Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

Δημόσιος χώρος


Λήγει αύριο (Κυριακή 7 Οκτωβρίου) η εβδομάδα Αρχιτεκτονικής στην πόλη της Καβάλας. Μια διοργάνωση, που επικεντρώθηκε στην ανάδειξη του δημόσιου χώρου με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Αρχιτέκτονες και μηχανικοί κατέθεσαν σκέψεις και προτάσεις. Αντάλλαξαν απόψεις. Μα ό,τι και αν ειπώθηκε, το ζητούμενο είναι να ανακαλύψουμε ξανά προσωπικά και συλλογικά τη σημασία του δημόσιου χώρου στην καθημερινότητά μας. Να βγούμε επιτέλους από το καβούκι μας, όπως εύστοχα το έθεσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας Λάζαρος Βασιλειάδης και να συναντηθούμε με τον πλησίον. Να ανταλλάξουμε σκέψεις και απόψεις για όσα μας πονάνε. Να περπατήσουμε ή να τρέξουμε ξανά σε δρόμους ανθρώπινους. Να βρεθούμε και πάλι στις πλατείες άλλοτε αγανακτισμένοι και άλλοτε ενθουσιασμένοι με τον πρωινό ήλιο.

Αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει να αναλογιστούμε πώς φτάσαμε ως εδώ. Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά ο κυριότερος είναι η στροφή των νεοελλήνων στο περισσότερο ή λιγότερο ακριβό καβούκι, που κατάφεραν να αποκτήσουν τις τελευταίες δεκαετίες. Τα χρόνια που τα σπίτια ήταν χαμηλά και κάλυπταν ίσα-ίσα τις ανάγκες στέγασης κάθε οικογένειας, οι νεοέλληνες δεν πήγαιναν στο σπίτι, παρά μόνο για τα βασικά. Για ένα φαί το μεσημέρι και για έναν ύπνο το βράδυ. Κάποιοι και για να δουλέψουν. Τις άλλες ώρες μαζεύονταν έξω, σε δρόμους και πλατείες. Στα προαύλια των εκκλησιών. Για αυτό και φρόντιζαν τους δημόσιους χώρους. Γι αυτό και έσπευδαν να προσφέρουν εθελοντική εργασία όταν χρειαζόταν.

Μα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, αυτή η σχέση ανατράπηκε πλήρως. Η απόλυτη προτεραιότητα έγινε η απόκτηση σπιτιού, όχι με στόχο την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών, αλλά με στόχο μια ψευδαίσθηση κοινωνικής ανάδειξης δια της ανέγερσης ντουβαριών. Από τα λιτά και όμορφα σπίτια των χωριών και των πόλεων, που ήταν απολύτως εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον, περάσαμε στο καρακιτσαριό των σύγχρονων παντελώς αχρείαστων μαυσωλείων. Συνάμα εγκαταλείφθηκε ο δημόσιος χώρος. Ο πλήρως αλλοτριωμένος νεοέλληνας, που δεν ήθελε πια να βλέπει τη μούρη του γείτονα, συν τω χρόνω αποστασιοποιήθηκε πλήρως από τον δημόσιο χώρο. Αντί να τον φροντίζει και να τον υπερασπίζεται μπήκε στη διαδικασία να τον καταλάβει για να αυξήσει τα δικά του προσωπικά τετραγωνικά γης.

Όταν δε τούτο δεν μπορούσε να συμβεί αδιαφορούσε. Έφτυνε καταγής και προσπερνούσε. Τώρα, που η φούσκα της μεταπολίτευσης έσκασε, καλούμαστε να ανακαλύψουμε από την αρχή την έννοια του δημόσιου χώρου, όπου μέχρι χτες αποπατούσαμε.

Νίκος Σπιτσέρης

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου