Δυο επιλογές

Το παραμύθι με τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες στην Περιφέρεια έχει δράκο γερμανικό. Αυτή είναι η αλήθεια. Ο στόχος δεν είναι η ανάπτυξη. Δεν θέλουν να δημιουργήσουν κάτι αντίστοιχο της Silicon Valley, με στόχο να τονώσουν την καινοτομία των επιχειρήσεων και να τις απελευθερώσουν από τα γραφειοκρατικά δεσμά. Στόχος είναι η οικονομική κατοχή με όρους επαχθέστατους. Είναι ό,τι συνέβη με την επέλαση του φασόν τη δεκαετία του ’80. Οι γερμανικές εταιρίες ήρθαν μαζικά στην Ελλάδα για να εκμεταλλευτούν το χαμηλό εργατικό κόστος. Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου αύξησε κατακόρυφα αυτό το κόστος άρχισαν να φεύγουν προς Βουλγαρία. Τώρα θέλουν να επιστρέψουν με όρους κατακτητή. Να μην παίρνουν και να μην δίνουν λογαριασμό. Να αγνοούν επιδεικτικά το ύψος των μισθών που ορίζουν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τους όρους σεβασμού του περιβάλλοντος. Να είναι σε θέση να απασχολούν ακόμα και παράνομους μετανάστες από τα κέντρα φύλαξης μεταναστών που δημιουργούνται.

Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς αντιμετωπίζεται ο εν λόγω κίνδυνος. Με την ντε φάκτο απόρριψη αυτού του σχεδιασμού ή με μια σοβαρή προσπάθεια αλλαγής των όρων; Στην πρώτη περίπτωση, το αποτέλεσμα είναι δεδομένο. Απομακρύνεται ο κίνδυνος δημιουργίας στρατοπέδων εργασίας με αναλώσιμους εργαζόμενους, αλλά το πρόβλημα της υπανάπτυξης, με δείκτες που αντιστοιχούν σε εμπόλεμες περιόδους δεν λύνεται. Στη δεύτερη περίπτωση, απαιτείται ένα σχέδιο που θα υπηρετεί την αναγκαιότητα της τόνωσης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, χωρίς τούτο να συνεπάγεται την ισοπέδωση των εργασιακών δικαιωμάτων και την ασύδοτη επιχειρηματική δράση εις βάρος του περιβάλλοντος και των δημοσίων εσόδων. Ένα σχέδιο, που παράλληλα με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων θα αφήνει το περιθώριο ανάπτυξης και στις ελληνικές επιχειρήσεις σε ένα περιβάλλον ευνοϊκό. Όχι, δεν χρειαζόμαστε, ούτε μπορούμε να δημιουργήσουμε μικρές Silicon Valley και να γίνουμε πρωταγωνιστές παγκοσμίως στις νέες τεχνολογίες, αλλά σίγουρα μπορούμε να στραφούμε στοχευμένα σε τομείς που θα έπρεπε ήδη να πρωταγωνιστούμε όπως η εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας.

Η απάντηση που μένει να δοθεί είναι αν η ελληνική Πολιτεία θέλει και μπορεί να μπει σε τούτο το παιχνίδι με τους δικούς της όρους. Εάν δεν μπορεί υπάρχει πάντα η πρώτη επιλογή.

Νίκος Σπιτσέρης