Πρόβα

Πέντε γυναίκες στη σειρά βγήκαν φωτογραφία στις αρχές της δεκαετίας του ’60 στον Θεολόγο της Θάσου. Μια φωτογραφία εποχής. Εντελώς στημένη. Με το σφίξιμο των ανθρώπων που μην έχοντας την εξοικείωση με τον φωτογραφικό φακό, ένιωθαν πως συμμετέχουν σε μια στιγμή ξεχωριστή. Με τη γνώση ότι κάθε απόπειρα να απαθανατιστεί μια στιγμή είναι μια πράξη με στόχο την αθανασία. Με το βλέμμα στο μέλλον. Αμέριμνες, αλλά και αποφασισμένες. Η μια, η μεγαλύτερη, με πείσμα να κρατηθεί στην πρώτη γραμμή αν και ήδη είχε κάνει ένα βήμα πίσω για τις δυο κόρες και τον έναν γιο. Οι άλλες, οι νεαρές, αποφασισμένες να αδράξουν τη ζωή από τα μαλλιά. Το έπραξαν.

Τα χρόνια που ακολούθησαν έφυγαν στην ξενιτιά. Δούλεψαν, μόχθησαν, αλλά και χόρτασε το μάτι τους από εικόνες πέρα από το νησί. Είδαν φώτα και πολιτείες. Άλλες παντρεύτηκαν και απόκτησαν παιδιά, άλλες όχι. Μα όλες το πάλεψαν. Κάποια στιγμή γύρισαν στο νησί και συνέχισαν την περιπέτεια της καθημερινότητας με τους δεδομένους όρους. Με πίκρες και χαμόγελα. Με χαρές και απογοητεύσεις. Με καυγάδες ανούσιους σαν αυτούς που επιβάλλει η συμβίωση. Με τις εκπλήξεις της κάθε μέρας. Ξαναβλέπω τη φωτογραφία και μένω σε μια κίνηση προφητική. Η μεγαλύτερη στην άκρη αριστερά κρατά προφητικά τη μεγάλη κόρη της από το μπράτσο σαν να θέλει να τη γλιτώσει από κάτι. Όχι, καμιά δεν ξέρει τι έμελλε να συμβεί. Μα, η μάνα κρατά τη θυγατέρα, με τον τρόπο που μια μάνα κρατά το παιδί της για να το γλιτώσει από το αδιόρατο κακό. Με μια υποσυνείδητη τάση να το προστατέψει από την κακία και τους κινδύνους που το περιβάλλουν.

Περάσαν χρόνια από τη στιγμή εκείνη. Από κείνο το κράτημα. Δεκαετίες. Η μάνα χρειάστηκε να ξανακρατήσει τη θυγατέρα από το μπράτσο ακόμα πιο σφιχτά, ακόμα πιο προστατευτικά για να τη γλιτώσει από τον χάρο. Δεν τα κατάφερε. Αλλά η μάχη με τον θάνατο δόθηκε με την ίδια αποφασιστικότητα που καταγράφηκε χρόνια πολλά πριν σε κείνη τη φωτογραφία. Όπως αποδείχτηκε, πρόβα ήταν.

Νίκος Σπιτσέρης