Νέες ισορροπίες

Εγκλωβισμένοι στον μικρόκοσμό μας και σε τούτη την λαίλαπα του μνημονίου, που θαρρείς πως δεν θα περάσει αν δεν αφήσει τίποτα όρθιο, παραλείπουμε να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Κι όμως οι εξελίξεις με την πανηγυρική εκλογή του Ταγίπ Ερντογάν για παράδειγμα στην Τουρκία μας αφορούν άμεσα. Ο απόλυτος κυρίαρχος της πολιτικής σκηνής της γειτονικής Τουρκίας, έχοντας εξουδετερώσει πλήρως την αντιπολίτευση και έχοντας επιβληθεί πια του στρατιωτικού κατεστημένου συνεχίζει τις μεθοδικές του κινήσεις στην παγκόσμια σκακιέρα, με στόχο την ανάδειξη της χώρας του σε περιφερειακή δύναμη με ακόμα πιο σημαίνοντα ρόλο από αυτόν που ήδη έχει. Η Τουρκία επιβάλλεται στον περίγυρό της – Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Καύκασος – ως ήπια δύναµη, µια δύναµη αγαθοεργή, ικανή να ηγηθεί στα πιο δύσκολα ζητήµατα, από το ιρανικό έως το παλαιστινιακό. «Η δύναµη του Ερντογάν», εξηγεί ένας ευρωπαίος διπλωµάτης που τον γνωρίζει από παλιά, «είναι πως νιώθει επιφορτισµένος µε µια αποστολή: να ξαναδώσει στο Ισλάµ τη θέση που του πρέπει στην Τουρκία και να ξαναδώσει στην Τουρκία, την κληρονόµο της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, τη θέση της στον κόσµο».
Ενδεικτικό των φιλοδοξιών του είναι το σχέδιο διάνοιξης διώρυγας παράλληλης προς τα Στενά, που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τον Μαρμαρά και το Αιγαίο. Το φαραωνικής σύλληψης έργο το οποίο σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις θα στοιχίσει περισσότερο από 10 δισεκατομμύρια δολάρια, αποτελεί ακόμη έναν κρίκο στο σχέδιο του ισλαμιστή Τ. Ερντογάν να μεταφέρει το κέντρο της νέας Τουρκίας, που οραματίζεται, στην Κωνσταντινούπολη, σε μια συμβολική κίνηση επιστροφής στις οθωμανικές ρίζες. Με τη νέα διώρυγα ο Ερντογάν απαλλάσσει τη χώρα του από τις υποχρεώσεις της Συνθήκης του Μοντρέ, καθώς πλέον θα υπάρχει εναλλακτική δίοδος για την έξοδο των πετρελαίων της Μαύρης Θάλασσας, της Ρωσίας και της Κεντρικής Ασίας προς τη Μεσόγειο, στην οποία θα υπάρχει αποκλειστικός τουρκικός έλεγχος. Ταυτοχρόνως, όμως, θέτει υπό αμφισβήτηση την κατασκευή περιφερειακών αγωγών, όπως αυτόν του Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη.
Υπό αυτές τις συνθήκες, με μια Τουρκία που ενισχύεται με γεωμετρική πρόοδο, την ώρα που η Ελλάδα ακυβέρνητη οδηγείται στον γκρεμό μιας χρεωκοπίας ήδη συντελεσμένης, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο ετεροβαρής καθίσταται ο ελληνοτουρκικός διάλογος σε όλα τα επίπεδα.
Νίκος Σπιτσέρης