Θέμα λογικής

Η ρητορική των στελεχών του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. που υπεραμύνονται τον ρόλο και την τάχατες αναγκαιότητα του διπολισμού είναι το δίχως άλλο τερατώδης. Τρομακτική. Αυτοί που επί δεκαετίες αντιμετώπιζαν το κράτος ως λάφυρο, που ανήγαγαν το ρουσφέτι επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε επιστήμη, αυτοί που έδωσαν τα άγια ετούτου του τόπου τοις κυσί υψώνουν το δάχτυλο και απειλούν με ακυβερνησία. Εγκαλούν την αριστερά και τους μικρότερους κομματικούς σχηματισμούς για τις ευθύνες τους για τη χρεοκοπία της χώρας και καλούν τους πολίτες να επιβραβεύσουν με την ψήφο τους όσους ευθύνονται για το σημερινό απόλυτο αδιέξοδο. Καλούν τους οργισμένους άλλοτε ψηφοφόρους τους να μην ψηφίσουν με το θυμικό, αλλά με την «ψυχρή λογική», υπερασπιζόμενοι μια θέση καταφανώς παράλογη.

Ας το πούμε απλά. Αυτό που υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των δυο κομμάτων-φυλών που τα τελευταία χρόνια δεν ασχολούνταν στιγμή με την πολιτική, παρά μόνο με το βόλεμα ημετέρων και την αναπαραγωγή του σαθρού συστήματος που τους εξέλεξε, είναι επί της ουσίας το εξής: «Ναι, εμείς τα κάναμε σκατά, αλλά αυτά τα σκατά μόνο εμείς μπορούμε να τα καθαρίσουμε». Αλλά τα σκατά δεν έχουν ούτε ιδεολογικό πρόσημο, ούτε συμπεριφέρονται με άλλον τρόπο σε όσους τα παρήγαγαν. Άρα αυτή η καταφανώς παράλογη θέση των εκπροσώπων των δυο μεγάλων κομμάτων οδηγεί στο εντελώς αντίθετο συμπέρασμα: Οι ψηφοφόροι οφείλουν με εντελώς ψυχρή λογική, απαλλαγμένοι από κάθε συναισθηματισμό, να «μαυρίσουν» αυτούς που ευθύνονται για τη χρεοκοπία του τόπου. Όχι μόνο με το θυμικό. Όχι μόνο με τον εύλογο θυμό τους. Αλλά χρησιμοποιώντας την ψήφο τους για να πιέσουν προς την κατεύθυνση των αλλαγών που πρέπει να γίνουν.

Έχουν δίκιο οι εκπρόσωποι του διπολισμού όταν υποστηρίζουν ότι η είσοδος πολλών κομμάτων στη Βουλή δεν είναι πανάκεια. Πράγματι. Αλλά από την άλλη η αναπαραγωγή του ίδιου φθαρμένου και δικαίως χρεοκοπημένου στη συνείδηση των πολιτών πολιτικό σύστημα είναι σίγουρη συνταγή αποτυχίας. Οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις ξεχείλωσαν το δημόσιο, υπερχρέωσαν τη χώρα με μόνο στόχο την επανεκλογή τους, αδιαφόρησαν για τη διάλυση του παραγωγικού ιστού κι όταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι αποδείχθηκαν ανίκανες να διαπραγματευτούν στοιχειωδώς τους όρους μιας συμφωνίας εξόδου από την κρίση. Γι αυτό πρέπει να ηττηθούν. Με βάση την ψυχρή λογική.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Της κακομοίρας

Η ιδέα του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοϊδη να δημιουργηθούν Κέντρα Κράτησης Μεταναστών ανά την Ελλάδα για μια τω όντι ρηξικέλευθη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος είναι το δίχως άλλο καταπληκτική. Για τούτο έγινε ασμένως αποδεκτή από τη Νέα Δημοκρατία. Κλείστε τα αυτιά σας σε όσους αντιδρούν υποστηρίζοντας ότι με αποθήκες ψυχών ανά την Ελλάδα δεν λύνεται το πρόβλημα και δώστε βάση στο σκεπτικό του πολιτικού ανδρός, που κάκιστα δεν διεκδίκησε κατά πώς απειλούσε την προεδρία του ΠΑΣΟΚ και τον πρωθυπουργικό θώκο. Το μεγαλειώδες στη σύλληψή του σχέδιο έχει ως εξής:

Τα Κέντρα Κράτησης που θα δημιουργηθούν σε όλες τις περιφέρειες θα προσφέρουν ανέσεις (ακομοντέισιον στη γλώσσα των τουριστικών πρακτόρων) που θα συγκρίνονται μόνο με αυτές που προσφέρουν πεντάστερα ξενοδοχεία. Δωμάτια μεγάλα και ευήλια θα ικανοποιούν κάθε ανάγκη, ενώ για τις οικογένειες των ταλαίπωρων μεταναστών θα υπάρχουν συγκροτήματα κατοικιών με όλες τις ανέσεις. Εστιατόρια, μπαρ, κινηματογράφοι και γήπεδα μπάσκετ, βόλλευ και τέννις θα προσφέρουν μια ολοκληρωμένη πρόταση ψυχαγωγίας και άθλησης (σ.σ. δεν βρέθηκαν ελεύθερες εκτάσεις για γήπεδα γκολφ) ώστε οι ταλαίπωροι μετανάστες να αξιοποιούν δημιουργικά τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο τους. Τις άλλες ώρες θα μαθαίνουν τη γλώσσα της χώρας προορισμού (αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά), ενώ παράλληλα θα εξειδικεύονται σε επαγγέλματα αιχμής, που έχουν ζήτηση εις την Εσπερίαν ώστε να μην χάνουν χρόνο ούτε αυτοί, ούτε οι εταιρίες που θα τους περιμένουν να καλύψουν τις θέσεις εργασίας, που ήδη δημιουργούνται ειδικά για αυτούς και τις κλίσεις τους.

Στο μεταξύ, το ολοκληρωμένο σχέδιο του μεγίστου Χρυσοχοϊδη προχωρά με την εκτύπωση εντυπωσιακών φυλλαδίων που οσονούπω θα μοιραστούν στο κέντρο της Αθήνας όπου σήμερα συσσωρεύονται σε άθλιες συνθήκες οι μετανάστες προκειμένου να επιλέξουν το Κέντρο Κράτησης της επιλογής τους. Έβρος, Νεάπολη Κοζάνης, Κιλκίς και άλλοι εξωτικοί προορισμοί θα περιλαμβάνονται στα φυλλάδια που δεν θα διανεμηθούν μόνο στους μετανάστες, αλλά και αλλαχού προκειμένου η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού να συνδυάζεται και με την τουριστική προβολή.

Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο θα πείσει τους εταίρους μας ότι αξίζουμε μια θέση στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα κονιορτοποιήσει μεμιάς τους ισχυρισμούς των ευρωπαίων αξιωματούχων που προσφάτως διέπραξαν το ολίσθημα να ανοίξουν τη συζήτηση για μισθούς Βαλκανίων στην Ελλάδα. Αντί άλλης κατακλείδας παρατίθεται η επική ατάκα του Νίκου Ρίζου από την ταινία «Της Κακομοίρας»: «Κι όποιος πει κακό για μας, να βγει το μάτι του σαν λουκουμάς». Μιχάλη μου.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Όμηροι στον βόρβορο

Αυτό το φιάσκο διαρκείας με την επιλογή των ανέργων για το πρόγραμμα κοινωνικής εργασίας αποτυπώνει με ακρίβεια πολλές από τις παθογένειες, που οδήγησαν τη χώρα σε τούτη τη γενικευμένη κρίση οικονομίας και αξιών. Το πρώτο στοιχείο είναι η γενικευμένη δυσπιστία. Ό,τι και να ειπώθηκε περί κριτηρίων και ελέγχου από το ΑΣΕΠ δεν έπεισε, παρά μόνο ελάχιστους που έψαχναν αφορμή για να πειστούν. Οι υπόλοιποι γνωρίζοντας τον τρόπο λειτουργίας των κομμάτων εξουσίας τα τελευταία χρόνια θεωρούσαν εξαρχής δεδομένη την πελατειακή σχέση και την ύπαρξη υπογείων διαδρομών και κινήθηκαν καταλλήλως. Όσοι αναζητούσαν διακαώς μια θέση έστω για αυτούς τους πέντε μήνες, έστω για αυτά τα 625 ευρώ τον μήνα έσπευσαν να ζητήσουν βοήθεια από βουλευτάδες, δημάρχους, αντιπεριφερειάρχες, κομματάρχες, όλον αυτό τον εσμό που αναπαράγει με τερατώδη συνέπεια τη νοοτροπία του βολέματος και της αρπαχτής. Όσοι δεν ενδιαφέρονταν έψαξαν από την αρχή να βρουν ποιες παρακαμπτήριες οδοί θα χρησιμοποιηθούν με στόχο το ρουσφέτι και δεν κουράστηκαν να βρουν αφορμές.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ήρθε η δεδομένη ανικανότητα της δημόσιας διοίκησης να καταδείξει τον βαθμό ανυποληψίας του ελληνικού κράτους. Το πρόβλημα με το λογισμικό δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Από την πρώτη στιγμή καταχώρησης των δεδομένων παρουσιάστηκαν προβλήματα και αυτό το επισήμανε εγκαίρως ο πρόεδρος της Αναπτυξιακής Καβάλας Μιχάλης Σκορδάς. Τα προβλήματα όμως δεν ξεπεράστηκαν. Υπό την πίεση των χιλιάδων ανέργων που υπέβαλαν αίτηση, της καθυστέρησης που σημειώθηκε και των εκλογών που έρχονται τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν με σωρεία λαθών. Οι πίνακες των επιλεγέντων αποσύρθηκαν για να συνταχθούν εξαρχής.

Ευλόγως λέγεται πως αυτός ήταν ο στόχος εξαρχής. Η πολιτική ομηρία των χιλιάδων ανέργων που υπέβαλαν αιτήσεις. Τώρα πια θα προσδοκούν και όσοι επελέγησαν στην αρχή, αλλά και όσοι θεωρούν ότι αδικήθηκαν συν όσους μπαίνουν ξάφνου στο παιχνίδι με την εισαγωγή νέων κριτηρίων από το υπουργείο την ύστατη στιγμή. Αλλά ό,τι και να συμβαίνει οι εξαπατημένοι άστεγοι, οι απελπισμένοι άνεργοι, οι χρεωκοπημένοι μικρομεσαίοι, οι απαξιωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι και οι χιλιάδες ιδιωτικοί υπάλληλοι, που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα καθημερινά τους έξοδα συνειδητοποιούν ότι αυτός ο βόρβορος του βολέματος και της αρπαχτής πρέπει να κλείσει μια για πάντα. Ο κανιβαλισμός για τη συντήρηση αυτού του χρεωκοπημένου συστήματος έχει ξεπεράσει τα όριά του. Δεν στρέφεται πια μόνο έναντι όσων απέχουν του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος. Πνίγει τη χώρα και τους πολίτες της, που έχουν μόνο μια επιλογή. Να αποφύγουν τον στραγγαλισμό.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Μια γιορτή

Ο χάρτης της Ελλάδας ήταν βαμμένος με κόκκινο από τα παιδιά του 20ου νηπιαγωγείου Καβάλας για να συμβολίζει τις θυσίες όσων έδωσαν τη ζωή τους για να απελευθερωθεί ετούτος ο τόπος. Όσων «έβγαλαν τις μπούντζες τους και εβγήκανε» όπως το έθεσε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απαντώντας σε ερωτήσεις ξένων δημοσιογράφων πώς ξεκίνησαν την επανάσταση δίχως όπλα, χρήματα και στρατό. Οι δυο νηπιαγωγοί άρχισαν εναλλάξ να αναφέρουν το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, ενώ από τα ηχεία ακουγόταν ο όρκος των Φιλικών. «Ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισάθλια Πατρίς ! Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε».

Τον λόγο πήραν τα νήπια, όχι με τα κλασσικά ποιήματα που συνήθως ακούγονται στις σχολικές γιορτές, που διεκπεραιώνονται δυο φορές τον χρόνο προς τιμήν των εθνικών επετείων. Ένα ποίημα του Κάλβου για τον Ιερό Λόχο, τέσσερα δημοτικά τραγούδια και ο Θούριος του Ρήγα έδωσαν μια ολοκληρωμένη εικόνα της εποχής για να ακολουθήσει χορός και τραγούδι όλων των παιδιών στον ρυθμό του «Τσάμικου» από την «Αθανασία» του Μάνου Χατζιδάκι με την ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά στους στίχους του Νίκου Γκάτσου: «Στα κακοτράχαλα τα βουνά/με το σουραύλι και το ζουρνά/πάνω στην πέτρα την αγιασμένη/χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι./Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής/κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής».

Ακολούθησαν αποσπάσματα από το «Μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη με τα νήπια να ντύνονται Μεγάλες Δυνάμεις και λαός και το κλείσιμο έγινε με το «Φίλοι κι αδέρφια» σε στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη, μουσική Σταύρου Ξαρχάκου, που τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης. Μια γιορτή ξεχωριστή δίχως ίχνος σχολικής ναφθαλίνης με ξεπατικωμένους λόγους του ’50 και του ’60, που έβαλε τα νήπια στο κλίμα της εποχής και τα βοήθησε να το βιώσουν δια της συμμετοχής. Με ζωγραφιές, τραγούδια και χορούς. «Με το σουραύλι και τον ζουρνά». Απείρως χρησιμότερη από το κακοστημένο και ανόητο πανηγυράκι των σχολικών παρελάσεων υπό το άγρυπνο βλέμμα ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων.

Η υποδειγματική γιορτή φέρει τις υπογραφές των Φαίης Μπίμπη και Ειρήνης Σιώκη, που προτίμησαν τη δουλειά από τη διεκπεραίωση κόντρα στην πεπατημένη.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Φωνές

Ένα βρεγμένο τζάμι με σκόρπιες στάλες βροχής χωρίζει τον θεατή από έναν σχεδόν καθαρό ουρανό. Πολύ γαλάζιο και λίγα σύννεφα, που μπορεί να ευθύνονται για τη βροχή που μόλις έπεσε, αλλά είναι έτοιμα να παραχωρήσουν τη θέση τους στον ήλιο. Θέμα χρόνου είναι. Ίσως και αντίληψης. Ο ροκ ήχος συνδυάζεται με φωτογραφίες που δηλώνουν μοναξιά και απουσία, αλλά και σκηνές από μια συναυλία που δεν έγινε. Θα γίνει. «Πού να χωρέσει/ το ψέμα μέσα στην αλήθεια/πώς να χωρέσει η λογική μές στην συνήθεια/πώς να χωρέσει ένα συγγνώμη μέσ’ στο λάθος». Το συγκρότημα είναι οι «Φωνές». Το τραγούδι «Είμαι εδώ». Τη μουσική και τους στίχους υπογράφει ο Δημήτρης Βούλγαρης, ενώ στα τύμπανα είναι ο Γιώργος Βαλόζος από τη Λάρισα. Στα φωνητικά ο Νίκος ΙΖΙ Γραμμάτος από την Καβάλα. Η ηχογράφηση έγινε εξ αποστάσεως. Σε στούντιο της Λάρισας γράφτηκε η μουσική. Στο στούντιο Nemesis στην Καβάλα γράφτηκαν τα φωνητικά.

Το μήνυμα του Νίκου (ΙΖΙ) Γραμμάτου εξηγεί: «Όταν οι φωνές, η κιθάρα, τα τύμπανα, ενώνονται ακόμα και εξ' αποστάσεως, τότε μπορεί να δημιουργηθεί τέχνη και οι φωνές αυτές να γίνουν ακόμα πιο δυνατές... να ταξιδέψουν από πόλη σε πόλη ελεύθερα και να συναντήσουν ψυχές με τις οποίες θα μιλήσουν μαζί τους».

Το τραγούδι ακούγεται και είναι ενδιαφέρον. Ο στίχος έχει πράγματα να πει. Αλλά το σημαντικότερο είναι η διαδικασία μέσω διαδικτύου, που δεν είναι πρωτότυπη. Καθημερινά άνθρωποι που ζουν σε διαφορετικά μέρη συναντιούνται, ανταλλάσσουν απόψεις, δημιουργούν καινούργια τραγούδια, παίζοντας ο ένας εδώ και ο άλλος εκεί. Σε τούτη τη μεταμοντέρνα εποχή που ζούμε τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την ανθρώπινη επαφή και τη δημιουργία. Ούτε ο χρόνος, ούτε ο τόπος. Όλα, μα όλα, είναι σχετικά. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μπορεί ένα σημαντικό τραγούδι να γράφεται από ανθρώπους διασκορπισμένους σε δυο-τρεις ηπείρους. Μπορεί ο κιθαρίστας-τραγουδοποιός να βρίσκεται στην Ολλανδία, ο ντράμερ στην Αμερική και ο μπασίστας στην Ινδία. Όχι, η επαφή μέσω του διαδικτύου δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή. Μπορεί όμως να αλλάξει καταλυτικά τους κανόνες του παιχνιδιού. Η έμπνευση των υπερρεαλιστών να αδιαφορούν για τον τόπο και τον χρόνο είναι πια παρόν. Καθημερινότητα.

«Εμαθα πολλά κι όμως δεν ξέρω τίποτα/πίστεψα πολλά, μα δεν αξίζαν τίποτα». Οι φωνές της νέας εποχής πληθαίνουν σ’ αυτό τον κόσμο τον μικρό, τον μέγα.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Εκατομμύρια ευρώ στον βρόντο

Με τα προγράμματα του Leader έχουν δημιουργηθεί στον νομό Καβάλας πάνω από 300 αγροτουριστικές επιχειρήσεις. Εάν λειτουργούσαν, ως όφειλαν, με χρήση αγροτουριστική η οικονομία του νομού Καβάλας θα είχε σήμερα άλλη δυναμική. Όχι πως δεν θα υπήρχε κρίση. Όχι πως ο κύκλος εργασιών που θα υπήρχε, θα αρκούσε για να αναπληρωθούν τα χαμένα εισοδήματα των αγροτών. Αλλά ένας κύκλος εργασιών στον έναν ή στον άλλο βαθμό θα υπήρχε. Επιτυχημένες επιχειρήσεις που θα ξεχώριζαν θα υπήρχαν και θα μπορούσαν να τονώσουν ουσιαστικά την τοπική οικονομία. Τα χρήματα όμως που μοιράστηκαν μέσω της Αναπτυξιακής Καβάλας μένουν στην πλειοψηφία τους εγκλωβισμένα σε αναπαλαιωμένα ακίνητα, που λειτουργούν ως κατοικίες, παρά τον δεδομένο σχεδιασμό για τη λειτουργία τους σε βάθος χρόνου ως αγροτουριστικές επιχειρήσεις και παρά τον όρο να λειτουργούν ως τέτοιες και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Προφανώς δεν είναι αυτό το πρόβλημα της τοπικής, πολύ περισσότερο της εθνικής οικονομίας. Είναι όμως ένα εμφαντικό παράδειγμα της ανυπαρξίας ενός αναπτυξιακού σχεδιασμού και των απαραίτητων μηχανισμών ελέγχου της διάθεσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, με συνέπεια τα ουκ ολίγα κονδύλια που εκταμιεύτηκαν στα τόσα χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στην «επάρατη» Ευρωπαϊκή Ενωση να μην αποδίδουν. Αντί της ύπαρξης δυναμικών επιχειρήσεων, μικρότερων ή μεγαλύτερων, που εάν σήμερα λειτουργούσαν θα μπορούσαν να εισφέρουν στην εθνική οικονομία, γέμισε η ελληνική επικράτεια βιομηχανικά κουφάρια και όμορφα αναπαλαιωμένες κατοικίες, που στεγάζουν νοικοκυριά.

Αλλά όταν η συζήτηση αφορά την Ευρωπαϊκή Ενωση σπανίως αγγίζει τέτοια θέματα. Είναι πιο βολικό να εξακοντίζουμε μύδρους εναντίον της Μέρκελ, του Σόιμπλε και του Μπαρόζο και των άλλων νεοφιλελεύθερων κοράκων, παρά να κάνουμε αυτοκριτική επί της ουσίας για τα οφέλη και τις ζημιές, που μετράμε ως χώρα από τη συμμετοχή μας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η σκληρή μονεταριστική πολιτική που ακολουθείται ωσάν ευαγγέλιο σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και οι καλβινιστικής ηθικής και έμπνευσης συμπεριφορές κατά των χωρών του ευρωπαϊκού νότου επιβάλλεται να αλλάξουν, αλλά το γεγονός αυτό δεν μπορεί να παραγράψει τις ευθύνες του ανίκανου και διεφθαρμένου ελληνικού πολιτικού κατεστημένου.

Όλα αυτά τα χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση χάθηκαν ανεκμετάλλευτα ανυπολόγιστα ποσά, που αν είχαν ενταχθεί σε έναν αναπτυξιακό σχεδιασμό με προοπτική θα μπορούσαν να είχαν σήμερα αλλάξει πλήρως το οικονομικό προφίλ της χώρας. Αλλά η συζήτηση για αυτά τα θέματα δεν φέρνει ψήφους. Αντίθετα με την κενή τις περισσότερες φορές ρητορική κατά των μνημονίων έτσι γενικώς και αορίστως πασπαλισμένη με γενναία δόση εθνικοφροσύνης. Παστρικά πράματα. Συνταγή απλή και δοκιμασμένη. Άλλωστε, ο αδειανός ο ντενεκές κάνει κατά κανόνα περισσότερο θόρυβο.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Βολευτοκρατία και "κοινωνική εργασία"

Οι διαμαρτυρίες για τη μοριοδότηση των ανέργων, που αγωνίζονται έστω και για αυτά τα 625 ευρώ για ένα πεντάμηνο που δίνει το πρόγραμμα κοινωνικής εργασίας μπορεί να είναι δίκαιες ή άδικες. Μα ό,τι και να συμβαίνει είναι και αναμενόμενες και εν τέλει απολύτως δικαιολογημένες. Μα, θα αντιτείνει κανείς πώς μπορεί να είναι άδικες από τη μια και δικαιολογημένες από την άλλη. Πώς είναι δυνατόν δηλαδή να θεωρείται δικαιολογημένη η αντίδραση ενός ανθρώπου που δεν αδικήθηκε;



Η απάντηση βρίσκεται στον τρόπο λειτουργίας των μηχανισμών βολέματος που έστησαν τα δύο μεγάλα κόμματα τα τελευταία χρόνια στην εποχή της βουλευτοκρατίας ή «βολευτοκρατίας». Μηχανισμοί, που υπάρχουν και αναπαράγονται με τον μόνο τρόπο που γνωρίζουν. Αυτόν του βολέματος. Δεν έχει καμμία απολύτως σημασία αν λένε αλήθεια ή ψέματα. Εάν το βόλεμα αφορά μια μίζα των 500.000 ευρώ, τη νομιμοποίηση μιας αυθαίρετης παράγκας ή μια υπόσχεση για δουλειά στον Μαρινόπουλο, στον Βασιλόπουλο, ή στο πρόγραμμα κοινωνικής εργασίας.


Οι υποσχέσεις μοιράζονται αβέρτα. Προσέρχεται στο βουλευτικό γραφείο ο απελπισμένος άνεργος γιατί έτσι εκπαιδεύτηκε να κάνει ή γιατί έτσι του είπαν πως δουλεύει το σύστημα και ζητά μια θέση απασχόλησης και ας είναι και για 600 ευρώ το μήνα και ας είναι για πέντε μήνες μοναχά. Ο βουλευτής και οι συνεργάτες του δεν διστάζουν να υποσχεθούν τα πάντα στους πάντες και ας μην μπορούν επί της ουσίας να παρέμβουν. Συνέβη και στον αδιάβλητο –όπως αργότερα αποδείχθηκε- πρώτο γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για διορισμό στο δημόσιο το 1995, που σήμανε και το τέλος της πολιτικής καριέρας του αείμνηστου Αναστασίου Πεπονή. Η ατάκα ήταν σαφής και δεδομένη, ενίοτε δε συνοδευόταν με κλείσιμο του ματιού: «Κάνε εσύ την αίτηση και ας το πάνω μου». Έκαναν λοιπόν τότε αίτηση όσοι πέρασαν από τα βουλευτικά γραφεία, αλλά βρέθηκαν αίφνης μπροστά σε διαδικασία αντίστοιχη πανελλαδικών εξετάσεων με κρυμμένα ονόματα.

Εν προκειμένω, στην περίπτωση του προγράμματος κοινωνικής εργασίας ακόμα και αν θεωρήσει κανείς δεδομένο πως η μοριοδότηση όντως έγινε με απολύτως αντικειμενικά κριτήρια, το κλίμα εντός του οποίου υποβλήθηκαν αιτήσεις ήταν δηλητηριασμένο. Τοξικό. Οι παρεμβάσεις των βουλευτικών γραφείων και οι υποσχέσεις γνωστές στην πιάτσα. Αρα, ό,τι και να έγινε τελικά, όσοι βρέθηκαν εκτός πινάκων επιλογής έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι αδικήθηκαν.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Οι έμποροι

Οκτώ στους 10 εμπόρους της Καβάλας χρησιμοποιούν ιδιωτικές καταθέσεις, οικογενειακές οικονομίες και δανεικά για να διατηρήσουν ανοικτά τα καταστήματά τους.

Επτά στους 10 δεν μπορούν να πληρώσουν τους ανοικτούς λογαριασμούς στους προμηθευτές τους για εμπορεύματα που αγόρασαν πέρυσι, ενώ λόγω έλλειψης πίστωσης και εκκρεμών οφειλών δυσκολεύονται να δώσουν νέες παραγγελίες.

Έξι στους 10 αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τις τράπεζες, τα πλαφόν, τις σφραγισμένες επιταγές τρίτων, ενώ έχουν ληξιπρόθεσμες δόσεις δανείων.

Πέντε στους 10 καθυστερούν την πληρωμή ενοικίων, λογαριασμών ΔΕΚΟ, ενώ πληρώνουν τους εργαζόμενούς τους με έναντι καταβολή του μισθού.

Τέσσερις στους 10 εμπόρους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε εφορία, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και περιμένουν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις για να μπορέσουν να τις τακτοποιήσουν.

Τρεις στους 10 χρωστούν μισθούς ακόμα και τριών μηνών και δεν μπορούν να απολύσουν εργαζόμενους γιατί δεν έχουν τα χρήματα της αποζημίωσης.

Πηγαίνουν κάθε πρωί στο μαγαζί όπου στέγασαν όνειρα και φιλοδοξίες εκ προοιμίου νικημένοι. Ακυρωμένοι από αποφάσεις ανθρώπων που δεν έχουν κολλήσει ένα ένσημο στη ζωή τους. Αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τον αντίπαλο, που πια βρίσκεται παντού. Αγορεύει στη Βουλή και παίρνει αποφάσεις αδιαφορώντας ή αδυνατώντας να αντιληφθεί ότι εκείνη τη στιγμή διαγράφει όνειρα και ζωές. Φοράει κοστούμια και ταγιέρ και τρομοκρατεί τους εν δυνάμει πελάτες από τα βραδινά δελτία τρόμου και πανικού. Αρκεί μια ατάκα για τον Αρμαγεδώνα που έρχεται για να νεκρώσουν τα πάντα. Να μην μπει άνθρωπος στο μαγαζί. Να μην τυπωθεί ούτε μια απόδειξη έστω για δείγμα. Μα στο μεταξύ, μαζί με την φοροκαταιγίδα και τα χαράτσια μαζεύονται οι λογαριασμοί. Πιέζουν οι πιστωτές. Λιγοστεύουν δραματικά οι πελάτες και πυκνώνουν οι εφιάλτες, μαζί με την κατανάλωση αντικαταθλιπτικών. Το ΤΕΒΕ έγινε ΟΑΕΕ και το βάρος ακόμα πιο ασήκωτο. Η πατρίδα τους αρνείται ακόμα και αυτό το δικαίωμα της περίθαλψης.

Όσοι δεν αντέχουν κατεβάζουν μια για πάντα τα ρολά, αφήνοντας πίσω τους εγκαταλελειμμένες βιτρίνες με ράφια σπασμένα, παλιούς λογαριασμούς και διαφημιστικά φέιγ βολάν να κείτονται καταγής θυμίζοντας πως κάποτε σε κείνη τη γωνιά κάποιοι δούλευαν και έκαναν όνειρα. Κάποιοι ξενυχτούσαν με το νου τους στην αλλαγή της βιτρίνας ή σε κείνο το δάνειο, που ήταν απαραίτητο για το επόμενο άνοιγμα, που δεν έγινε ποτέ. Μόνο κάτι στατιστικές αναλύσεις απόμειναν και κάτι χρηματοπιστωτικοί δείκτες στη διάθεση των λιμοκοντόρων που επιμένουν να κάνουν σχέδια για τους ανθρώπους δίχως ίχνος ανθρωπιάς. Ποτέ τους δεν διδάχτηκαν τι πάει να πει μαγαζί.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Αλλιώτικες εκλογές

Οι εκλογές που έρχονται θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ορόσημο στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Σύμφωνα με όσα καταγράφουν οι αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις του τελευταίου χρόνου θα σηματοδοτήσουν πιθανότατα το τέλος της κυριαρχίας του δικομματικού συστήματος που επικράτησε μεταπολιτευτικά και την έναρξη μιας νέας εποχής συγκρότησης συμμαχικών κυβερνήσεων και τούτο θα συμβεί ανεξάρτητα από τη βούληση των σημερινών ηγεσιών των κομμάτων. Μπορεί για παράδειγμα ο Αντώνης Σαμαράς να υψώνει το δάχτυλο και να φοβερίζει τους Έλληνες με το δίλημμα «αυτοδυναμία της Ν.Δ. ή χάος», αν όμως η απόσταση που θα χωρίζει το κόμμα του από τον στόχο της αυτοδυναμίας είναι μεγάλη, δεν θα τολμήσει να ζητήσει επαναληπτικές εκλογές, που εξάλλου δεν αντέχει η χρεοκοπημένη χώρα.

Το αποτέλεσμα των εκλογών όμως δεν θα είναι δοκιμασία μόνο για το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. Η συγκρότηση συμμαχικών κυβερνήσεων ούτε είναι, ούτε μπορεί να θεωρείται πανάκεια και άρα η επιτυχία ή αποτυχία του εγχειρήματος μπορεί να επηρεάσει καταλυτικά την πορεία όλων των πολιτικών σχηματισμών στο άμεσο μέλλον. Ο πολιτικός χρόνος δεν είναι πυκνός μόνο για το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ., αλλά για όλους. Με άλλα λόγια όσο σύντομα αποδομήθηκαν η κυρίαρχη το 2007 Ν.Δ. του Καραμανλή με αποτέλεσμα δύο χρόνια αργότερα να οδηγηθεί σε εκλογική συντριβή και το ΠΑΣΟΚ του 2009 που θα δώσει μάχη επιβίωσης, το ίδιο σύντομα μπορεί να απαξιωθούν τα κόμματα που θα βγουν ενισχυμένα από την κάλπη αν δεν πείσουν τους ψηφοφόρους ότι μπορούν να συμβάλλουν σε μια όντως εναλλακτική πολιτική πρόταση.

Μα στο μεταξύ, μια άλλη εξίσου δραματική αλλαγή πρέπει να θεωρείται βέβαιη στον τρόπο διεξαγωγής του προεκλογικού αγώνα. Η χρεοκοπία της χώρας σημαίνει κάθετη πτώση των προεκλογικών δαπανών για αντικειμενικούς, αλλά και υποκειμενικούς λόγους. Με άλλα λόγια, τα χρεοκοπημένα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν αντικειμενικά να κάνουν προεκλογική καμπάνια με πλημμυρίδα τηλεοπτικών σποτ και γιγαντοαφίσες, αλλά ακόμα και όσοι από τους υποψηφίους έχουν τη δυνατότητα να ξοδέψουν χρήμα δεν θα το ρισκάρουν να προκαλέσουν την οργισμένη κοινή γνώμη.

Αυτή τη φορά το πορτοφόλι των υποψηφίων δεν θα παίξει τον καταλυτικό ρόλο που έπαιζε μέχρι πρότινος, χωρίς τούτο να σημαίνει πως όλοι ξεκινούν από την ίδια αφετηρία.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Το ερώτημα

Η συμμετοχή των μελών και φίλων του ΠΑΣΟΚ στη χθεσινή διαδικασία για την επικύρωση της εκλογής του μοναδικού υποψηφίου προέδρου του κόμματος Ευάγγελου Βενιζέλου έδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ακόμα σφυγμό. Εν προκειμένω, το ποτήρι είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο ανάλογα με την οπτική γωνία που αντιμετωπίζει το ζήτημα ο καθείς. Αυτοί οι περίπου 200.000 άνθρωποι ανά την Ελλάδα που αισθάνθηκαν την ανάγκη να πάνε μέχρι τις κάλπες για να στηρίξουν τον Βενιζέλο σε αυτή την νέα προσπάθεια μπορεί κανείς να πει ότι είναι λίγοι για ένα κόμμα εξουσίας που κυριάρχησε στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία τριάντα χρόνια. Πράγματι είναι λίγοι σε σχέση με τις 750.000 περίπου που πήραν μέρος στην εκλογή νέου αρχηγού το 2007.

Μα, στο μεταξύ μεσολάβησαν δυο μνημόνια και μια πολιτική, που κλόνισε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ με την κοινωνία, όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις του τελευταίου χρόνου. Με αυτό το δεδομένο, αλλά και με το δεδομένο ότι το 2007 ο αγώνας για την επικράτηση ενός εκ των δυο ισχυρών υποψηφίων σήμανε πανστρατιά και μια κινητοποίηση τω όντι εκλογική, ενώ χθες η ψήφος δεν είχε άλλο νόημα πέραν της έκφρασης στήριξης στον νέο αρχηγό, αυτοί οι 200.000 είναι μια καλή αφετηρία για μια καινούργια αρχή, όπως το έθεσε ο Βενιζέλος. Είναι μια ένδειξη που επιβεβαιώνει ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ακόμα ρίζες στην ελληνική κοινωνία.

Το ερώτημα είναι τι μέλλει γενέσθαι από δω και πέρα. Αν δηλαδή ο Βενιζέλος, που από την ήττα του το 2007 και κυρίως από τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2009 και μετά ταυτίστηκε απόλυτα με όλες τις επιλογές του Γιώργου Παπανδρέου που έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση του κόσμου είναι σε θέση να πείσει την κοινωνία ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να προτείνει λύσεις για το αύριο. Αν ο άνθρωπος που με την ιδιότητα του υπουργού Οικονομικών οδήγησε τη χώρα στο δεύτερο μνημόνιο μπορεί να πείσει ότι είναι σε θέση να προτείνει μια άλλη πολιτική.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Διαφθορά

Σε μια φράση της Λένας Γαρυφάλλου, εκπροσώπου του επενδυτικού σχήματος που σχεδίαζε να κάνει την επένδυση του γυαλιού στην Καβάλα τα προηγούμενα χρόνια αποτυπώνεται όλη η παθογένεια του ελληνικού κράτους: «Είμαι τυχερή εγώ που δεν έμπλεξα» δήλωσε, σχολιάζοντας την υπόθεση των υπαλλήλων του υπουργείου Ανάπτυξης, που ζητούσαν φακελάκι 120.000 ευρώ για να προωθήσουν τον φάκελο μιας επένδυσης. Διότι αυτοί προχώρησαν, πήραν το δάνειο και τώρα βρίσκονται με τη θηλιά στον λαιμό. Η μικρή ιστορία της επένδυσης γυαλιού, που σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς εάν γινόταν θα δημιουργούσε περί τις 200 άμεσες θέσεις εργασίας και άλλες 400 έμμεσες (οδηγοί, τυπογραφεία, παρεμφερείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις) έχει ως εξής: Πρόκειται για ένα επενδυτικό σχέδιο της τάξεως των 100 εκατομμυρίων ευρώ, που με βάση τη υψηλή βαθμολογία που συγκέντρωνε προσδοκούσε βάσιμα να πάρει μια επιχορήγηση της τάξεως του 50%. Μα ακόμα και αν τελικά δεν έπαιρνε τα 49-50 εκατομμύρια από την Πολιτεία, θα μπορούσε να επιδοτηθεί στη χειρότερη περίπτωση στο 40% του κόστους της επένδυσης.

Ο φάκελος πήγε και ξαναπήγε στο «υπουργείο Ανάπτυξης», επικαιροποιήθηκε ξανά και ξανά, ζητήθηκαν στοιχεία επί στοιχείων και τελικά η απάντηση ήταν πως η επιδότηση δεν μπορεί να ξεπεράσει το 30%. Μα σα να μην έφτανε αυτό, οι μανδαρίνοι του υπουργείου ζητούσαν στοιχεία επί στοιχείων και εν τέλει κάποια στιγμή ο τότε υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοϊδης τόλμησε να πει ξεκάθαρα ότι πρόκειται για επένδυση που δεν θεωρείται ότι πράγματι έχει ενδιαφέρον.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι τελικά η πρόταση αυτή απορρίφθηκε. Όχι. Ένα σοβαρό κράτος θα μπορούσε ενδεχομένως να απορρίψει μια τέτοια πρόταση δεδομένου ότι η επιδότηση της τάξεως του 45-50% ενός τέτοιου ποσού είναι κάθε άλλο παρά αμελητέο ποσό. Μπορεί οι εμπειρογνώμονες του υπουργείου να είχαν μελετήσει τον φάκελο και να είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί άλλο ένα βιομηχανικό κουφάρι σαν τα πολλά που κείτονται στις βιομηχανικές περιοχές της Θράκης ή ότι εν τέλει οι προοπτικές δεν θα ήταν τόσο ευοίωνες όσο τις παρουσίαζαν οι επενδυτές.

Το πρόβλημα είναι ότι η έγκριση ή η απόρριψη επενδυτικών σχεδίων ικανών να δημιουργήσουν πρωτογενή πλούτο εξετάζεται με κριτήρια κάθε άλλο παρά αναπτυξιακά. Το πρόβλημα είναι ότι ο φάκελος μιας επένδυσης προωθείται ή απορρίπτεται έναντι άλλου φακέλου. Ότι η ανικανότητα πάει χέρι-χέρι με τη διαφθορά και ακυρώνει εν τη γενέσει της κάθε προοπτική.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Η Γκρέκα

"Μπορώ να κάνω κι άλλα παιδιά", είπε. «Γκρέκα είμαι γω». Κι άφησε το ίδιο της το παιδί αβοήθητο. Τη γλίτωσε, αλλά του κόψαν το χέρι. Έκανε κι άλλα παιδιά κι αγγόνια κι ήταν η αδιαμφισβήτητη αφέντρα του σπιτιού. Γυναίκα με ίσκιο βαρύ, διαχειριζόταν τα χρήματα που έφερνε στο σπίτι ο άντρας. Αυτή φρόντιζε να κρατά την οικογένεια μια γροθιά στα δύσκολα και τα εύκολα. Μα, ο μονόχειρας γιος της δεν της το συγχώρησε. Σκληρός και δύστροπος άνθρωπος, μάλωνε και κατέβαζε καντήλια για ψύλλου πήδημα. Αλλά ειδικά γι' αυτήν που αδιαφόρησε για τη ζωή και για το χέρι πού 'χασε επεφύλασσε ειδική μεταχείριση. Της αντιμιλούσε και την έβριζε πατόκορφα με την παραμικρή ευκαιρία, ενώ συχνά με το ένα γερό του χέρι βαρούσε μπουνιές που μέναν στους τσατμάδες. Γιατί το ένα χέρι του Τάκη ήταν γερό σα σίδερο. Οι άλλοι τον φοβόνταν ή απλά τον απέφευγαν. Όπως κι ένας ανηψιός του. Που τον σιχαινόταν γιατί μιλούσε έτσι στη Μάνα. Όταν η Μάνα πέθανε, ο μονόχειρας ηρέμησε. Έγινε άλλος άνθρωπος. Θαρρείς πως μαζί με τη Μάνα έφυγε και το κρίμα που τον τυραννούσε.

Κάποια μέρα του είπε την ιστορία από την αρχή. Ο Τάκης -μικρό παιδί τότε- στη Βουλγαρική κατοχή, έπαιζε και χτύπησε άσχημα το χέρι του. Όταν πήγαν στο νοσοκομείο, οι αδίστακτοι κατακτητές εξήγησαν στη Μάνα πως κινδυνεύει όχι μόνο το χέρι, αλλά και η ζωή του παιδιού από γάγγραινα και απαίτησαν να βουλγαρογραφεί. Μα αυτή δεν το σκέφτηκε ούτε λεπτό. "Μπορώ να κάνω κι άλλα παιδιά", τους πέταξε στα μούτρα κι έφυγε. "Γκρέκα είμαι εγώ".

Το παιδί γλίτωσε, αλλά το 'χασε το χεράκι του κι έμεινε σακάτης για το υπόλοιπο του βίου. Περάσαν χρόνια κι ο Τάκης, αφού στο μεταξύ ηρέμησε, έδειχνε στον ανηψιό του τους βουλγαρογραμμένους νοικοκυραίους της Καβάλας κι αναρωτιόταν πώς ήταν δυνατό η Μάνα που τον γέννησε να τον αφήσει σακάτη για ένα ΟΧΙ.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Η ώρα της αλήθειας

Το μόνο που βρήκε να πει στους εκπροσώπους των εργαζομένων στη ΒΦΛ ο πολύς Ευάγγελος Βενιζέλος, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Οικονομικών και από την Κυριακή και τυπικά πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι πως πρόκειται για ένα δύσκολο και δυσεπίλυτο πρόβλημα. Μα, θα αναρωτηθεί κανείς πως ήταν ανάγκη να πιέσει ο Δημήτρης Παπουτσής να κλειστεί το ραντεβού με τον Βενιζέλο για να ακουστεί το προφανές παρουσία όλων των βουλευτών της Καβάλας; Όχι, δεν ήταν. Από την άλλη, τίποτα δεν πάει χαμένο. Έγινε η συνάντηση, συζητήθηκε το άδηλο μέλλον της Βιομηχανίας σε κορυφαίο επίπεδο και εν τέλει ο Βενιζέλος δεσμεύτηκε πως θα πιέσει και τα τρία ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τις διοικήσεις της ΔΕΠΑ και της ΒΦΛ και τον εκκαθαριστή της Proton Bank να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να αναζητήσουν λύση. Πέραν τούτου ουδέν.

Το συμπέρασμα που προκύπτει από τη συνάντηση είναι η εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση για τη ΒΦΛ, τους εργαζόμενους σε αυτή και την τοπική οικονομία, που ιδίως εν μέσω αυτής της κρίσης δεν μπορεί να αντέξει άλλο ένα τόσο μεγάλο πλήγμα, όσο το πιθανό λουκέτο της βιομηχανίας. Μα, μαζί με αυτό αντιλαμβάνεται κανείς πως η εποχή των μεγάλων και αστήρικτων «ΘΑ», που εκπέμπονταν κατά ριπάς ιδίως στις προεκλογικές περιόδους από τους εκπροσώπους των δυο μεγάλων κομμάτων παρήλθε ανεπιστρεπτί. Μας χωρίζουν λιγότερο από εκατό μέρες από τις πιο κρίσιμες εκλογές στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ και ο πολύς Βενιζέλος το μόνο που βρήκε να πει είναι πως πρόκειται για ένα δύσκολο και δυσεπίλυτο πρόβλημα.

Δεν το ‘πε γιατί σοβαρεύτηκε ξαφνικά, αλλά γιατί τα ψέματα τελειώσανε. Το μεταπολιτευτικό παραμύθι στηριγμένο σε ατάκες του τύπου «Τσοβόλα δώστα όλα» και «λεφτά υπάρχουν» δεν μπορεί πια να πείσει κανέναν και ακόμα και ο πληθωρικός στον λόγο του Βενιζέλος είναι υποχρεωμένος να μετρά τα λόγια του. Η σοβαρότητα της κατάστασης υποχρεώνει τους πάντες να σοβαρευτούν. Από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ του Σαμαρά που οφείλει εγκαίρως να αντιληφθεί ότι οι εκβιασμοί περί την αυτοδυναμία ανήκουν στο μακρινό παρελθόν μέχρι τα κόμματα της Αριστεράς, που σε τούτη τη συγκυρία δεν αρκεί να κάνουν κριτική για τα κακώς κείμενα. Οφείλουν να διατυπώνουν πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για την υπέρβαση του αδιεξόδου, που να πείθουν το εκλογικό σώμα ότι είναι εφικτές.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Αγροτικός γιατρός

Ο αγροτικός γιατρός ήταν ένα προσφιλές θέμα συζήτησης μεταξύ των μαυροφορεμένων γυναικών του Θεολόγου. Μαζεύονταν τα απογεύματα για τον καθιερωμένο καφέ και το γλυκό του κουταλιού σερβιρισμένο σε κείνα τα πιατάκια-πλατανόφυλλα και συζητούσαν για τα καθιερωμένα: για κείνη τη δαντέλα με το δύσκολο σχέδιο, για τα κατορθώματα παιδιών και εγγονιών και φυσικά για τις αρρώστιες τους. Την πίεση, το στομάχι, την καρδιά, τα φάρμακα. Μα και για τον αγροτικό γιατρό. Για κείνον τον ψηλό, που ‘ταν ξινός, για τον άλλο τον χαμογελαστό, για τη γιατρέσσα την καλή. Ο γιατρός στα χωριά ενέπνεε εμπιστοσύνη και σεβασμό για τις γνώσεις του. Γιατρός ήταν. Αυθεντία. Μα και παρηγοριά. Μετρούσε την πίεση, έδινε συμβουλές και αν δεν τσιγκουνευόταν το χαμόγελο κέρδιζε μια θέση στις καρδιές τους.

Όπως συνέβη με τον Μουσταφά Μουσταφά μερικές δεκαετίες πριν. Όταν ήρθε στο χωριό είχε προκληθεί ένα μικρό σοκ. Πολλές από τις γυναίκες του χωριού έλεγαν στον καφέ πως όχι. Δεν θα άφηναν τον «Τούρκο» να τις αγγίξει. Μα, ο Μουσταφά, ένας γλυκύτατος άνθρωπος, δεν πτοήθηκε διόλου. Με όπλο του το χαμόγελο και τη διάθεση να βοηθήσει τον πλησίον αποφάσισε να γίνει γιατρός και με τα ίδια όπλα ξεπέρασε πολύ σύντομα τις προκαταλήψεις του μικρού χωριού. Πολύ σύντομα, άλλαξε η συζήτηση, όχι όμως και η αφορμή. Για τον Μουσταφά μιλούσαν πάλι στον καφέ και στο γλυκό του κουταλιού στο πιατάκι-πλατανόφυλλο, αλλά πλέον όλες είχαν να πουν έναν καλό λόγο. Πια δεν ήταν «Τούρκος». Ήταν ο γιατρός τους. Αυτός που ήταν πάντα έτοιμος να ακούσει κάθε τους παράπονο, να τις δώσει συμβουλές και φυσικά να γράψει τα φάρμακα.

Τέτοιες υπέροχες ιστορίες πάει να ακυρώσει αυτό το νέο σχέδιο που θα απαγορεύει στους αγροτικούς γιατρούς να συνταγογραφούν. Ουδέποτε ο Μουσταφά θα μπορούσε να κερδίσει τις καρδιές των κατοίκων του Θεολόγου αν δεν είχε το δικαίωμα να συνταγογραφεί. Αν απλώς εξέταζε, αλλά έστελνε τους ασθενείς να γράψουν φάρμακα στα Λιμενάρια ή στο Κέντρο Υγείας του Πρίνου, με την ταλαιπωρία που τούτο συνεπάγεται. Η σκέψη να ακυρωθούν οι αγροτικοί γιατροί στο όνομα του κατά τα άλλα απολύτως απαραίτητου εξορθολογισμού των φαρμακευτικών δαπανών είναι πέρα για πέρα εσφαλμένη και πάρθηκε από ανθρώπους που αγνοούν πλήρως την πραγματικότητα.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Καραγκιοζιλίκια

Ακούγοντας το μήνυμα για τη νέα νίκη του ΠΑΣΟΚ που εκστόμισε ο νέος πρόεδρος του κόμματος Ευάγγελος Βενιζέλος, η εκλογή του οποίου θα επικυρωθεί και τυπικά στην εσωκομματική κάλπη την ερχόμενη Κυριακή, αντιλαμβάνεσαι ότι οι θλιβεροί πρωταγωνιστές του ελληνικού ναυαγίου δεν έχουν αντιληφθεί τι έχει συμβεί στο μεταξύ με τη δική τους καταλυτική ευθύνη. Μοιάζουν ως οι μοιραίοι επιβάτες του Τιτανικού στην πρώτη θέση, που αρνούμενοι τη βύθιση του «αβύθιστου» πλοίου στο οποίο νόμιζαν ότι επέβαιναν συνέχιζαν αμέριμνοι να χορεύουν, να τρων και να πίνουν, ώσπου να αντιληφθούν τον θανάσιμο κίνδυνο. Μα, θα αντιτείνει κανείς, τι θα περίμενες να πει ο Βενιζέλος; Ανέλαβε το τιμόνι ενός μεγάλου κόμματος όπως είναι το ΠΑΣΟΚ, το οποίο στις προηγούμενες εκλογές κατέκτησε την αυτοδυναμία με ποσοστό 43,92% και εξέλεξε 160 βουλευτές με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη Ν.Δ. που προτιμήθηκε από το 33,37% των ψηφοφόρων. Δεν θα ήταν δυνατόν να δηλώσει ότι αντικειμενικός στόχος είναι ο περιορισμός της έκτασης της ήττας.

Βάσει της ίδιας λογικής ο πρόεδρος του έτερου πόλου του μέχρι χτες πανίσχυρου διπολισμού, ο Αντώνης Σαμαράς παίζει τα ρέστα του για την αυτοδυναμία, απειλώντας τους Έλληνες με ακυβερνησία αν δεν του δώσουν την ευκαιρία να τους κυβερνήσει μονάχος. Δίχως εταίρους, κατά πώς συνήθιζαν μέχρι πρότινος οι νικητές των εθνικών εκλογών στην Ελλάδα.

Το πρόβλημα δεν είναι οι δηλώσεις των αρχηγών των δύο κομμάτων, που αντικειμενικά έχουν το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών για τη χρεοκοπία του τόπου. Αυτό που πραγματικά τρομάζει είναι η αδυναμία τους να αντιληφθούν τι έχει συμβεί στο μεταξύ. Αντί να αφήσουν κατά μέρους τις παπαριές περί νίκης και αυτοδυναμίας και να αρθρώσουν έστω και τώρα έναν πολιτικό λόγο εναλλακτικό ικανό να δώσει έστω και κάποιες πρώτες ενδείξεις όχι πως άλλαξαν, αλλά τουλάχιστον ότι θέλουν να αλλάξουν συνεχίζουν στο ίδιο μοτίβο. «Κουκιά έφαγαν, κουκιά μολογούν». Μόνο που στο μεταξύ όλα γύρω τους έχουν αλλάξει δραματικά. Οι δημόσιοι υπάλληλοι που παίρνουν χαρτζιλίκι αντί μισθού, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι που έχουν απολυθεί, οι μικρομεσαίοι που δεν άντεξαν και έβαλαν λουκέτο στο μαγαζί τους απαιτούν σοβαρές απαντήσεις στα υπαρξιακού χαρακτήρα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Αυτά τα καραγκιοζιλίκια εντείνουν και τη δικαιολογημένη οργή και την απαξίωση της πολιτικής.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Πατάτες

Το λεγόμενο «κίνημα της πατάτας» είναι μια ιδανική αφορμή για μια συνολικότερη συζήτηση περί τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών των αγροτικών προϊόντων, αλλά και την αντιμετώπιση στρεβλώσεων στην αγορά, που ούτε θέλει, ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει η Πολιτεία. Ουσιαστικά, η κοινωνία κάνει αυτό που δεν έκανε ως όφειλε το κράτος. Υπό την πίεση της δραματικής συρρίκνωσης μισθών και εισοδημάτων αναζητά τρόπους μείωσης και των τιμών των καταναλωτικών αγαθών. Πρόσκαιρα τα θύματα αυτής της διαδικασίας είναι οι μανάβηδες της γειτονιάς, που ως επί το πλείστον δεν φταίνε ούτε για τις συχνά απαράδεκτα υψηλές τιμές ορισμένων προϊόντων, ούτε για το γεγονός ότι τα ελληνικά προϊόντα συχνά δεν φτάνουν στο ράφι του μανάβικου. Αλλά μακροπρόθεσμα αυτή η ακτιβιστική ενέργεια μπορεί να γίνει ο καταλύτης για τον εξορθολογισμό της αγοράς, μα και να δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας μεταξύ καταναλωτή και παραγωγού, που μέχρι πρότινος έβλεπε ανήμπορος την παραγωγή του να σαπίζει και την αγορά να κατακλύζεται από ξένα προϊόντα.

Είναι ηλίου φαεινότερον ότι το σχήμα που εσχάτως λειτουργεί δεν μπορεί να κρατήσει στον καιρό. Δεν μπορεί δηλαδή εσαεί να προμηθεύει τους καταναλωτές της Καβάλας με αγροτικά προϊόντα ο Σύλλογος Ανέργων ή κάποιος άλλος σύλλογος που τη μια θα φέρνει πατάτες από το Νευροκόπι, την άλλη λάδι από τη Θάσο ή κάστανα από το Παγγαίο. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει είναι να ξεκινήσει η λειτουργία των δημοπρατηρίων αγροτικών προϊόντων, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Νέστου Γιάννης Πασσαλίδης. Έτσι, ο συνειδητοποιημένος καταναλωτής, γνωρίζοντας μέσω διαδικτύου την τιμή του αγροτικού προϊόντος στο δημοπρατήριο, θα είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να ελέγχει την τιμή στο ράφι και να επιβραβεύει με την προτίμησή του αυτούς που κερδίζουν, αλλά δεν κερδοσκοπούν εις βάρος του.

Πέραν της δημιουργίας καταναλωτικής συνείδησης που οικοδομείται, αυτή η προσπάθεια αφυπνίζει την κοινωνία. Ο μέχρι πρότινος απαθής καταναλωτής, που μοιρολατρικά έτρωγε ό,τι του πάσαραν και σε όποια τιμή καθόριζαν κάτι μυστήριοι μηχανισμοί της αγοράς, αντιλαμβάνεται την ισχύ του. Συνειδητοποιεί ότι μπορεί δια της συλλογικής δράσης να αλλάξει προς το συμφέρον του τους κανόνες του παιχνιδιού. Σε τούτη την τόσο δύσκολη συγκυρία τείνει το χέρι στον παραγωγό και αντιλαμβάνονται αμφότεροι την αξία της αλληλεγγύης. Είναι ζήτημα χρόνου σε αυτή την αλυσίδα να βρει τη θέση του και ο μανάβης της γειτονιάς.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Γαϊδουράγκαθα

Οι ενημερωτικές εκδηλώσεις για τα πλεονεκτήματα της καλλιέργειας του γαϊδουράγκαθου (ή αγριαγκινάρας) θα μπορούσαν να νοηθούν και ως συμβολισμός των ημερών. Από τα σχέδια δημιουργίας γηπέδων γκολφ σε πεντάστερα γκλαμουράτα ξενοδοχεία φτάσαμε στην εξύμνηση των αρετών του γαϊδουράγκαθου, που σπέρνεται μια φορά στα 12 χρόνια και δεν κινδυνεύει από αγριόχορτα, αφού είναι το ίδιο αγριόχορτο. Από την εποχή της κατασπατάλησης των κοινοτικών επιδοτήσεων σε άχρηστα κουφάρια, που τάχατες εντάσσονταν στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης καλλιεργειών ή σε σκυλάδικα της εθνικής και δίλιτρα μεταλλικά μνημεία ματαιοδοξίας, στο ταπεινό γαϊδουράγκαθο, που όπως λένε οι ειδικοί δεν είναι μόνο το καταλληλότερο καύσιμο για το ταπεινότερο και οικολογικότερο μέσο μεταφοράς, το γαϊδούρι. Είναι το «πετρέλαιο» της ελληνικής γης. Μόνο που πια, περιθώρια για υπερβολές και ασκήσεις επί χάρτου δεν υπάρχουν. Τα γαϊδούρια της πολιτικής γέμισαν τον τόπο με άχρηστα αγριόχορτα που πνίγουν εν τη γενέσει του κάθε σχέδιο ανάκαμψης όχι μόνο στον αγροτικό τομέα. Παντού.

Ας αποτελέσουν τα γαϊδουράγκαθα την αρχή μιας νέας προσέγγισης σοβαρής και μεθοδευμένης. Να καλλιεργηθούν με μέτρο και σύνεση στο πλαίσιο ενός συνολικότερου σχεδιασμού. Παραλλήλως, να δημιουργηθεί εξίσου συνετά και η απαραίτητη υποδομή για την παραγωγή υγρών καυσίμων με πρώτη ύλη τα γαϊδουράγκαθα και άλλα ενεργειακά φυτά. Να στηθούν μονάδες με ελληνικά κεφάλαια, όπου θα απασχοληθεί επιστημονικό δυναμικό που θα εξειδικευθεί στον συγκεκριμένο τομέα, ώστε να δοθεί έτσι επαγγελματική διέξοδος όχι μόνο στους αγρότες αλλά και στο επιστημονικό δυναμικό, που μην έχοντας επιλογές φεύγει μαζικά στο εξωτερικό.

Αλλά όλα αυτά προϋποθέτουν σχεδιασμό. Μελέτη. Συνυπολογισμό όλων των παραμέτρων, που μπορεί να ευνοούν ή να μην ευνοούν μια τέτοια προοπτική. Μπορεί για παράδειγμα τα διαθέσιμα στρέμματα για την καλλιέργεια γαϊδουράγκαθου να μην επαρκούν για τόσο φιλόδοξα σχέδια. Ή αντιθέτως να δικαιολογούν ακόμα πιο φιλόδοξο σχεδιασμό. Μπορεί η καλλιέργεια να ενδείκνυται για την περιοχή μας, μπορεί και όχι. Μπορεί να χρειάζονται μόνο δύο εργοστάσια για την παραγωγή βιοντίζελ, μπορεί και δώδεκα. Ο ρόλος του κράτους και της αυτοδιοίκησης δεν είναι να κατευθύνει με τρόπο απόλυτο την αγορά που θα δημιουργηθεί, αλλά από την άλλη τούτο δεν σημαίνει ότι μπορεί να αδιαφορεί πλήρως για ό,τι συμβαίνει.

Όχι τίποτε άλλο, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος αν πάλι τα κάνουν σκατά να τους κυνηγήσουν με τα γαϊδουράγκαθα.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Περίπολα πολιτών

Η συγκρότηση περιπόλων πολιτών στην περιοχή των Κρηνίδων για την αντιμετώπιση της δράσης συμμοριών, που έχουν διαρρήξει πολλά σπίτια του χωριού τις τελευταίες εβδομάδες ουδέν καλό προοιωνίζεται. Όταν ο πολίτης αποφασίζει να πάρει την καραμπίνα για να προστατευτεί γιατί νιώθει ότι η αστυνομία δεν είναι σε θέση να τον προστατέψει το πρώτο βήμα προς την αυτοδικία έχει γίνει και πια ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνει το δεύτερο. Πολίτες να έρθουν αντιμέτωποι με διαρρήκτες και να ανταλλαγούν ακόμα και πυρά. Η αστυνομία από την πλευρά της συνιστά ψυχραιμία και υπομονή. Οι αστυνομικοί αντιτείνουν πως δεν είναι αληθές ότι δεν γίνονται περιπολίες και ζητούν από τους κατοίκους δυο πράγματα: Να καταγγέλλουν κάθε ύποπτη κίνηση χωρίς να το θεωρούν ρουφιανιά και κάθε κλοπή ή απόπειρα κλοπής όσο ασήμαντη και να είναι.

Αλλά το πρόβλημα εν προκειμένω δεν αφορά μόνο τη σωρεία των διαρρήξεων του τελευταίου διαστήματος στις Κρηνίδες, στην περιοχή της Τούζλας ή στον δήμο Πιερέων. Δεν οφείλεται μόνο στη δικαιολογημένη στον έναν ή στον άλλο βαθμό αγανάκτηση των πολιτών για την αποτελεσματικότητα των αστυνομικών ελέγχων. Οφείλεται στη συνολικότερη κρίση των θεσμών και το έλλειμμα εμπιστοσύνης που προκαλούν. Δεν είναι μόνο η αστυνομία το πρόβλημα. Στις μέρες μας το έλλειμμα εμπιστοσύνης είναι συνολικότερο. Δεν εμπιστευόμαστε τον αστυνομικό, τον δάσκαλο, τον γιατρό, τον δημοσιογράφο, τον μηχανικό, τον δημόσιο υπάλληλο, τον επιχειρηματία γιατί ξεκινάμε σχεδόν κατά κανόνα από την άρνηση. Αντί της κατ’ αρχήν αποδοχής ενός εκάστου ως ειδικού στον τομέα του, η πρώτη σκέψη που κυριαρχεί τον ακυρώνει. Ο απαίδευτος και κακομαθημένος νεοέλληνας, που διατηρεί για τον εαυτό του το δικαίωμα να πετά τα σκουπίδια καταγής, να λαδώνει, να ξεπουλάει την ψήφο του αδιαφορώντας για το αύριο των ίδιων του των παιδιών, αντιμετωπίζει με καχυποψία τους πάντες. Είναι βέβαιος πως ο γιατρός δεν ξέρει, ο δάσκαλος είναι άσχετος, ο αστυνομικός ανίκανος να τον προστατέψει.

Πράγματι ουκ ολίγα παραδείγματα σε όλους τους χώρους επιβεβαιώνουν ετούτη την αντίληψη. Αλλά από την άλλη πλευρά άλλα τόσα και πολύ περισσότερα παραδείγματα είναι θετικά και απλώς δεν αναφέρονται γιατί θεωρούνται δεδομένα.

Εν προκειμένω, η αγανάκτηση των ανθρώπων της περιοχής είναι κατανοητή. Αλλά το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να αφήσουν την αστυνομία να κάνει τη δουλειά της. Έκαστος στο είδος του.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Λιντσάρισμα

Το ζήτημα δεν είναι αν κανείς έχει λόγους να υποστηρίζει τον Γιώργο Νταλάρα, τον Κωστή Χατζηδάκη, τον Κάρολο Παπούλια, τον Θεόδωρο Πάγκαλο ή τον Άδωνη Γεωργιάδη σε προσωπικό, καλλιτεχνικό ή πολιτικό επίπεδο. Το θέμα είναι ότι ο νόμος του Λιντς συνιστά απτό δείγμα της διάλυσης του κοινωνικού ιστού, που προοιωνίζεται δεινά, που έμοιαζαν να έχουν περάσει στο περιθώριο της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Εάν, λιντσάρισμα το λιντσάρισμα, φτάσουμε σε επίπεδο γενικευμένης ανομίας, τότε το πρώτο βήμα για την οριστική κατάλυση της δημοκρατίας όπως την ζήσαμε αδιατάρακτα τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες θα έχει συντελεστεί. Συνέβη επανειλημμένα στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Η πλήρης απαξίωση του πολιτικού κόσμου και η γενικευμένη ανομία, καθώς και η επίκληση των κινδύνων που απειλούσαν την πατρίδα από εξωτερικούς ή εσωτερικούς εχθρούς αποτέλεσαν τις διαχρονικές αφορμές για την εγκαθίδρυση τυραννικών καθεστώτων, που έβλαψαν πολλαπλάσια και τους πολίτες και την πατρίδα.

Δεν έχουν άδικο όσοι σημειώνουν ότι η πρώτη ύλη για αυτά τα φαινόμενα είναι η εξαθλίωση μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού. Πράγματι, μια κοινωνία βαθύτατα ηττημένη, τα μέλη της οποίας συν τω χρόνω αντιλαμβάνονται ότι αυτή η έστω στρεβλή δημοκρατία, τα αγαθά της οποίας θεωρούσαν δεδομένα μέχρι πρότινος, καταργείται στην πράξη είναι έτοιμα να στραφούν ανά πάσα στιγμή εναντίον αλλήλων και εαυτών. Ή να ανεχθούν την αλητεία με δεξιό ή αριστερό πρόσημο, αδιαφορώντας για μια δημοκρατία που δεν νοιάζεται γι αυτούς. Το είπε προ ημερών σε δήλωσή του στη «Liberation» ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μισέλ Ροκάρ. «Κανείς δεν το λέει, αλλά στην Ελλάδα στο τέλος η μόνη διέξοδος θα είναι ένα στρατιωτικό πραξικόπημα».

Σε τούτη τη συγκυρία η κοινωνία οφείλει να δώσει έναν διμέτωπο αγώνα: εναντίον της εξαθλίωσης και εναντίον των φαινομένων λιντσαρίσματος και εκφασισμού της δημόσιας ζωής, που ναι μεν εδράζονται στο εύφορο έδαφος που δημιουργεί η κρίση, αλλά που επ’ ουδενί μπορούν να δικαιολογηθούν έστω κατ’ ελάχιστον. Τα γιαούρτια εναντίον του Νταλάρα στο Ιλιον και οι μούντζες των μαθητών στα Γιάννενα ωφελούν εν τέλει εξίσου τον φασισμό. Υπερασπιζόμενοι το επίπεδο πολιτισμού, που έχουμε κατακτήσει μετά από μακρόχρονους αγώνες, δεν υπερασπιζόμαστε αυτό το σάπιο πολιτικό σύστημα, που καταρρέει. Υπερασπιζόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό. Το δικαίωμά μας να χτίσουμε ένα άλλο υγιές πολιτικό εποικοδόμημα, που δεν μπορεί να έχει πρώτη ύλη τη βία. Αυτή είναι ίδιον φασιστικών καθεστώτων.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Η ΒΦΛ στα σχοινιά

Ο χρόνος για τη ΒΦΛ μετρά αντίστροφα. Τα συσσωρευμένα χρέη προς τη ΔΕΠΑ και κυρίως η διακοπή στις προμήθειες πρώτων υλών προμηνύουν το τέλος. Όχι, το πρόβλημα δεν είναι η διακοπή λειτουργίας της μονάδας παραγωγής αμμωνίας. Αυτό, όπως ειπώθηκε επανειλημμένως έχει όντως ξανασυμβεί γιατί απλά συνέφερε περισσότερο η αγορά από την παραγωγή της. Το πρόβλημα είναι ότι ο όμιλος Λαυρεντιάδη αντιμετωπίζει πρόβλημα υπαρξιακό και δεν φαίνεται ούτε να μπορεί, ούτε να θέλει να ασχολείται πλέον με τη βιομηχανία. Αυτό ήταν το ουσιαστικό μήνυμα της συνέντευξης Τύπου που έδωσαν οι διοικούντες τη Βιομηχανία. Ναι μεν στα λόγια είπαν και πάλι ότι δεν τίθεται ζήτημα διακοπής της λειτουργίας της Βιομηχανίας, αλλά η προσοχή τους ήταν στραμμένη στην επιχείρηση αποσιώπησης της σχέσης του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη με τον όμιλό του. Όσες ερωτήσεις έγιναν για τον Λαυρεντιάδη, απαντήθηκαν ως εξής: «Ο όμιλος έκανε αυτό», «ο όμιλος πιστεύει ή θεωρεί» και ούτω καθεξής, καθιστώντας απολύτως σαφή τη μοναδική τους προτεραιότητα: Την πάση θυσία προστασία του Λαυρεντιάδη και του Ομίλου. Για τη ΒΦΛ χρόνο δεν έχουν. Ενδεχομένως, ούτε και διάθεση.

Εκ των πραγμάτων, το θέμα σε τούτη την απολύτως κρίσιμη περίοδο για την ύπαρξη της Βιομηχανίας δεν είναι η ρύθμιση των χρεών προς τη ΔΕΠΑ. Αυτό είναι το σύμπτωμα, έστω το κυριότερο. Το ζητούμενο είναι η αναζήτηση μιας φόρμουλας για την απεμπλοκή της Βιομηχανίας από τον όμιλο Λαυρεντιάδη και η εύρεση ενός νέου επενδυτικού σχήματος, που να μπορεί και να θέλει να επενδύσει στη Βιομηχανία, είτε στον τομέα του λιπάσματος, είτε αλλού. Εύκολο δεν είναι. Αλλά από την άλλη, παρά την επενδυτική άπνοια που προκαλεί η κρίση, η ΒΦΛ διατηρεί τα μεγάλα πλεονεκτήματα του ιδιόκτητου λιμανιού, της επαφής της με την Εγνατία, της μικρής απόσταση από αεροδρόμιο. Ήταν και παραμένει φιλέτο.

Οι εργαζόμενοι οφείλουν να χτυπήσουν το χέρι στο τραπέζι στέλνοντας το μήνυμα ότι θα πουλήσουν ακριβά το τομάρι τους και παραλλήλως να αναζητήσουν το συντομότερο έναν νέο επενδυτή. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορούν να τα καταφέρουν. Αλλά από την άλλη, αν πέσουν, ας πέσουν μαχόμενοι.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Το Παλατάκι στο Facebook

Ένας καημός φτιαγμένος από έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αλλά και από κείμενα έχει δημιουργηθεί στο Facebook, με τίτλο «Μεταλλευτικό Συγκρότημα Θάσου. Το μνημείο μας είναι η Ψυχή μας». Νέοι άνθρωποι που πληγώνονται βλέποντας το καταπληκτικό συγκρότημα των Μεταλλείων των Λιμεναρίων να στέκεται σαν έρμο και να ξεφτίζει χρόνο με τον χρόνο, πήραν την απόφαση πως κάτι πρέπει να γίνει. Αφορμή στάθηκε η ένταξη του Παλατιού, δηλαδή του κτιρίου διοίκησης του συγκροτήματος, στα προς αξιοποίηση ακίνητα του ελληνικού δημοσίου, γεγονός που εγείρει αντιδράσεις σε δύο επίπεδα: Το πρώτο έχει να κάνει με τον κίνδυνο να αποκοπεί το Παλάτι από το υπόλοιπο συγκρότημα των Μεταλλείων, κίνηση ανεπίτρεπτη αφού το μνημείο πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά, με το Παλάτι να δεσπόζει ως κεντρικό σημείο αναφοράς. Το δεύτερο αφορά το ενδεχόμενο μετατροπής του Παλατιού σε καζίνο ή πεντάστερο ξενοδοχείο, που όπως άπαντες σημειώνουν ουδέν έχει να προσφέρει στο νησί.

Σε σύσκεψη που έγινε προ ημερών στα Λιμενάρια τονίστηκε ότι δεν τίθεται άμεσα ζήτημα στατικότητας του συγκροτήματος, άρα η απόφαση για την αξιοποίηση του μνημείου δεν πρέπει να ληφθεί «με το πιστόλι στον κρόταφο». Οι κάτοικοι συμφώνησαν να συνεχιστεί η συλλογή υπογραφών που έχει ξεκινήσει, να συγκεντρώσουν τις μελέτες που έχουν εκπονηθεί κατά καιρούς, να επιδιωχθεί επαφή με φορείς διαχείρισης παρόμοιων μνημείων και να διοργανωθούν εκδηλώσεις ενημέρωσης και υποστήριξης της ανάδειξης του μνημείου. Μια τέτοια εκδήλωση είναι αυτό το γκρουπ που έχει δημιουργηθεί στο facebook και είναι πράγματι υπέροχο να αντικρίζεις κάθε τόσο φωτογραφίες και σχόλια, που καταδεικνύουν πόσο αγαπούν το Παλάτι οι κάτοικοι του νησιού.

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι να ξεθυμάνει ο ενθουσιασμός στο διαδίκτυο. Να αποπροσανατολιστεί η προσπάθεια σε συσκέψεις επί συσκέψεων. Να αναλωθεί πολύτιμος χρόνος σε αναζήτηση «λύσεων» εξ ορισμού ατελέσφορων όπως η αξιοποίησή του από τον δήμο. Να δοθεί ο αγώνας κατά της τουριστικής αξιοποίησης του Παλατιού και να θεωρηθεί ότι η σημερινή εικόνα ντροπής είναι η πρέπουσα και πως όλα βαίνουν καλώς. Να μη δοθεί σημασία στην αλήθεια που διατύπωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Το Κάστρο» Κώστας Βλαστάρης, πως «οι Γερμανοί το ‘χτισαν σε έναν χρόνο και εμείς οι νεοέλληνες από το 1962 μέχρι σήμερα δεν σταθήκαμε ικανοί να το αναπαλαιώσουμε και να το αξιοποιήσουμε».

Μα από την άλλη τίποτα δεν μπορεί να μουντζουρώσει αυτή την υπέροχη πρωτοβουλία στο facebook, που αποδεικνύει πως πράγματι «η ομορφιά κατοικεί παντού».

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Γενόσημα και ψέματα

Η λυσσαλέα αντίδραση των Ιατρικών Συλλόγων κατά της συνταγογράφησης δραστικής ουσίας και των γενοσήμων φαρμάκων καταδεικνύει μια από τις μεγαλύτερες χαίνουσες πληγές της χρεοκοπημένης χώρας: Τη δύναμη της αδράνειας, στην οποία άπαντες υποκλινόμαστε και σπεύδουμε να υπερασπιστούμε ξιφουλκώντας κατά δικαίων και αδίκων. Γιατροί και δημοσιογράφοι, αρχιτέκτονες και υδραυλικοί, αριστεροί και δεξιοί, προοδευτικοί και συντηρητικοί σπεύδουν από το μετερίζι του ο καθείς να υπερασπιστούν επιλογές δεδομένα εσφαλμένες και στην πράξη χρεοκοπημένες. Ετούτη η στάση όμως είναι βαθύτατα συντηρητική με όποια φρασεολογία και αν προβάλλεται και απολύτως αδιέξοδη γιατί όπως άπαντες σπεύδουν να ομολογήσουν όταν η αλλαγή δεν τους αφορά προσωπικά αυτή η χώρα πρέπει να αλλάξει. Επιβάλλεται να αλλάξουν δομές και νοοτροπίες. Όχι μόνο στο φάρμακο. Παντού.

Όσον αφορά την υπόθεση του φαρμάκου, ο ιατρικός κόσμος κινδυνολογεί ασυστόλως, υπερασπιζόμενος ένα βαθύτατα σάπιο σύστημα, που εξακόντισε το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης στο ζενίθ. Λένε ψέματα οι γιατροί όταν προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες ότι τα γενόσημα φάρμακα είναι εξ ορισμού επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία. Λένε ψέματα όταν δαιμονολογούν για τους κινδύνους που ελλοχεύουν τάχατες τα έκδοχα που συνοδεύουν κάθε φαρμακευτική ουσία, θαρρείς και γνωρίζουν αναλυτικά τα έκδοχα κάθε φαρμάκου πριν το συνταγογραφήσουν. Η αλήθεια είναι ότι τα γενόσημα είναι φάρμακα που περιέχουν την ίδια ακριβώς ουσία με τα πρωτότυπα, την οποία οι φαρμακευτικές εταιρίες δικαιούνται να αντιγράψουν δέκα χρόνια μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου. Γι αυτό και είναι φτηνότερα. Μα ενώ τούτο συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, στην Ελλάδα τα γενόσημα πωλούνταν τα τελευταία χρόνια σε τιμή παράλογα ακριβή, με συνέπεια να μπορούν οι εταιρίες που τα παρήγαγαν και τα διακινούσαν να στήσουν ένα απερίγραπτο δίκτυο ρεμούλας και συναλλαγής εις βάρος των ασφαλιστικών ταμείων.

Η συνταγογράφηση της δραστικής ουσίας έχει στόχο να κόψει τον ομφάλιο λώρο της συναλλαγής γιατρών και εταιριών παραγωγής και διακίνησης φαρμάκου, με τον κίνδυνο να μεταθέσει το πρόβλημα στη σχέση μεταξύ φαρμακοποιών και εταιριών φαρμάκου. Αλλά από την άλλη κάτι πρέπει να γίνει. Αντί της κινδυνολογίας και της στείρας άρνησης, ο ιατρικός κόσμος οφείλει να δώσει βαρύτητα στους μηχανισμούς ποιοτικού ελέγχου των γενοσήμων φαρμάκων και τον εξορθολογισμό της αγοράς έτσι ώστε και στην Ελλάδα, αντί της κυκλοφορίας 30 διαφορετικών γενοσήμων να κυκλοφορούν 4-5 όπως συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όταν τούτο συμβεί μπορεί το γενόσημο να το συνταγογραφεί ο γιατρός.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More

Δίχως μπούσουλα

Ζούμε στην εποχή της καινοτομίας. Της εισαγωγής δηλαδή στην παραγωγή νέων ανακαλύψεων και μεθόδων, που μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην αύξηση και της παραγωγής και της ποιότητας. Εκεί κρίνεται το παιχνίδι εδώ και δεκαετίες με την Ελλάδα σε θέση ουραγού. Να παρακολουθεί τις εξελίξεις με το κυάλι και να φτάνει στο σημείο να κάνει εισαγωγή τεχνογνωσίας από τη Γερμανία ακόμα και στα φωτοβολταϊκά. Οι φοιτητές που φιλοδοξούν να κάνουν μεταπτυχιακό και διδακτορικό ψάχνουν στα τυφλά, ενώ το σύνολο των καθηγητών επιμένουν να τους ωθούν στον κλάδο των ηλεκτρονικών υπολογιστών, εκεί που η Φινλανδία απέχει από μας έτη φωτός. Ετσι, δίχως πρόγραμμα και στόχευση. Δίχως έναν μπούσουλα ικανό να βάλει δυναμικά τη χώρα στο παιχνίδι. Θα μπορούσε κανείς να αντιτείνει ότι το ερευνητικό έργο των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν πρέπει να καθοδηγείται, πολλώ δε μάλλον να ποδηγετείται. Δεν θα είχε άδικο. Δεν είναι δυνατόν όλα να εντάσσονται στη λογική της χρησιμοθηρίας, που έχει ακυρώσει σε μεγάλο βαθμό την ελληνική Παιδεία.

Μα, από την άλλη δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές που θα μπορούσαν να ωθήσουν το έργο των επιστημόνων σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις και επιλογές στρατηγικού χαρακτήρα για τη χώρα, όπως για παράδειγμα η εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που είναι εκεί έξω και μας καλούν να κάνουμε τα στοιχειώδη. Ούτε είναι δυνατόν το έργο αυτό να μένει μόνο σε επίπεδο θεωρητικών προσεγγίσεων και να μην περνά στην πράξη.

Όπως προκύπτει από την έκθεση «Science, Technology and Industry Outlook 2010» του ΟΟΣΑ, η χώρα μας βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλή θέση σε ό,τι αφορά τις ακαθάριστες εθνικές δαπάνες στην έρευνα και την ανάπτυξη (1998-2008), οι οποίες μετά βίας ξεπερνούν το 0,5% του ΑΕΠ, και καθίσταται τέταρτη από το τέλος στην σχετική λίστα. Ως μέτρο σύγκρισης είναι ενδεικτικό ότι ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο 2%, ενώ το πρωτοπόρο Ισραήλ προσεγγίζει το 5% του ΑΕΠ. Οι επιδόσεις είναι ακόμη πιο χαμηλές στον ιδιωτικό τομέα, όπου η ένταση επένδυσης των επιχειρήσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη κυμαίνεται μόλις στο 0,16% του ΑΕΠ, φέρνοντας έτσι την Ελλάδα στην δεύτερη θέση από το τέλος. Και όλα αυτά όταν στην Ε.Ε. ο αντίστοιχος ρυθμός ξεπερνά το 1%, ενώ στο Ισραήλ το 4%.

Όταν οι αριθμοί λένε την αλήθεια.

Νίκος Σπιτσέρης

Read More