Τα κόκκινα μποτάκια

Ένα ζευγάρι καινούργια κόκκινα μποτάκια της εγγονής της στάθηκαν αφορμή να ξετυλίξει και πάλι το κουβάρι των αναμνήσεων, που συνήθως κρατά καλά φυλαγμένες. Ο πατέρας της εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στο μπλόκο της Καλαμαριάς. Η μάνα της μπλέχτηκε από νωρίς στην Αντίσταση από τις γραμμές του ΕΑΜ. Η ίδια άλλοτε εν αγνοία της, άλλοτε παίζοντας περισσότερο υποψιασμένη, κουβαλούσε –μια σταλιά παιδί- μεγάλα μυστικά. Κυρίως αργότερα, τότε που αυτοί που πολεμήσαν τον κατακτητή βαφτίστηκαν εν μια νυκτί προδότες της πατρίδας και οι συνεργάτες των Γερμανών γίναν ξαφνικά εθνικόφρονες. Παρεμπιπτόντως, τα εγκλήματα της αιματοβαμμένης παράταξης της δεξιάς σ’ αυτό τον τόπο δεν παραγράφονται ούτε με τον καιρό, ούτε -πολύ περισσότερο- λόγω της κατάρρευσης των τυραννικών καθεστώτων, στο όνομα του σοσιαλισμού. Μετά την απελευθέρωση, σε μια Ελλάδα που έβραζε, η πιτσιρίκα μπήκε στην κατάμεστη «Κορινθία», πού ‘κανε το πρώτο της ταξίδι μετά την κατοχή, παρέα με τη μάνα της και τη μεγάλη της εξαδέλφη για να ‘ρθει στην Καβάλα. Ήταν ο μόνος τρόπος, αφού οι Γερμανοί φεύγοντας κατέστρεψαν τη γέφυρα του Στρυμόνα.

Η πιτσιρίκα, γιαγιά σήμερα, φόραγε κόκκινη φουστίτσα και μια κόκκινη μπλούζα με ένα σφυροδρέπανο, που της είχε πλέξει μια θεία της. Κατάμεστη η «Κορινθία» και η μικρή ξεσήκωσε με τα καμώματα –ενδεχομένως και με τη μπλούζα- ένα ολόκληρο καράβι. Απήγγειλε ποιήματα, τραγουδούσε, έλεγε χαριτωμένα πώς σκοτώσαν τον μπαμπά της οι Γερμανοί, το νέο έφτασε στον καπετάνιο που θέλησε να τη δει. Άκουσε τα ποιήματα και τα τραγούδια και για ανταμοιβή ξεχώνιασε κάτι κόκκινα μποτάκια, ποιος ξέρει πώς βρεθήκαν στο καράβι, και τά ‘δωσε στην κόκκινη από την κορφή ως τα νύχια πιτσιρίκα.

Τα χρόνια που ακολούθησαν μεγάλωσαν απότομα την πιτσιρίκα. Η κυνηγημένη από τους Γερμανούς μάνα, κυνηγήθηκε απηνώς από το νέο καθεστώς και για να τη γλιτώσουν οι συγγενείς ξόδεψαν στους δικηγόρους ό,τι είχαν και δεν είχαν. Η μικρή έπαιξε πολλές φορές κουτσό στις φυλακές, που την πήγαιναν για να δει τη μελλοθάνατη μάνα, που τελικά γλίτωσε τελευταία στιγμή το εκτελεστικό απόσπασμα. Θύμισες σκληρές, που δεν θέλει να τις ανακαλεί.

Μόνη εξαίρεση ένα ζευγάρι κόκκινα μποτάκια που της έδωσε ο καπετάνιος της «Κορινθίας». Και που χρόνια μετά τα ξανάδε στα πόδια της εγγονής της. Κι ας ήταν αγορασμένα με ευρώ.

Νίκος Σπιτσέρης