία. Ανάδειξη στοιχείων όπως το μουσείο του Πολύγνωτου Βαγή στην Ποταμιά και τα Παλατάκι με τα μεταλλεία στα Λιμενάρια.

Μα και να δοθεί βαρύτητα στην τουριστική προβολή του νησιού, που όπως σωστά επισημάνθηκε στη σύσκεψη δεν μπορεί να γίνεται με την ελαφρότητα των προηγούμενων χρόνων. Στόχος πλέον πρέπει να είναι η στοχευμένη τουριστική προβολή σε συγκεκριμένα target group. Χρόνος για ταξιδάκια αναψυχής στο εξωτερικό δεν υπάρχει πια.

Νίκος Σπιτσέρης

Το κενό που έγινε χάσμα

Η έντονη αντιπαράθεση μεταξύ του προέδρου του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ και της Γερμανίδας καγκελάριου Αγγελα Μέρκελ για την έκδοση ευρωομολόγου είναι η καλύτερη απάντηση σε όσους επιχειρούν να υποβαθμίσουν τη διεθνή διάσταση της εν Ελλάδι οικονομικής κρίσης. Το ελληνικό αδιέξοδο είναι -εκτός των άλλων- παράπλευρη απώλεια της διεθνούς οικονομικής κρίσης, καθώς και των συνεπειών της ευρωπαϊκής πατέντας, μοναδικής στα διεθνή χρονικά, να υπάρχει κοινό νόμισμα (εθνική νομισματική μονάδα) χωρίς κοινούς κυβερνητικούς θεσμούς. Μα τούτο απλά δε μπορεί να λειτουργήσει. Είναι εξ ορισμού παρά φύσιν. Η επικράτηση των εθνικών νομισμάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο τον 19ο αιώνα ήταν συνέπεια της συγκρότησης των εθνικών κρατών, που διαδέχθηκαν τις αυτοκρατορίες και συμπύκνωναν λεκτικά τις έννοιες έθνος και νόμος. Εθνικό νόμισμα, άρα θεσμική εξουσία. Στην περίπτωση του ευρώ, του ευρωπαϊκού νομίσματος δηλαδή, πανευρωπαϊκή θεσμική εξουσία δεν υπάρχει.

Οι οπαδοί της ιδέας μιας ενωμένης Ευρώπης όλου του πολιτικού φάσματος υποδέχθηκαν με θέρμη το ευρώ, ποντάροντας λογικά στην οικονομική και πολιτική ενοποίηση, που θα ήταν το φυσικό επόμενο βήμα. Υπολόγισαν ότι η ύπαρξή του θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ο καταλύτης των εξελίξεων σε θεσμικό επίπεδο, που θα δημιουργούσε μια ώρα αρχύτερα την Ενωμένη Ευρώπη, που ονειρεύονταν.

Μα τούτο δεν έγινε. Τα δημοσιονομικά αδιέξοδα των χωρών του ευρωπαϊκού νότου υπό την πίεση του γερμανικού οικονομικού ιμπεριαλισμού αναδεικνύουν το μεγάλο κενό που υφίσταται σε θεσμικό επίπεδο. Κενό που συν τω χρόνω γίνεται χάσμα, που ακυρώνει το εγχείρημα μιας πραγματικά ενωμένης Ευρώπης. Οι επιπτώσεις θα είναι μοιραία πανευρωπαϊκές. Ήδη η μείωση των γερμανικών εξαγωγών τον Οκτώβριο είναι το μπούμερανγκ που προκάλεσε ο κυνισμός της Μέρκελ.

Από την άλλη πλευρά, οι διεθνείς διαστάσεις του προβλήματος δεν θα πρέπει να συσκοτίσουν τις δεδομένες και ασυγχώρητες ευθύνες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Του εθνικού μας προβλήματος. Του πλιάτσικου που γίνονταν τόσα χρόνια στα νοσοκομεία, την αυτοδιοίκηση, την παιδεία, το κράτος συνολικά με τις αθρόες προσλήψεις παντού στο δημόσιο με μοναδικό στόχο τη διαιώνιση του πελατειακού δικομματικού συστήματος.

Μα ούτε να μας αποπροσανατολίζουν. Κανείς τροϊκανός δε θα νοιαστεί για το μέλλον ετούτου του τόπου. Οι "συνταγές" τους θα αφήσουν με μαθηματική ακρίβεια καμμένη γη. Γη δικιά μας, που οφείλουμε να υπερασπιστούμε με αγώνα εθνικό για την άρση των αμιγώς ελληνικών και πανευρωπαϊκό για την αντιμετώπιση των διεθνών διαστάσεων της κρίσης.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

Ο ΕΛΓΑ δεν υπάρχει

Καλά κάνουν οι Καβαλιώτες βουλευτές και πιέζουν τον ΕΛΓΑ να αποζημιώσει τους αγρότες του νομού που έχουν πληγεί από τον εξ ορισμού απρόβλεπτο παράγοντα των καιρικών συνθηκών, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταστρέψει την παραγωγή τους, δημιουργώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις απρόβλεπτης έκτασης και εύρους. Το πρόβλημα που αδυνατούν να αντιληφθούν όσοι είναι έξω από το χορό είναι ότι η καταστροφή της σοδειάς υποθηκεύει άμεσα το μέλλον του καλλιεργητή, που δανείστηκε για να καλλιεργήσει τη γη. Να αγοράσει τα απαραίτητα φυτοφάρμακα. Να καλύψει τα έξοδα που απαιτούνται για τη χρήση και συντήρηση των γεωργικών μηχανημάτων. Έτσι, αρκεί μια θεομηνία για να βρεθεί ανά πάσα στιγμή ο αγρότης εκτεθειμένος στην Τράπεζα από την οποία δανείστηκε την απαραίτητη σερμαγιά, να τον πάρουν από κάτω τα επιτόκια, να υποχρεωθεί να ξαναδανειστεί για να αποπληρώσει το προηγούμενο δάνειο και πάει λέγοντας.

Το πρόβλημα όμως εν προκειμένω είναι ότι ΕΛΓΑ δεν υπάρχει πια με ευθύνη του πολιτικού συστήματος που υπηρετούν οι βουλευτές μας. Το πρόβλημα είναι ότι το ταμείο του ΕΛΓΑ είναι αδειανό και για τούτο φρόντισαν τα δυο κόμματα που νέμονται την εξουσία σε τούτο τον έρμο τόπο τα τελευταία 30 χρόνια. Ο ΕΛΓΑ, ετούτο το απαραίτητο δίχτυ προστασίας των αγροτών, τα τελευταία χρόνια υπέστη πλιάτσικο. Αντί των στοχευμένων παρεμβάσεων για την ανακούφιση των πληγέντων, με στόχο να στηριχθεί το αγροτικό εισόδημα και να μπορούν οι αγρότες να ανακάμψουν ώστε να συνεχίσουν να παράγουν, ο ΕΛΓΑ χρησιμοποιήθηκε ως μηχανισμός εκμαυλισμού συνειδήσεων. Κατάντησε ένας μηχανισμός που διένεμε φράγκα δεξιά και αριστερά δίχως σκοπό. Με μοναδικό κριτήριο το εντελώς προσωπικό όφελος κάθε καραγκιόζη, που στόχο ζωής είχε την επανεκλογή και όχι την προσφορά στον τόπο.

Εν κατακλείδι, η περίπτωση του ΕΛΓΑ, όπως και κάθε επιμέρους ζήτημα του δημόσιου βίου, αναδεικνύει το βαθύτερο πρόβλημα του τόπου, που επί της ουσία δεν είναι ούτε οικονομικό, ούτε δημοσιονομικό. Είναι πρόβλημα πολιτικό. Εάν δεν αλλάξει άρδην αυτό το πελατειακό πολιτικό σύστημα, που παράγει και αναπαράγει γυμνοσάλιαγκες με γεωμετρική πρόοδο, εάν δε βρεθεί τρόπος ανάδειξης προσωπικοτήτων ικανών να παράξουν πολιτική και να ασχολούνται με αυτό και όχι με το πλιάτσικο, δεν υπάρχει ελπίδα καμμιά.

Όχι μόνο για τους αγρότες. Για τη χώρα, που -δεν είναι υπερβολή- δεν υπάρχει. Μια σκιά απόμεινε μόνο. Μια καρικατούρα.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Εφησυχασμός δε χωρά

Ο μπούσουλας για την αξιοποίηση του στρατοπέδου "Ασημακοπούλου" στο Περιγιάλι φαίνεται να βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Στη σύσκεψη του προγράμματος FATE, που πραγματοποιήθηκε χθες τονίστηκε για πολλοστή φορά το προφανές, μα τόσο σημαντικό για το μέλλον της Καβάλας: Ότι η μεγάλη ετούτη έκταση πρέπει να αποτελέσει τον απολύτως απαραίτητο πνεύμονα για να ανασάνει η τσιμεντούπολη. Ο απολύτως απαραίτητος χώρος για την εκτόνωση μικρών και μεγάλων, πριν τρελαθούμε και ο ένας αρχίσει να σκοτώνει τον άλλο από θλίψη ή οργή δίχως συγκεκριμένο λόγο. Όσον αφορά την επιχειρηματική δράση, που βάσει του προγράμματος, μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί, θα είναι συνδεδεμένη με το χαρακτήρα του χώρου. Θα προσθέτει και δεν θα αφαιρεί. Τα καφέ, τα εστιατόρια, ακόμα και ένα ξενοδοχείο -γιατί όχι;- θα στεγαστούν, όπως επιβάλλει η λογική, στα υφιστάμενα κτίρια του παλιού στρατοπέδου, που αποτελούν ένα διακριτό αρχιτεκτονικό αχνάρι μιας εποχής.

Έτσι, οι μικροί και μεγάλοι που θα επισκέπτονται το χώρο για να περπατήσουν, να αθληθούν, να περπατήσουν, να παίξουν, να κάνουν σκέητμπορντ στην πίστα ή τις πίστες που θα δημιουργηθούν, θα μπορούν να συνδυάσουν τη βόλτα τους με ένα καφέ. Στο μεταξύ, οι επιχειρηματίες προστατεύοντας τα συμφέροντά τους, θα προστατεύουν και το χώρο από τις φθορές. Θα υπάρχει -πρέπει να υπάρχει- κίνηση καθ' όλο το 24ωρο έτσι, που να μην μπορούν δέκα χαχόλοι να κάνουν ζημιές.

Ώστε ετούτος ο πολύτιμος για τις ανάγκες των κατοίκων της πόλης χώρος να είναι πάντα καθαρός. Πάντα περιποιημένος. Άλλωστε, περιθώρια για άλλα λάθη δεν υπάρχουν πια. Εάν οι αρχές της πόλης δε προσέξουν όπως πρέπει τα στρατόπεδα και τα λιμάνια -το παλιό εντός της Καβάλας και το καινούργιο στα Σπαθιά- τότε το μέλλον ετούτης της προικισμένης και πανέμορφης πόλης θα είναι ζοφερό. Το συμπέρασμα από τη χθεσινή σύσκεψη είναι πως φαίνεται να έχουν αντιληφθεί τη σημασία αυτών των ανοιχτών ζητημάτων για το μέλλον της πόλης και των ανθρώπων της, αν και η μέχρι σήμερα εμπειρία δεν επιτρέπει εφησυχασμό.

Η υπόθεση του στρατοπέδου και των άλλων ανοιχτών ζητημάτων είναι και πρέπει να γίνει υπόθεση της κοινωνίας των πολιτών. Οι διαφαινόμενες καλές προθέσεις είναι πολύ καλό σημάδι, αλλά ουδείς πρέπει να ξεχνά την αλήθεια της ρήσης για το δρόμο της κόλασης, που "είναι στρωμένος με καλές προθέσεις".

Ίδωμεν.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Τον έπεισαν να τα παρατήσει

Είναι ένας από τους πλέον πετυχημένους επιχειρηματίες της γενιάς των σαραντάρηδων. Τόλμησε χρόνια πριν να βουτήξει δίχως σωσίβιο στον ωκεανό του επιχειρείν και τα κατάφερε υποδειγματικά. Αντί να πνιγεί, που ήταν και το πιθανότερο δεδομένου ότι ξεκίνησε από το μηδέν, όχι μόνο κρατήθηκε στον αφρό, αλλά επιβλήθηκε στο χώρο του. Αυτό που λέμε αυτοδημιούργητος. Μα και αρκετά πείσμων για να συνεχίζει την επιχειρηματική του δράση σε τούτη τη χώρα που ο επιχειρηματίας αντιμετωπίζεται από την Πολιτεία και την κοινωνία ως εν δυνάμει απατεώνας. Ως εν δυνάμει κλέφτης εξ ορισμού. Για τούτο οι περαιώσεις. Για τούτο οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι του ΣΔΟΕ με στυλάκι και θρασύτητα που μόνο σε συμμορίες της άγριας Δύσης ταιριάζει. Για τούτο οι μηνύσεις επί μηνύσεων για ψύλλου πήδημα και η αίσθηση ότι είναι μονίμως εκτεθειμένος σε κάθε άνανδρο υποκείμενο, που καταγγέλλει κρυμμένος πίσω από την ανωνυμία.

Παρ' όλα αυτά, η επαγγελματική του πορεία προόδευε διαρκώς. Παρά την πίκρα του για τα κακώς κείμενα αυτής της χώρας, όλο και αναλάμβανε μια καινούργια προσπάθεια. Ένα καινούργιο στοίχημα, που ήταν αποφασισμένος να κερδίσει. Ήξερε τον τρόπο.

Όλα αυτά μέχρι χθες. Πλέον αποφάσισε πως δεν αξίζει τον κόπο και πουλάει ό,τι έκανε μέχρι σήμερα. Μέχρι κεραίας. Τα πουλάει γιατί πια συνειδητοποίησε ότι σε τούτη τη χώρα δεν αξίζει να ασκείς επιχειρηματική δραστηριότητα. Μετά από αγώνα μιας ζωής και τη δημιουργία επιχειρήσεων στις οποίες απασχολούνταν δεκάδες εργαζόμενοι, πείστηκε πως πια δεν αξίζει. Τις ξεφορτώνεται, απαλλασσόμενος έτσι από το βραχνά του ΣΔΟΕ και των ξαφνικών ελέγχων, που δεν ταιριάζουν σε επιχειρηματία, αλλά σε απατεώνα γνωστό στις αρχές. Από την περαίωση για υποθέσεις στις οποίες ήταν καθ' όλα εντάξει. Από ένα δημόσιο αργοκίνητο, διεφθαρμένο, αναποτελεσματικό που αντί να του συμπαραστέκεται σε κάθε του βήμα, απεδείχθη ένα εμπόδιο αξεπέραστο εν τέλει.

Με την πολύχρονη εμπειρία του θα επιδιώξει να βρει δουλειά σε επιχειρήσεις του εξωτερικού, που πάντα έχουν ανάγκη από έμπειρα στελέχη. Εν κατακλείδι, το φαύλο δημόσιο κατάφερε στην προκειμένη περίπτωση να χαθούν επιχειρήσεις που φορολογούνταν κανονικά, ένας επιχειρηματίας με προοπτικές και δεκάδες θέσεις εργασίας, που δεν είναι καθόλου εύκολο να αναπληρωθούν.

Ισως τελικά αυτός να ήταν και ο στόχος. Επιχειρήσεις του εξωτερικού καραδοκούν για να αδράξουν την ευκαιρία σε τούτο τον οικονομικό πόλεμο, που μαίνεται στην Ευρώπη.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010

Του Αγίου Νικολάου

Οι γιορτές άλλο δεν είναι παρά σημεία αναφοράς στη ροή του χρόνου. Κάτι κλαράκια στις όχθες του ορμητικού ποταμού της καθημερινότητας, που μας δίνουν την ευκαιρία να πιαστούμε λιγάκι, να πάρουμε λίγες -μα απολύτως απαραίτητες- ανάσες και να συνεχίσουμε το ταξίδι. Να ξορκίσουμε με ευχές την αναπότρεπτη φθορά. Άλλωστε, τι είναι τα "χρόνια πολλά"; Ένα ξόρκι κατά της αρρώστιας. Της αναποδιάς. Του κακού. Η απολύτως απαραίτητη υπενθύμιση ότι σε τούτη την περιπέτεια υπάρχουν συνταξιδιώτες που αγωνιούν αν σου φτάνουν οι ανάσες για να συνεχίσεις. Αν κατάφερες να ξεπεράσεις εκείνο το μικρό καταρράκτη που έτυχε να συναντήσεις. Ή την άλλη στροφή, που 'ταν τόσο απότομη, που ήταν πιθανό να πεταχτείς με τη φορά του ρέματος εκτός και πια να μην μπορείς να συνεχίσεις το ταξίδι. Είναι βέβαιο ότι αυτή η διαδικασία δεν έχει ιδιαίτερη χρηστική αξία. Η ροή του χρόνου δεν αλλάζει στο ελάχιστο όσες ευχές κι αν ειπωθούν. Ο ποταμός συνεχίζει την πορεία του και σε ομαλές συνθήκες και σε διαδρομές που μπορούν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά επικίνδυνες. Είναι δε και φορές που ο κίνδυνος δεν αφορά προσωπικά τον συνταξιδιώτη.

Είναι συγκυρίες σαν και τούτη που ζούμε στα χρόνια των τροϊκανών, που η διαδρομή καθίσταται επικίνδυνη για όλους. Ή για σχεδόν όλους. Η ροή του ποταμού στο σύνολό του διακόπτεται από έναν ορμητικό καταρράκτη τόσο απότομο, που πια δεν μπορείς να ξέρεις πόσοι θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τη δοκιμασία. Το μόνο βέβαιο είναι ότι πολλοί θα τσακιστούν στα βράχια. Πολλοί θα ξεμείνουν από δυνάμεις.

Σε τέτοιες στιγμές είναι που η αξία των ευχών, της αλληλεγγύης στον πλησίον πολλαπλασιάζεται. Σε τούτη τη συγκυρία η προετοιμασία ξεκίνησε από χθες. Το λοιπόν φορώ το καλύτερο χαμόγελο που διαθέτω στις αποσκευές μου, το ένδυμα που απαιτεί η περίσταση και δέχομαι ευχές.

Είναι του Αγίου Νικολάου, που πάει να πει ότι εγώ και πολλές χιλιάδες συνάνθρωποι ετούτου του μικρού πλανήτη που έτυχε να φέρουν το ίδιο όνομα δεχόμαστε ευχές. Δίχως φειδώ. Δίχως μέτρο. Εξάλλου, στις ευχές δεν επιβάλλεται ΦΠΑ, ούτε τίθενται όροι από κουστουμαρισμένα κοράκια Βρυξελλών για το καλό μας. Ακόμα.

Μην καθυστερείτε. Να τους προλάβουμε όσο είναι ακόμα καιρός.

Νίκος Σπιτσέρης

Η πρόκληση

Η "λύση" που μας προσφέρουν οι τροϊκανοί και τα ντόπια παπαγαλάκια τους δε συνιστά λύση γιατί από τη συνταγή τους λείπει το πλέον στοιχειώδες υλικό: Η ανάπτυξη. Διότι όσο αιματηρές οικονομίες και να γίνουν, όσο και να συμμαζευτούν τα δημόσια οικονομικά, ανάκαμψη δεν πρόκειται να έρθει εάν δε δημιουργηθούν δουλειές. Επιχειρήσεις. Νέες θέσεις εργασίας. Εάν δεν παραχθεί πλούτος. Αλλά πλούτος πρωτογενής, που να μπορεί να τονώσει στα αλήθεια την οικονομία και όχι άλλη μια φούσκα παραγεμισμένη με "κουβανίσια" λεφτά από τα Νοσοκομεία (σ.σ. έτσι λέγονται στη γλώσσα των νοσοκομείων τα χρήματα που καταλήγουν στον κουβά από προμήθειες και υπερκοστολογήσεις υλικών), "μαύρα λεφτά" από τους οργανισμούς αυτοδιοίκησης και μπαξίσια από τον κρατικό κορβανά σαν και αυτό του διπλού μισθού που απολάμβαναν οι δημόσιοι υπάλληλοι, που κατείχαν και θέση αντιδημάρχου επί 12 χρόνια. Πλούτος πρωτογενής, που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας πραγματικές και πληρωμένες με χρήματα επιχειρηματιών, που θέτουν στόχους και τους κατακτούν και όχι "θέσεις εργασίας" στο καταχρεωμένο δημόσιο με μόνο στόχο την αναπαραγωγή του καθεστώτος πολιτικής ομηρίας για τη διαιώνιση του ξοφλημένου δικομματισμού, με χρήματα των φορολογουμένων.

Ιδού η μεγάλη πρόκληση και το αδιέξοδο όσων αρκούνται στην αντιμετώπιση της πολιτικής του μνημονίου ωσάν "τοτέμ", αρνούμενοι να μπουν στη διαδικασία αναζήτησης λύσεων ολοκληρωμένων και ρεαλιστικών για την υπέρβαση της κρίσης. Ναι, αυτή η πολιτική που προτείνουν οι "τροϊκανοί" κατ' εντολή των επιθυμιών των κερδοσκόπων, των πιστωτών και των επιδιώξεων του γερμανικού οικονομικού ιμπεριαλισμού, που κλονίζει συθέμελα την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι όντως αδιέξοδη, όπως δείχνει και το παράδειγμα της Ιρλανδίας, που όσο πιο πιστά ακολουθεί τον τυφλοσούρτη της μείωσης των ελλειμμάτων με στόχο τάχατες την εξυγίανση της οικονομίας, τόσο περισσότερο βυθίζεται στην κρίση.

Από την άλλη πλευρά όμως, η αντιμετώπιση αυτής της πολιτικής δεν μπορεί να γίνεται με όρους παρελθόντος όχι μόνο στην οικονομία, αλλά σε όλους τους τομείς. Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα να θεωρείται ήσσονος σημασίας ζήτημα η πλήρης διαφάνεια των οικονομικών στην αυτοδιοίκηση, όταν λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουμε το πάρτυ που προηγήθηκε με το δημόσιο χρήμα. Δεν είναι δυνατόν να αδιαφορεί κανείς για τη διαπιστωμένη ρεμούλα με τις προμήθειες των Νοσοκομείων. Ούτε είναι λογικό να αντιδρούν οι πανεπιστημιακοί στις προτάσεις για τις αναγκαίες τομές στην παιδεία, υπερασπιζόμενοι ένα μοντέλο, που είναι ούτως ή άλλως χρεωκοπημένο.

Το ζητούμενο είναι η διατύπωση μιας άλλης πραγματικά εναλλακτικής πρότασης.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010

Χρυσαυγίτες εναντίον αναρχοαυτόνομων

Συνέβη χθες γύρω στις 3 μετά το μεσημέρι στην καρδιά του λιμανιού της Καβάλας. Χρυσαυγίτες και σκινχεντ κυνηγούσαν μέλη του Αυτόνομου Στεκιού με άγριες διαθέσεις. Πολύ πιθανό να είναι τα "προέρτια" ενόψει της δεύτερης επετείου της δολοφονίας του 16χρονου μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου την ερχόμενη Δευτέρα. Μπορεί. Αλλωστε, η επιχειρησιακή ετοιμότητα της Αστυνομικής Διεύθυνσης Καβάλας από χθες είναι εμφανής. Σε κάθε περίπτωση αυτό που συνέβη χθες το μεσημέρι καταδεικνύει πως πια το αυγό του φιδιού που είχε επωαστεί χρόνια τώρα άρχισε να ξεμυτίζει και στη δική μας αυλή. Τα παιδιά αυτά με τα φασιστικά εμβλήματα και τις άγριες διαθέσεις δεν είναι μεταφερόμενοι ταραξίες. Δεν έτυχε να περάσουν από το κέντρο της Καβάλας καθ' οδόν για το γήπεδο, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι οι φασαρίες των φανατικών των γηπέδων δεν πρέπει να εγείρουν τη δικαιολογημένη ανησυχία όλων μας.

Μόνο που αυτά τα παιδιά είναι δικά μας. Προϊόντα των αδιεξόδων και των προβλημάτων της εποχής. Μεγαλωμένα στους δρόμους και τα σοκάκια της Καβάλας. Ισως της Δράμας, όπως λεγόταν χθες, που θεωρείται το ορμητήριό τους. Παιδιά, που μεγαλώνοντας δίχως ελπίδα για δουλειά, προκοπή ή ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο -κι ας είναι ουτοπικός- ασπάστηκαν τις διαχρονικά πειστικές σε νέους ανθρώπους ξεκάθαρες "αλήθειες" του φασισμού. Παιδιά, που νιώθοντας δικαίως αποστροφή για όλους και για όλα, πείστηκαν πως για όλα φταίει ο άλλος. Ο αναρχικός. Ο ξένος. Ο Αλβανός. Ο Εβραίος τραπεζίτης.

Οι προσεγγίσεις αυτές δε βοηθούν καθόλου όταν ο χρυσαυγίτης με το ξυρισμένο κεφάλι σηκώνει το γκλομπ έτοιμος να ανοίξει κεφάλια "ιδεολογικών αντιπάλων" μες στο θολό του το μυαλό. Εκείνη τη στιγμή η απάντηση πρέπει να είναι δυναμική και αποφασιστική.

Χθες το μεσημέρι όμως οι θαμώνες των παραλιακών καφέ στο δρόμο με τους κυβόλιθους, που οδηγεί προς το τελωνείο δεν αντέδρασαν. Δεν θορυβήθηκαν καν. Διέκοψαν για λίγο το μουχαμπέτι, σηκώθηκαν να δουν τι γίνεται από περιέργεια, διαπίστωσαν ότι οι αναρχοαυτόνομοι αποδείχθηκαν πιο γρήγοροι στα πόδια και για τούτο ξέφυγαν και μετά επέστρεψαν στη θέση τους ωσάν να μη συνέβη τίποτα σπουδαίο.

Είχαν κι έναν καφέ να τελειώσουν.

Νίκος Σπιτσέρης

ΥΓ: Σύμφωνα με ανακοίνωση που αναρτήθηκε χθες στο Indymedia ήταν η δεύτερη επίθεση χρυσαυγιτών. Προηγήθηκε κι άλλη επίθεση προχθές Τετάρτη. Χθες το βράδυ οι αναρχοαυτόνομοι απάντησαν με ειρηνική πορεία. Το κλίμα πολώνεται.

Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

Κακογραμμένη σύμβαση

"3. Οι βασικοί μισθοί του διευθυντή και των προϊσταμένων προσαυξάνονται κατά 31% και κατά 26% αντίστοιχα και των υπευθύνων των υποκείμενων οργανικών μονάδων όπως προβλέπεται από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) της επιχείρησης κατά 20%".

Αυτό είναι το επίμαχο σημείο της επιχειρησιακής σύμβασης της ΔΕΥΑΚ, που αναδείχθηκε στο δελτίο ειδήσεων του Mega το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, και παρουσιάστηκε ως ακύρωση στην πράξη του μνημονίου και της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης από τον δήμαρχο Καβάλας Κωστή Σιμιτσή. Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, η αλήθεια είναι διαφορετική. Οι προσαυξήσεις του διευθυντή και των προϊσταμένων της ΔΕΥΑΚ που αναφέρονται στη σύμβαση αφορούν μόνο την ποσοστιαία διαφορά των μισθών των στελεχών της επιχείρησης από τους εργαζόμενους. Από τη στιγμή, που όπως φαίνεται οι αυξήσεις των εργαζομένων της επιχείρησης είναι παγωμένοι, όπως και όλοι οι μισθοί στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ένεκα μνημονίου, ούτε οι διευθυντές και οι προϊστάμενοι της ΔΕΥΑΚ θα πάρουν αυξήσεις. Απλώς και την επόμενη χρονιά η διαφορά των αποδοχών τους από τους άλλους εργαζομένους θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα όπως ποσοστιαία καθορίζονται.

Τούτο όμως δε σημαίνει πως όλα είναι καλώς καμωμένα. Η διατύπωση της επιχειρησιακής σύμβασης της ΔΕΥΑΚ, όπως αντιλαμβάνεται κάθε άνθρωπος που γνωρίζει στοιχειωδώς την ελληνική, κάθε άλλο παρά ακριβής μπορεί να χαρακτηριστεί. Μπορεί στο δελτίο του Mega να βιάστηκαν να βγάλουν συμπεράσματα και να μην πήραν -κακώς, κάκιστα- την άποψη του δημάρχου, ακολουθώντας τους κανόνες της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας που προτάσσει την ταχύτητα και τον εντυπωσιασμό αντί της αξιοπιστίας και της εξαντλητικής διασταύρωσης των στοιχείων, αλλά η επίμαχη σύμβαση είναι σίγουρα κακογραμμένη και κατά συνέπεια εκθέτει τον δήμαρχο.

Μα, θα αντιτείνει κανείς πρόκειται για λεπτομέρειες. Όμως η γυναίκα του Καίσαρα κατά την σοφή ρήση δεν αρκεί να είναι, αλλά και να φαίνεται τίμια. Μπορεί εν προκειμένω, τα όσα ακούστηκαν στο δελτίο ειδήσεων του Mega να αδικούν τον δήμαρχο, αλλά τούτο δεν σημαίνει ότι δεν οφείλει να προσέχει στο εξής ο ίδιος, η νομική υπηρεσία ή ο διευθυντής του δήμου εν πάση περιπτώσει, τη σωστή διατύπωση των επίσημων εγγράφων του δήμου.

Νίκος Σπιτσέρης

ΥΓ: Η επίμαχη σύμβαση είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως και η απολύτως σαφής και ξεκάθαρη σύμβαση της ΔΕΥΑ Σπάρτης. Όποιος θέλει μπορεί να κάνει τις συγκρίσεις και να βγάλει τα συμπεράσματά του.

Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2010

Χωματερή "η Ελλάς"

Είναι φορές, που μια εικόνα αρκεί για να καταδείξει το γενικότερο πρόβλημα ενός τόπου ή μιας ολόκληρης εποχής. Αρκεί φερ' ειπείν να δείξει κανείς μια οικογένεια με μικρά παιδιά που ζει σε παραγκούπολη για να μπορεί να βγάλει γενικότερα συμπεράσματα για τη χώρα ολόκληρη. Μια τέτοια εικόνα έδειξε για πολλοστή φορά χθες το πρωί ένα τηλεοπτικό κανάλι. Ουρές απορριμματοφόρων έξω από τη χωματερή των Λιοσίων στην Αττική να περιμένουν επί ώρες να αδειάσουν τα σκουπίδια. Το πρόβλημα είναι ότι λίγες μέρες πριν έληξε η σύμβαση 100 περίπου εργαζομένων, που ήταν απολύτως απαραίτητοι για τη λειτουργία της χωματερής και αντί οι συμβάσεις τους να ανανεωθούν ή να αντικατασταθούν εγκαίρως από μετατάξεις από άλλες υπηρεσίες, έμεινε η χωματερή με τους λίγους μόνιμους εργαζόμενους, που δεν αρκούν. Η διαχείριση των 9 περίπου τόνων σκουπιδιών που καταλήγουν κάθε μέρα στη χωματερή είναι αδύνατη με το υπάρχον προσωπικό, με συνέπεια για μια διαδικασία που διαρκεί περίπου 5 λεπτά, να απαιτούνται 5 και πλέον ώρες αναμονής.

Αλλά το χειρότερο είναι ότι πολλά απορριμματοφόρα φορτωμένα πηγαίνουν ως τη χωματερή και φορτωμένα γυρνούν. Έτσι, δεν μπορούν να πάρουν μέρος στην αποκομιδή των απορριμμάτων, αφού και την επομένη ο οδηγός πρωί-πρωί θα σταθεί στην ουρά έξω από τη χωματερή μήπως και καταφέρει να αδειάσει το όχημά του.

Αρκεί κανείς να λογαριάσει τα καύσιμα, που ασκόπως ξοδεύονται στο πήγαινε-έλα των απορριμματοφόρων, τα χαμένα μεροκάματα των οδηγών, αλλά και τα καυσαέρια με τα οποία ασκόπως επιβαρύνεται η ατμόσφαιρα από τα δρομολόγια από και προς τη χωματερή για να αντιληφθεί το μέγεθος της παθογένειας του ελληνικού δημοσίου.

Τίποτα από όλα αυτά δε θα γινόταν αν υπήρχε σχεδιασμός. Αν υπήρχε συντεταγμένη Πολιτεία, που θα ήξερε πότε λήγουν οι συμβάσεις των ανθρώπων και θα φρόντιζε εγκαίρως να τους αναπληρώσει πριν παρουσιαστεί το πρόβλημα. Αλλά συντεταγμένη Πολιτεία δεν υπάρχει. Κράτος οργανωμένο δεν υπάρχει. Μονάχα κάτι χαλαροί συνασπισμοί νομής της εξουσίας, που εναλλάσσονται στο ρόλο των κυβερνώντων, με κύριο αντικείμενο το βόλεμα και την αρπαχτή. Ανίκανοι να φροντίσουν για τα στοιχειώδη όπως η αποκομιδή των απορριμμάτων. Ζήτημα που αφορά και τις αυτοδιοικητικές αρχές, που επίσης βουλιάζουν στο ίδιο τέλμα.

Νίκος Σπιτσέρης

Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Για τα στρατόπεδα

Με την επιφύλαξη που επιβάλλει κάθε κυβερνητική εξαγγελία σε τούτη τη χώρα, τούτη τη φορά το στρατόπεδο "Ασημακοπούλου" φαίνεται ότι περνά στο δήμο Καβάλας. Η ανακοίνωση του γραφείου του Καβαλιώτη υφυπουργού Υγείας Μιχάλη Τιμοσίδη την περασμένη εβδομάδα δε μοιάζει με τις συνηθισμένα πολιτικά πυροτεχνήματα για τη δημιουργία των εντυπώσεων, ενώ και η στάση του δημάρχου Καβάλας Κωστή Σιμιτσή, που δεν έσπευσε να θριαμβολογήσει δείχνει πως όντως κάτι τρέχει. Το μόνο που είπε ο δήμαρχος είναι ότι απομένει πια στο δήμο να καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση για την αξιοποίηση του στρατοπέδου. Μακάρι. Οι εκτάσεις που είχαν παραχωρηθεί πριν από δεκαετίες στον Ελληνικό Στρατό, ή έστω είχαν αγοραστεί κανονικότατα όπως υποστηρίζουν οι αξιωματούχοι του Ελληνικού Στρατού πρέπει να παραχωρηθούν, έστω να εξαγοραστούν με τίμημα αντίστοιχο αυτού που εξαγοράστηκαν προκειμένου να αποδοθούν προς τους πολίτες. Είναι φιλέτα απολύτως απαραίτητα για να ανασάνουν τα κέντρα των πόλεων, που πριν από δεκαετίες κρίθηκε ότι έπρεπε να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του στρατού με στόχο την έγκαιρη πάταξη του "εσωτερικού εχθρού".

Μα στο μεταξύ τα πάντα έχουν αλλάξει. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι προς ποια κατεύθυνση θα κινείται η πρόταση του δήμου Καβάλας. Τα μηνύματα που έχουν εκπεμφθεί μέχρι σήμερα είναι αντιφατικά. Ο Κωστής Σιμιτσής έχει δηλώσει ότι στα στρατόπεδα θα γίνουν χώροι πράσινου και αναψυχής και θα αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα κτίρια, που άλλωστε είναι χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά δείγματα της εποχής τους. Παράλληλα όμως με τούτη τη δήλωση έγιναν κατ' επανάληψη συσκέψεις στο πλαίσιο του προγράμματος FATE για την αξιοποίηση των στρατοπέδων, που δικαίως δικαιολογούν ανησυχία.

Επίσης, επεκτατικές διαθέσεις ανάλογες του δήμου, που τα τελευταία χρόνια "καταλαμβάνει" με τη συναίνεση του στρατού χώρους του στρατοπέδου, επιδεικνύει και η Ελληνική Αστυνομία, οχήματα της οποίας μπαινοβγαίνουν στο χώρο. Η στάση αυτή, με δεδομένη την αναγκαιότητα μετεγκατάστασης της Αστυνομικής Διεύθυνσης από το κτίριο της οδού Ομονοίας δημιουργεί δικαιολογημένα συνειρμούς.

Το αύριο του στρατοπέδου "Ασημακοπούλου", καθώς και των υπολοίπων εκτάσεων εντός του οικιστικού ιστού ετούτης της τσιμεντούπολης δεν μπορεί να αποφασιστεί κεκλεισμένων των θυρών. Η δημοτική Αρχή οφείλει από να βιαστεί να καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση στην Πολιτεία για να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία, που -όπως φαίνεται- είναι ευνοϊκή για την παραχώρηση του στρατοπέδου. Παράλληλα όμως, οφείλει να ανοίξει άμεσα το διάλογο ή έστω να παρουσιάσει τα σχέδιά της ενώπιον της κοινωνίας.

Νίκος Σπιτσέρης

Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Περιπέτεια με λέξεις

Η κρίση ζητά απαντήσεις. Οι απαντήσεις λέξεις. Αυτές τις λέξεις, που χρειάζονται τα σημερινά παιδιά, οι πολίτες του αύριο, για να απαντήσουν στα αδιέξοδα των καιρών, θα αναζητήσουν σήμερα και αύριο στο Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής, που διοργανώνει για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά η "Ε" με την αρωγή των διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το καθιερωμένο πια Εργαστήρι, που προετοιμάζει τα παιδιά για τον ετήσιο Διαγωνισμό Μαθητικού Διηγήματος, που διοργανώνει η "Ε" για 10η συνεχόμενη χρονιά. Στα προηγούμενα χρόνια, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για τη λογοτεχνική γραφή με τους Θόδωρο Γρηγοριάδη, Μαρία Κυρτζάκη, Σώτη Τριανταφύλλου και Γιάννη Ατζακά. Φέτος, ενόψει του θεατρικού διηγήματος στο οποίο θα διαγωνιστούν με θέμα "Είμαι γλάρος", τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν με δυο μάστορες της θεατρικής γραφής, τον Στρατή Πανούριο και τον Ανδρέα Στάικο.

Η πρώτη ύλη υπάρχει και μάλιστα με τα χρόνια καλά δουλεμένη. Τα χρόνια που προηγήθηκαν, πολλά παιδιά, παρακινούμενα από τους γονείς και τους δασκάλους του, αλλά και με αφορμή αυτό τον διαγωνισμό μπήκαν στη διαδικασία της γραφής. Των μυστικών της. Αναμετρήθηκαν με τη γλώσσα στο λιγοστό ελεύθερο χρόνο που διαθέτουν και τα κατάφεραν καλά, με την ενθάρρυνση εκπαιδευτικών, που δεν αρκούνται στη διεκπεραίωση του αναλυτικού προγράμματος.

Η περιπέτεια του φετινού διαγωνισμού, που ξεκινά και τυπικά σήμερα και αύριο στο θέατρο "Αντιγόνη Βαλάκου", θα έχει και φέτος μόνο νικητές. Όχι μόνο όσους καταφέρουν να διακριθούν με τα γραπτά τους. Αλλά και όλους τους συμμετέχοντες. Όλα τα παιδιά, που θα μπουν στη διαδικασία να γράψουν, να διαβάσουν έστω και ένα θεατρικό έργο, ακόμα και αν στο τέλος δεν τολμήσουν να εκτεθούν με το γραπτό τους. Να αντισταθούν με λέξεις στη βαρβαρότητα. Τους συγγραφείς, που θα έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν με ένα τόσο δυναμικό κοινό. Τους εκπαιδευτικούς, που θα πάρουν και φέτος τη χαρά της δημιουργίας, απαλλαγμένοι από το άχθος της διεκπεραίωσης μιας ύλης, που στόχο δεν έχει τη χαρά της δημιουργίας, αλλά την παραγωγή "εργαλείων" ικανών να περνούν από τη δοκιμασία των αλλεπάλληλων εξετάσεων διά βίου.

Αυλαία και πάμε. Η περιπέτεια ξαναρχίζει.

Νίκος Σπιτσέρης

Σύνθετα προβλήματα

Η αξίωση των συνδικαλιστών της ΔΕΗ να προχωρήσει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιγνίτη στη Δράμα κόντρα στην εκφρασμένη εδώ και δεκαετίες ομόθυμη θέληση των κατοίκων του νομού είναι απτή απόδειξη και των αδιεξόδων του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και των πολύπλοκων ζητημάτων των καιρών, που δεν απαντώνται πλέον με ένα ναι ή με ένα όχι. Για την ακρίβεια ουδέποτε τα προβλήματα μπορούσαν στα σοβαρά να απαντηθούν με ένα ναι ή με ένα όχι, αλλά επί δεκαετίες κυριάρχησαν λογικές του τύπου "το δίκιο του εργάτη και της εργατικής τάξης" και η αναγωγή των συνδικάτων σε αυθεντία. Μόνο που δεν είναι έτσι πια. Πριν από δεκαετίες, το ζητούμενο ήταν έτσι απλά η δημιουργία θέσεων εργασίας για την εργατιά και κατόπιν οι αγώνες για την υπεράσπιση των δίκαιων αιτημάτων της.

Σήμερα, μετά από δεκαετίες βιασμού του περιβάλλοντος, το οποίο οι περισσότεροι πλέον -έστω στη θεωρία- αποδέχονται ότι το δανειστήκαμε από τους προγόνους μας και οφείλουμε να το παραδώσουμε όπως το παραλάβαμε στους απογόνους μας, το ζητούμενο δεν είναι απλά η δημιουργία θέσεων εργασίας. Εν μέσω τέτοιας κρίσης, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θεωρείται και είναι απολύτως αναγκαία, αλλά υπό προϋποθέσεις, με πρώτη και κυριότερη αυτή του σεβασμού του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε εμείς και τα παιδιά μας. Οι επόμενοι ένοικοι ετούτου του μικρού πλανήτη έχουν το δικαίωμα να ζήσουν σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον.

Άρα νόμος δεν μπορεί να είναι το δίκιο του εργάτη της ΔΕΗ, που αδιαφορεί παγερά για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος του νομού Δράμας, αρκεί αυτός να συνεχίσει να απολαμβάνει το κάθε άλλο παρά ταπεινό εισόδημα που του προσφέρει η ΔΕΗ. Επομένως, οι οικολόγοι της Δράμας, που συνεχίζουν με συνέπεια τον αγώνα τους εναντίον της εκμετάλλευσης των λιγνιτών, είναι υποχρεωμένοι να συμμαχήσουν με την υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Τίνα Μπιρμπίλη, που τάσσεται εναντίον του αιτήματος των συνδικαλιστών.

Με άλλα λόγια, οι οικολόγοι είναι υποχρεωμένοι να ταχθούν στο πλευρό του κατεστημένου, που εν προκειμένω εκπροσωπείται από την υπουργό της κυβέρνησης, εναντίον του αιτήματος της εργατικής τάξης, όπως εκφράζεται από τη συνδικαλιστική της έκφραση στη ΔΕΗ. Τόσο σύνθετα. Τόσο αντιφατικά. Τόσο πολύχρωμα, που οι απλές, στακάτες, ξεκάθαρες απόψεις του ΚΚΕ, αλλά και των μελλοντικών συνοδοιπόρων του στο ΣΥΡΙΖΑ δε μπορούν να απαντήσουν.

Νίκος Σπιτσέρης

Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010

Στο φως

Όλα θα ήταν πολύ καλύτερα εάν ακόμα και με αυτή την αυστηρή εφαρμογή του μνημονίου εξασφαλιζόταν η έξοδος της χώρας από την κρίση. Εάν ακόμα και με την περαιτέρω αύξηση της ανεργίας, τη μείωση των ήδη εξαθλιωμένων μισθών στον ιδιωτικό τομέα και τις απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, υπήρχε φως στην άκρη του τούνελ. Εάν τηρώντας κατά γράμμα ετούτη τη βαθύτατα αντιλαϊκή πολιτική που μας επιβάλλουν τα κουστουμαρισμένα κοράκια του διεθνούς κεφαλαίου υπήρχε τρόπος να τονωθεί η ανάπτυξη. Η πραγματική οικονομία, ώστε σε βάθος χρόνου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την υπέρβαση του σημερινού αδιεξόδου.

Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτή η πολιτική άλλο δεν κάνει από το να βαθαίνει το αδιέξοδο. Την κρίση. Να πολλαπλασιάζει το χρέος. Όπως σημείωσε ο πρώην υπουργός Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ Αλέκος Παπαδόπουλος σε εκδήλωση του ΕΛΙΑΜΕΠ για την κρίση, οι τόκοι που θα πληρωθούν το 2011 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία θα κινούνται γύρω στα 16 δισ. ευρώ και ως το 2015 θα αυξάνονται συνεχώς μέχρι του μυθώδους ύψους των 20 δισ. ευρώ, δηλαδή γύρω στο 9% του ΑΕΠ. "Το βάρος αυτό είναι ασήκωτο για τη χώρα", επεσήμανε.

Η πρόταση του κ. Παπαδόπουλου είναι να περιοριστεί δραστικά κατά 30% ο δημόσιος τομέας. Το έργο να αναλάβει μια ανεξάρτητη επιτροπή κύρους από τη Βουλή εντός του 2011, με σκοπό να συντάξει "ένα θαρραλέο και ριζοσπαστικό "πενταετές πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης"", το οποίο στη συνέχεια θα κριθεί από τον λαό με εκλογές. Μόνο, όπως εκτιμά, μέσω ενός τέτοιου σχεδίου αναγέννησης, που θα ενσωματώνει τα μέτρα του μνημονίου, αλλά θα κινείται πέραν αυτού σε μια αναπτυξιακή λογική μπορεί να ξεπεράσει η χώρα την κρίση. Αλλά ετούτο το σχέδιο δεν μπορεί να κριθεί από άβουλους βουλευτάδες που ψηφίζουν ελαφρά τη καρδία ό,τι επιβάλλει ο αρχηγός. Απαιτείται εθνική συμφωνία με "ανοιχτά βιβλία", που πρέπει να επικυρωθεί μέσω εκλογών, ώστε να αναλάβουν άπαντες τις ευθύνες τους. Πολιτικοί και πολίτες. Συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι.

Άλλος δρόμος δεν υπάρχει, όπως και να το δει κανείς. Πρέπει να κληθούμε να αποφασίσουμε είτε το δραστικό περιορισμό του δημοσίου τομέα που προτείνει ο κ. Παπαδόπουλος, είτε την εθνικοποίηση των τραπεζών και την αύξηση του δημοσίου τομέα που προτείνουν το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο φως. Σε τόσο κρίσιμη συγκυρία οι αποφάσεις δεν μπορεί να λαμβάνονται εν κρυπτώ και παραβύστω.

Νίκος Σπιτσέρης

Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

"Καπρίτσιο" και αβεβαιότητα

Η προσπάθεια των στελεχών της Νέας Δημοκρατίας να υποβαθμίσουν στο επίπεδο ενός απλού καπρίτσιου την ίδρυση της "Δημοκρατικής Συμμαχίας" από τη Ντόρα Μπακογιάννη είναι εύλογη. Κατανοητή. Αναμενόμενη. Αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιτύχει και τούτο όχι λόγω της πανηγυρικής έναρξης του νέου πολιτικού φορέα στο γήπεδο του Μπάτμιντον, που σκόρπισε ρίγη συγκίνησης στο πανελλήνιο. Αλλά γιατί οι καιροί ευνοούν -αντικειμενικά- τη δημιουργία νέων πολιτικών υποκειμένων, ικανών να συλλάβουν τα μηνύματα της κοινωνίας και να ανταποκριθούν στις ανάγκες των καιρών. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά, που εν δυνάμει μπορεί να λειτουργήσει υπέρ των δύο νεοπαγών πολιτικών υποκειμένων, που ιδρύθηκαν πρόσφατα: Της "Δημοκρατικής Συμμαχίας" υπό τη Ντόρα Μπακογιάννη στο χώρο της κεντροδεξιάς και της "Δημοκρατικής Αριστεράς" υπό τον Φώτη Κουβέλη στο χώρο της κεντροαριστεράς. Ότι ο κόσμος όπως τον ξέραμε γκρεμίζεται. Η Ευρωπαϊκή Ενωση όπως την ξέραμε καταρρέει. Ο καπιταλισμός -όπως τον ξέραμε- καταρρέει.

Τούτο δε σημαίνει ούτε ότι ο καπιταλισμός "έφαγε τα ψωμιά του", ούτε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση ολοκληρώνει τον κύκλο της και πια σύντομα θα είναι παρελθόν. Όταν όμως μετά την Ελλάδα, στο μηχανισμό διάσωσης της Ε.Ε και του Δ.Ν.Τ. εντάσσεται παραδομένη η Ιρλανδία, ο άλλοτε "κέλτικος τίγρης" της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενώ φουντώνουν οι ανησυχίες ότι σύντομα μπορεί να ακολουθήσουν η Πορτογαλία και η Ισπανία, τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι τίποτα πια δεν είναι όπως πριν.

Αυτό που ζούμε είναι το τέλος του ιστορικού κύκλου της βιομηχανικής κοινωνίας και η αντικατάστασή του με την κοινωνία της πληροφορίας, της επικοινωνίας και της γνώσης. Σε μια τόσο μεγάλη διαδικασία μετάβασης και βαθύτατων κοινωνικών αλλαγών και μετασχηματισμών, που συντελούνται ταχύτατα, οι μανιχαϊστικές προσεγγίσεις περί τη Δεξιά, την Αριστερά και το ρόλο τους δεν είναι ικανές να δώσουν απαντήσεις. Όχι πια πως δεν υφίστανται εν τη ευρεία τους έννοια αυτοί οι διαχωρισμοί.

Αλλά σε τέτοιες συνθήκες, εν μέσω κρίσης αντίστοιχης του κραχ του 1929, που προκάλεσε την εμφάνιση του φασισμού, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο σχηματισμό του δυτικού και ανατολικού μπλοκ που κράτησε μισό αιώνα, οι απλουστευτικές προσεγγίσεις άλλο δε δείχνουν από την αδυναμία των εκφραστών τους να αντιληφθούν τι πραγματικά συμβαίνει γύρω τους.

Εν κατακλείδι, η επιβίωση και μακροημέρευση των δυο νεοπαγών κομματικών σχηματισμών είναι τόσο αβέβαιη, όσο αυτή των κομματικών σχηματισμών, οι εκπρόσωποι των οποίων βιάζονται να προεξοφλήσουν την αποτυχία τους.

Νίκος Σπιτσέρης

Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010

Στο ποδάρι

Η οργισμένη αντίδραση του δημάρχου Χρυσούπολης και Νέστου από την 1η Ιανουαρίου του 2011 Σάββα Μιχαηλίδη για την προγραμματισμένη κατάργηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Χρυσούπολης στο πλαίσιο της εξοικονόμησης πόρων από τη λειτουργία του δημοσίου τομέα είναι εύλογη. Όχι γιατί ενδεχομένως δεν θα μπορούσε πράγματι να γίνει αναδιάρθρωση των υπηρεσιών της Πυροσβεστικής, για λόγους οικονομίας. Θα μπορούσε και ενδεχομένως δεν θα υπήρχε ουσιαστικό πρόβλημα κάλυψης της επαρχίας Νέστου. Το πρόβλημα που ανακύπτει εν προκειμένω είναι το απολύτως δικαιολογημένο έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών και των αιρετών της αυτοδιοίκησης στα σχέδια μιας Πολιτείας αποδεδειγμένα ανάλγητης και ανίκανης, που δεν συνηθίζει να θέτει σε εφαρμογή ολοκληρωμένα εναλλακτικά μοντέλα λειτουργίας με στόχους συγκεκριμένους και μετρήσιμους, όπως θα μπορούσε να είναι η απολύτως απαραίτητη εξοικονόμηση πόρων από τη λειτουργία του δημοσίου ή η αύξηση της αποτελεσματικότητάς του.

Η πείρα διδάσκει πως όλα γίνονται στο ποδάρι. Όλα. Ως και τομές σημαντικές που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να αλλάξουν πολλά σε τούτο τον έρμο τόπο όπως ο "Καλλικράτης". Είμαστε στο παρά πέντε και κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει. Πώς θα λειτουργεί από τη νέα χρονιά το νέο κράτος που θα προκύψει από τον "Καλλικράτη". Διότι αυτό που συνέβη δεν ήταν απλώς συνενώσεις δήμων και νομαρχιών, αλλά μια επανίδρυση του κράτους, με μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων από την κεντρική εξουσία στις νέες τοπικές εξουσίες. Ακόμα όμως δεν έχουν εκδοθεί τα απαραίτητα Προεδρικά Διατάγματα, που θα προβλέπουν επακριβώς ποιος θα κάνει τι , ποιος θα πάει πού και ούτω καθεξής.

Με αυτά τα δεδομένα γιατί να πιστέψει ο Μιχαηλίδης και οι κάτοικοι του νέου δήμου Νέστου ότι η αναδιάρθρωση της Πυροσβεστικής δεν θα έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια της περιοχής προ του κινδύνου πυρκαγιών; Πολλώ δε μάλλον όταν τα νέα σχέδια σε Πυροσβεστική, Αστυνομία, Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη ονομάζονται για λόγους οικονομίας "Καλλικράτης". Μια φράση πασπαρτού, που όμως δείχνει ανάγλυφα την ένδεια ιδεών και στόχων όσων την εκστομίζουν κάθε τρεις και λίγο δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν.

Νίκος Σπιτσέρης

ΥΓ: Τα καλά νέα που ήρθαν αργά χθες το βράδυ δεν αλλάζουν την ουσία του σχολίου. Το μόνο που προσθέτουν είναι η διαχρονική αξία της ρήσης "κι ο Αγιος φοβέρα θέλει".

Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2010

Στο Cova

Σάββατο βράδυ στο Cova. Ο χώρος οικείος. Πρόσωπα γνωστά. Ο Κώστας Τσαλαπατάνης στα πλήκτρα και η Βιβή Ντουμάνη στο τραγούδι. Το τραγούδι τους γυμνό. Ή μάλλον σχεδόν γυμνό. Σα να έβαλε κάτι πρόχειρο πάνω του, ένα τζιν, ένα μπλουζάκι καλοκαιρινό και εμφανίζεται μπροστά μας με γνώση και θέση. Όχι πρόχειρο. Αφτιασίδωτο. Με τη σιγουριά ενός 18άρη ή μιας 18άρας που ξέρουν -ή μάλλον θα 'πρεπε να ξέρουν αν και το αγνοούν- ότι δε χρειάζεται παρά μόνο ένα παντελόνι και μια μπλούζα για να λάμψουν. Ο Κώστας είναι καλός μουσικός. Η σκηνή τον άντεξε δίπλα σε μια Τάνια Τσανακλίδου. Η Βιβή είναι απτή απόδειξη ότι σε τούτη τη χρεωκοπημένη χώρα υπάρχει ελπίδα. Η Βιβή είναι ένα από τα πρόσωπά της. Βγήκε στη σκηνή με μια μαύρη φούστα, ένα μπλουζάκι και ένα γιλέκο έτοιμη να υπερασπιστεί την αλήθεια των τραγουδιών με φωνή και συναίσθημα. Από τραγούδι σε τραγούδι γίνεται όλο και καλύτερη. Τραγουδά με την καρδιά, το μυαλό, αλλά και τα χέρια που κάνουν πίσω ένα παιχνίδι με τις σκιές. Στο τραγούδι της Χαρούλας "για ένα τανγκό" σηκώνονται δυο κορίτσια και προσπαθούν να χορέψουν.

Κυριακάτικος Τύπος την επομένη. Η Ντόρα κάνει κίνημα με στόχο να διεμβολίσει το χρεωκοπημένο δικομματικό σύστημα. Ο Αλαβάνος αναζητά τις αιτίες της μειωμένης απήχησης του εγχειρήματός του στην Περιφέρεια Αττικής, ενώ προσπαθεί να ερμηνεύσει το ξέσπασμα του Παπανδρέου κόντρα στη Μέρκελ. Ο Σαμαράς ψάχνει τρόπους κατευνασμού της γκρίνιας εντός Ν.Δ. Ο καθηγητής Γιώργος Ρούσης αναζητά τρόπους παγίωσης των θετικών εκλογικών αποτελεσμάτων της αντισυστημικής Αριστεράς. Ο συγγραφέας πλέον, άλλοτε "σοφό παιδί" του ΚΚΕ τη δεκαετία του '80, Νίκος Κοτζιάς γράφει εύστοχα πως ζητούνται νέοι τρόποι έκφρασης των πολιτών.

Αυτό είναι και το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα των καιρών. Οι τρόποι έκφρασης των πολιτών από τη μια άκρη του πολιτικού σκηνικού ως την άλλη. Τρόποι εντός και εκτός πολιτικής, ώστε τα πολλά νέα ταλαντούχα παιδιά, που αναζητούν στα τυφλά τρόπους να εκφραστούν και να μπουν σε μια αγορά εργασίας πεθαμένη, να βρουν το δρόμο τους. Θα τον βρουν. Φαινόταν στα πρόσωπά τους το βράδυ του Σαββάτου στο Cova. Εντός και εκτός μπάρας. Στη σκηνή και στα τραπέζια.

Νίκος Σπιτσέρης

Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Τα παντελόνια

"Ξυπνήστε και παραδεχθείτε τα λάθη σας. Φοράτε και παντελόνια". Με ετούτο το σχόλιο στο facebook υποστηρικτής του Στάθη Εριφυλλίδη, απάντησε σε σχόλιο πικραμένου υποψηφίου της παράταξης του Θόδωρου Καλλιοντζή, που καταφέρθηκε εναντίον των ουκ ολίγων που έδωσαν το παρών στην τελευταία συγκέντρωση του κ. Καλλιοντζή, αλλά μετά την απομάκρυνση από το χώρο της συγκέντρωσης, αποδύθηκαν σε έναν αγώνα για την επανεκλογή του Κωστή Σιμιτσή. Μια επανάληψη των λόγων της ήττας του κ. Καλλιοντζή και αντίστοιχα της νίκης του κ. Σιμιτσή ουδέν θα εισέφερε. Είναι ένα θέμα που έχει εξαντληθεί και εν τέλει πλέον μια εβδομάδα μετά τη δεύτερη Κυριακή δεν αφορά παρά μόνο τους χαμένους ή τους νικητές των εκλογών.

Αυτό που όμως χρήζει σχολιασμού είναι η φράση "φοράτε και παντελόνια", την οποία δεν τη χρησιμοποιούν μονάχα οι πικραμένοι υποστηρικτές του Καλλιοντζή, αλλά πολλοί νεοέλληνες δίχως προφανή λόγο, αφού είναι ηλίου φαεινότερον ότι το να φορά κανείς παντελόνια δεν απαιτεί κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο.

Σήμερα παντελόνια φορούν άπαντες. Αρσενικοί και θηλυκοί, ηλίθιοι και ιδιοφυείς, λαμόγια και ονειροπόλοι. Ως εκ τούτου, φράσεις σαν αυτή που εκτόξευσε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της τετραετίας και ο κ. Σιμιτσής του τύπου "εγώ τιμάω τα παντελόνια που φοράω" ή "εγώ δε φοράω τα παντελόνια γιατί κρυώνω", ουδέν προσθέτουν παρά μόνο την πλήρη σύγχυση του ομιλούντος. Ενδεχομένως και κάποια ευαισθησία στο κρύο ή μια αγωνία για τους ενδυματολογικούς κώδικες της εποχής.

Τα παντελόνια δεν είναι προνόμιο των αντρών, που τάχατες τιμούν τα λόγια τους, ούτε πολύ περισσότερο, αποτελούν ένα διαχρονικό σύμβολο της μπέσας και της παληκαριάς. Τα παληκάρια της επανάστασης του 1821 όπως ο Κολοκοτρώνης, που έλεγε εμφαντικά "εβγάλαμε την μπούντζα μας και εβγήκαμε" μιλώντας για τον αγώνα, δεν καταδέχονταν να φορέσουν τα φράγκικα ρούχα -κατά πώς χαρακτήριζαν τα παντελόνια και τα κοστούμια, αλλά ουδείς μπορούσε να αμφισβητήσει την αντρειοσύνη τους.

Τα παντελόνια είναι εδώ και δεκαετίες τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μέρος τόσο της αντρικής όσο και της γυναικείας γκαρνταρόμπας και πέραν τούτου ουδέν.

Ούτε, γιατί πολλές παρεξηγήσεις γίνονται στις μέρες μας, ο Σιμιτσής κέρδισε τις εκλογές επειδή συχνά-πυκνά χρησιμοποιούσε αυτή τη γελοία και άστοχη φράση. Απλά, έτυχε.

Νίκος Σπιτσέρης