Η ισχύς των αγανακτισμένων

Το αυθόρμητο, πολύχρωμο και αντιφατικό κίνημα των αγανακτισμένων στις πλατείες δεν είχε ατζέντα. Δεν είχε συγκεκριμένο πλαίσιο διεκδίκησης. Δεν είχε στόχους. Δεν ανεχόταν καν τον πολιτικό διάλογο λόγω της συνολικότερης οργής εναντίον του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Εναντίον όλων των κομμάτων αδιακρίτως. Τα στοιχεία αυτά αξιοποιήθηκαν και από ακροδεξιά και από ακροαριστερά στοιχεία, που αλώνισαν τούτη την περίοδο.

Κι όμως ετούτο το συνονθύλευμα κατάφερε να επηρεάσει καταλυτικά τις εξελίξεις όχι μόνο σε εθνικό, αλλά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η οργή και ο θυμός που βγήκαν με ορμή στους δρόμους και περικύκλωσαν τα κοινοβούλια της Ελλάδας και της Ισπανίας έστειλαν μήνυμα σαφές στα νεοφιλελεύθερα γεράκια που διοικούν την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η ανεξέλεγκτη δυναμική ενός κινήματος αυθόρμητου, που δεν ελέγχεται από κόμματα και συνδικάτα φόβισε τους χαρτογιακάδες που δίνουν απόλυτη προτεραιότητα στους αριθμούς και τους υπενθύμισε ότι υπάρχουν και άνθρωποι πίσω από τα νούμερα των δημόσιων οικονομικών στοιχείων, που κάποτε εξεγείρονται. Ατακτα. Ανεξέλεγκτα. Χωρίς να μπορεί κανείς να ελέγξει ή να κατευθύνει την οργή τους.

Από την άλλη επιβάλλεται να ειπωθούν τα πράγματα με το όνομά τους για τους προπηλακισμούς δημοσιογράφων και πολιτικών. Για τις άναρθρες κραυγές, που δεν συνιστούν στοιχείο προόδου στον 21ο αιώνα. Αυτό το ετερόκλητο μωσαϊκό που βρίσκεται συγκεντρωμένο στις πλατείες δεν έχει ανάγκη από κανακέματα. Το δίκαιο της οργής κατά της πολιτικής του μνημονίου, που απειλεί να μην αφήσει πέτρα πάνω στην πέτρα σε επίπεδο εργασιακών δικαιωμάτων δεν μπορεί να συγχέεται με τον αυτονόητο σεβασμό στην άλλη άποψη. Ούτε η δικαιολογημένη αγανάκτηση για τη σήψη των δημοκρατικών θεσμών να στρέφεται εν τέλει εναντίον της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα και δυσλειτουργίες, αλλά παραμένει μακράν το καλύτερο σύστημα διακυβέρνησης που δοκιμάστηκε τα τελευταία 100 χρόνια.

Μόνο που για να βελτιωθεί απαιτείται αλλαγή συσχετισμών, που δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την παρουσία των πολλών στις πλατείες και τους δρόμους. Ο θυμός αυτός πρέπει να γίνει πολιτικό κεφάλαιο ικανό να επηρεάσει καταλυτικά το πολιτικό σκηνικό, ώστε να μπορέσει η δημοκρατία να επανακτήσει κάτι από τη χαμένη της γοητεία.

Νίκος Σπιτσέρης