Πατάτες

Το λεγόμενο «κίνημα της πατάτας» είναι μια ιδανική αφορμή για μια συνολικότερη συζήτηση περί τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών των αγροτικών προϊόντων, αλλά και την αντιμετώπιση στρεβλώσεων στην αγορά, που ούτε θέλει, ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει η Πολιτεία. Ουσιαστικά, η κοινωνία κάνει αυτό που δεν έκανε ως όφειλε το κράτος. Υπό την πίεση της δραματικής συρρίκνωσης μισθών και εισοδημάτων αναζητά τρόπους μείωσης και των τιμών των καταναλωτικών αγαθών. Πρόσκαιρα τα θύματα αυτής της διαδικασίας είναι οι μανάβηδες της γειτονιάς, που ως επί το πλείστον δεν φταίνε ούτε για τις συχνά απαράδεκτα υψηλές τιμές ορισμένων προϊόντων, ούτε για το γεγονός ότι τα ελληνικά προϊόντα συχνά δεν φτάνουν στο ράφι του μανάβικου. Αλλά μακροπρόθεσμα αυτή η ακτιβιστική ενέργεια μπορεί να γίνει ο καταλύτης για τον εξορθολογισμό της αγοράς, μα και να δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας μεταξύ καταναλωτή και παραγωγού, που μέχρι πρότινος έβλεπε ανήμπορος την παραγωγή του να σαπίζει και την αγορά να κατακλύζεται από ξένα προϊόντα.

Είναι ηλίου φαεινότερον ότι το σχήμα που εσχάτως λειτουργεί δεν μπορεί να κρατήσει στον καιρό. Δεν μπορεί δηλαδή εσαεί να προμηθεύει τους καταναλωτές της Καβάλας με αγροτικά προϊόντα ο Σύλλογος Ανέργων ή κάποιος άλλος σύλλογος που τη μια θα φέρνει πατάτες από το Νευροκόπι, την άλλη λάδι από τη Θάσο ή κάστανα από το Παγγαίο. Αυτό όμως που μπορεί να γίνει είναι να ξεκινήσει η λειτουργία των δημοπρατηρίων αγροτικών προϊόντων, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Νέστου Γιάννης Πασσαλίδης. Έτσι, ο συνειδητοποιημένος καταναλωτής, γνωρίζοντας μέσω διαδικτύου την τιμή του αγροτικού προϊόντος στο δημοπρατήριο, θα είναι σε θέση ανά πάσα στιγμή να ελέγχει την τιμή στο ράφι και να επιβραβεύει με την προτίμησή του αυτούς που κερδίζουν, αλλά δεν κερδοσκοπούν εις βάρος του.

Πέραν της δημιουργίας καταναλωτικής συνείδησης που οικοδομείται, αυτή η προσπάθεια αφυπνίζει την κοινωνία. Ο μέχρι πρότινος απαθής καταναλωτής, που μοιρολατρικά έτρωγε ό,τι του πάσαραν και σε όποια τιμή καθόριζαν κάτι μυστήριοι μηχανισμοί της αγοράς, αντιλαμβάνεται την ισχύ του. Συνειδητοποιεί ότι μπορεί δια της συλλογικής δράσης να αλλάξει προς το συμφέρον του τους κανόνες του παιχνιδιού. Σε τούτη την τόσο δύσκολη συγκυρία τείνει το χέρι στον παραγωγό και αντιλαμβάνονται αμφότεροι την αξία της αλληλεγγύης. Είναι ζήτημα χρόνου σε αυτή την αλυσίδα να βρει τη θέση του και ο μανάβης της γειτονιάς.

Νίκος Σπιτσέρης