Εύφορο έδαφος για ανατροπές

"Η ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης", σύμφωνα με τα κυβερνητικά καλιαρντά ή άλλως η εγκατάλειψη της χώρας στο έλεος και τις διαθέσεις των τσακαλιών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, συνιστά τη ληξιαρχική πράξη θανάτου του εν Ελλάδι μεταπολιτευτικού μοντέλου διακυβέρνησης. Μέχρι πρότινος υπήρχαν καλές και κακές στιγμές. Το διάγγελμα του Γιώργου Παπανδρέου από το Καστελόριζο όμως συνιστά το οριστικό τέλος μιας εποχής. Αυτό που μέχρι χθες φάνταζε ως η μοναδική ρεαλιστική επιλογή για τη διακυβέρνηση του τόπου, δηλαδή η εναλλαγή στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., χρεωκόπησε οριστικά και αμετάκλητα. Ουδείς μπορεί να προβλέψει εκ του ασφαλούς τι μέλλει γενέσθαι, πέραν των δεδομένων κοινωνικών εντάσεων, που θα προκαλέσουν αναπότρεπτα οι συνταγές γενικής φτώχειας και δυστυχίας. Όλα φαντάζουν και είναι πιθανά. Από τη διάσπαση των δύο κυρίαρχων πόλων του πολιτικού συστήματος, την εμφάνιση ή την ισχυροποίηση εθνικιστικών λαϊκίστικων μορφωμάτων τύπου Καρατζαφέρη, τη μετατόπιση του πολιτικού άξονα προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά.

Πάντως, το παιχνίδι ξαναμοιράζεται. Οι πολίτες ετούτου του χρεωκοπημένου τόπου, αφού ξεπεράσουν το αρχικό σοκ με ό,τι τούτο συνεπάγεται, θα αναζητήσουν νέα πολιτικά υποκείμενα, που θα μπορούν να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη. Πολιτικούς φορείς και πολιτικούς, ικανούς να πείσουν ότι έχουν κάτι καινούργιο να προτείνουν. Βεβαίως, σε τούτες τις περιπτώσεις, όλα είναι πιθανά. Στην Ιταλία, αυτός που κέρδισε από τη χρεωκοπία του πολιτικού μοντέλου ήταν ο Μπερλουσκόνι. Πρόσφατα στην Ουγγαρία, μετά τη νεοφιλελεύθερη επιδρομή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, βγήκαν ενισχυμένοι οι ακροδεξιοί.

Το ερώτημα τι θα συμβεί στην Ελλάδα είναι ακόμα μετέωρο. Πάντως, μια πρώτη γεύση του τι μέλλει γενέσθαι είναι πιθανό να πάρουμε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου. Όχι πως υπάρχει ικανός χρόνος να αλλάξει στ' αλήθεια κάτι ριζικά. Αλλά όσοι επιχειρήσουν να προσεγγίσουν την επικείμενη εκλογική μάχη με τις βεβαιότητες του χτες κινδυνεύουν να βρεθούν προ εκπλήξεων. Θα είναι τέτοιος ο θυμός και η οργή των προδομένων εκλογέων, που οι εκπλήξεις φαντάζουν πιθανότερες από ποτέ.

Υπό μια προϋπόθεση. Ότι θα βρεθούν εκείνες οι παρατάξεις με εκείνους τους επικεφαλής, που θα μπορέσουν να πείσουν ότι έχουν όντως κάτι καινούργιο να πουν.

Νίκος Σπιτσέρης